Սրտի փոխպատվաստում, վիրաբուժական վիրահատություն` հիվանդի սրտի փոխարինում դոնորի սրտի հետ։ Նշանակված է սրտի ծանր հիվանդությունների ժամանակ, երբ այլ վիրահատական միջամտությունները կլինեն ոչ արդյունավետ, և մարդու կյանքը կենթարկվի ռիսկի, առանց փոխպատվաստման հնարավոր է հիվանդի սրտի կանգ։ Գոյություն ունի փոխպատվաստման երկու եղանակ` օրթոպեդիկ փոխպատվաստում և հետերոտոպիկ փոխպատվաստում։ Առաջինի ժամանակ սիրտն ամբողջությամբ հեռացվում է, իսկ երկրորդի ժամանակ` ոչ։
Առաջին փոխպատվաստումը կատարվել է 1964 թվականին Դժեմ Խարդի կողմից՝ մարդու սիրտը փոխարինելով շիմպանզեի սրտով, այդ ժամանակ հիվանդը ապրել է ընդամենը մեկուկես ժամ։ Առաջին հաջողված սրտի փոխպատվաստումը տեղի է ունեցել 1967 թվականի դեկտեմբերի 3-ին Բարնարդ Կրիստիանի կողմից Հարավային Աֆրիկայի Հանրապետությունում։ Վիրահատությունը տեղի է ունեցել Քեյփթաունի հոսպիտալում։ 25-ամյա Դենիս Դարալի սիրտը, ով մահացել էր ավտովթարից, փոխպատվաստվել է 55-ամյա Լուիս Վասկանսկին, ով տառապում էր սրտի անբուժելի հիվանդությամբ։ Չնայած նրան, որ վիրահատությունը կատարվել է անթերի, Վասկանսկին ապրել է ընդամենը 18 տարի և մահացավ երկկողմանի թոքաբորբից։ Տոն Խյուիզմը համարվում է միջազգային ռեկորդակիր, ով փոխպատվաստված սրտով ապրեց 31 տարի և մահացավ մաշկի քաղցկեղից։ Արհեստական կամ կենդանու սրտով կատարված փոխպատվաստումներն այդքան էլ հաջողված չեն, քան մարդու սրտով կատարված վիրահատությունները։
Ներկայումս մշակվել է բազմաթիվ փոխպատվաստման մեթոդներ, բայց լայն տարածում են ստացել ընդամենը երկուսը՝ բիատրալ (երկնախափորոքային), որ մշակվել է Ռիչարդ Լոուերի և Շամվեե Նորմանի կողմից և կիրառվել 1967 թվականին Կ. Բառներդոյի կողմից, ենթադրաբար դոնորի սրտի միացումը հիվանդի աջ և ձախ նախասրտերին։ Ենթադրվում է, որ փոխպատվասման բիատրալ մեթոդն ավելի արդյունավետ է, քանի որ քչացնում է սրտի կյանքի ռիսկերը փոխպատվաստումից հետո։
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Սրտի փոխպատվաստում, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.