Մասնագիտություն

Մասնագիտություն (լատին․՝ professio), մարդու աշխատանքային գործունեության տեսակ, սովորաբար նրա գոյության աղբյուր։

Մասնագիտություն
19-րդ դարի փորագրություն, որը պատկերում է իր բժշկի, վիկարիուսի և փաստաբանի հետ խորհրդակցող ագարակատիրոջ

Մասնագիտությունը պահանջում է տիրապետել տեսական գիտելիքներին և գործնական հմտություններ, որոնք ձեռք են բերվում հատուկ պատրաստմամբ կամ հատուկ կրթություն ստանալու ընթացքում։

Պատմություն

Որպես այդպիսին, մասնագիտությունները նախնադարում չեն եղել։ Մարդիկ զբաղված են եղել ոսրսով, հավաքով, և տեղից տեղ էին գնում։ Աշխատանքի բաժանման զարգացման համար նյութատեխնիկական պայմանները բացակայում են։

Առաջին մասնագիտությունները սկսեցին հայտնվել դոցալիզացիոն դարաշրջանում, երբ մարդը սկսեց ստեղծել նստակյաց բնակավայրեր, զբաղվել գյուղատնտեսությամբ, տիրապետել կավագործության և դարփնագործությանը։ Մի մարդ, իր ուժերի սահմանափակության պատճառով, չկարողացավ միաժամանակ մետաղական գործիքներ դարփնել և զբաղվել սննդի աճեցմամբ, ուստի սկսեց զարգանալ ապրանքային փոխանակումը։

Մարդկանց մասնագիտական բաժանման զարգացման նոր փուլ է ծագում, կենտրոնացված պետության առաջացման արդյունքում։ Ռազմիկներ են պահանջվում իրենց ունեցվածքը պաշտպանելու համար, և կառավարիչներ, որպեսզի կառավարեն նրանց։ Այդպես սկսեցին ձևավորվել ռազմական և կառավարման մասնագիտությունները։ Մարդկությունը վերջնականապես ձեռնամուխ է լինում աշխատանքի մասնագիտական բաժանման ճանապարհին։

Ինդուստրացման սկզբից ի վեր հայտնվել են բազմաթիվ նոր մասնագիտություններ, որոնք կապված են մեքենաների մշակման և սպասարկման հետ․ ինժեներներ, գործարանի աշխատողներ, մեքենավարներ և այլն։ Քաղաքակրթության աճող կարիքների պատճառով նոր տեսակի և մեծ քանակությամբ ռեսուրսների մեջ ընդլայնվել են նաև արդյունահանող մասնագիտությունների ցուցակը․ հայտնվել են հանքագործներ, նավթագործներ և այլն։

Ավտոմատացման զարգացման հետ ձեռքի ծանր աշխատանքի անհրաժեշտությունը սկսեց ընկնել։ Եթե նախկինում աշխատողներն աշխատում էին օրական 14-16 ժամ միայն ընտանիքը կերակրելու համար, ապա այժմ նրանք կարող են աշխատել 9 ժամ, իսկ ամենազարգացած երկրներում մարդիկ կարող են շաբաթական 3-4 օր աշխատել կամ ընդհանրապես նպաստով ապրել։ Մարդկանց մոտ ավելի շատ ազատ ժամանակ է առաջացել այն ժամանակ, երբ նրանք սկսել են ժամանակ ծախսել տեղեկատվության սպառման վրա, այդ իսկ պատճառով ի պատասխան պահանջարկի հայտնվել է առաջարկ, որում պետք է սկսեն զարգացնել՝ զանգվածային լրատվամիջոցը․ հեռուստատեսություն, ռադիո, իսկ 20-րդ դարի վերջին՝ համացանց։ Բացի այդ, չնայած ավտոմատացմանը, դեռևս անհրաժեշտություն է մնացել այն մարդկանց համար, ովքեր ավտոմատ արտադրության նոր միջոցներ կստեղծեն․ ուսումնական և ինժեներական։ Իսկ զանգվածային համակարգչայնացումը պահանջել է մեծ քանակությամբ մարդկանց, որոնք կարող են սպասարկել համակարգիչները և ստեղծել, և առաջացել նրանց ծրագրային ապահովումը։ Այսպես է առաջակցել տեղեկատվական աշխատողների մասնագիտությունների մի ամբողջ շերտ, որոնց գործունեությունը կապված է տեղեկատվության վերամշակման և արտադրության հետ; ծրագրավորողներ, գիտնականներ, ինժեներներ և այլն; ԶԼՄ-ների և հրատարակչական գործի շնորհիվ ստեղծագործական մասնագիտություններ են զարգանում՝ դերասաններ, երաժիշտներ, նկարիչներ, գրողներ և այլն։

Պատկերասրահ

Ծանոթագրություններ

Արտաքին հղումներ

  • Montgomery, Jonathan Medicine, Accountability, and Professionalism(անգլ.) : journal. — 1989. — Т. 16. — № 3. — С. 319—339. — doi:10.2307/1409987

Tags:

Մասնագիտություն ՊատմությունՄասնագիտություն ՊատկերասրահՄասնագիտություն ԾանոթագրություններՄասնագիտություն Արտաքին հղումներՄասնագիտությունԱշխատանքԼատիներեն

🔥 Trending searches on Wiki Հայերեն:

ԱրծիվներԳործադիր իշխանությունՎարդԿոռուպցիաՀարադրությունԱստվածաշունչԹալեաթ ՄեհմեդՎաղարշապատԱրշակունիներՍասնա ծռերում գործող անձանց անուններԷպիլեպսիաԾիծեռնակներԶանգվածի պահպանման օրենքՎիրուսներՖրանսիաԳեղարքունիքի մարզՍպիտակուցներՇաքարային դիաբետՈրդան կարմիրՍուրբ Յոթ ՎերքՕրենսդիր իշխանությունԴեռահասի հոգեբանությունԷլեկտրական հոսանքՀայաստանի պետական տնտեսագիտական համալսարանՀանգՍևրի պայմանագիրԿանադաԱրյան ճնշումՔանդակագործությունԲարդ համադասական նախադասությունՎեներա (մոլորակ)ՇաղկապենաբորբՄրգաշատՆոյյան տապանԿարեն ԴեմիրճյանԾաղիկԳաստրիտԲացականչական նշանՏերունական աղոթքԱռաջին համաշխարհային պատերազմՍիլվա ԿապուտիկյանՊետությունՀայկական լեռնաշխարհՆևրոզներՀեպատիտ BԿոորդինատային համակարգՄամփրե արքանԴիկլոֆենակՀայաստանի առաջին բաժանումԵրկիրԶոլի ԱդոկՀարավաֆրիկյան ՀանրապետությունԶուգահեռագիծԲաժանարարների աղյուսակՀայկական ատոմային էլեկտրակայանԱկսել ԲակունցՄակբայԺենգյալով հացԿոստանդնուպոլիսԿիրանց (Տավուշի մարզ)Նոր ՆախիջևանՎիտամին D-ի անբավարարությունԲանաստեղծությունԱմոքսիցիլինՆապոլեոն ԲոնապարտՖուտբոլՏորք ԱնգեղԾծմբական թթուՉարլի ՉապլինԿարլ Ֆրիդրիխ Հիերոնիմուս ֆոն ՄյունխհաուզենԷջմիածնի Մայր ՏաճարՄաշկային հիվանդություններԳուսան ԱշոտԴիզայնԻսահակ ՆյուտոնԿաթնասուններ🡆 More