«Կոն-Տիկի» (նորվ.՝ Kon-Tiki), նորվեգացի ճանապարհորդ, ազգագրագետ, հնագետ և գրող Թուր Հեյերդալի` գերաններից պատրաստած լաստանավը։ Թուրն ու իր հինգ ուղեկից ընկերները սույն լաստանավով 1947 թվականին կատարեցին ճանապարհորդություն Ամերիկա աշխարհամասից դեպի Պոլինեզիա։
«Կոն-Տիկի» լաստանավը կառուցված է ինը գերաններից, որոնց երկարությունը տատանվում է 10-ից մինչև 14 մետր։ Կառուցված է այնպես, որ լաստանավի դիմացի հատվածը սուր ծայրը ունենա։ «Կոն-Տիկի» լաստանավի վրա տեղադրված էր ուղղանկյունաձև առագաստ, նավախելի մակույկաթի, ինչպես նաև երկու հատ զուգահեռ շարքով շվերտներ (տախտակներ, որոնք միացած են նավի տակից ջրի մեջ, և կատարում են ինչպես ղեկի, այնպես էլ ողնափայտի դեր)։ Այս հարմարանքները լիովին համապատասխանում են լաստանավերի կառուցման չափանիշներին, որոնք դեռևս հարյուրամյակներ առաջ ինկերը օգտագործել են օվկիոնոսային ճանապարհորդություններ կատարելիս առնվազն 50 ծովային մղոն հեռավորություններում։
«Կոն-Տիկի» լաստանավն իր անվանումը ստացել է Պոլինեզիայի բնակիչների հեքիաթային հերոսի անվանումից. ըստ լեգենդի, Կոնը անձրևի և քամու աստվածն էր, ով այստեղ է հայտնվել հարավից։ Նաև հայտնի է այն պատումը, որ Կոնը իր հետ բերել է տոհմակիցների մի խումբ, որոնք Պոլինեզիայի կղզիներում հիմնադրել են բնակավայրեր և զարկ տվել տեղի մշակույթին։
«Կոն-Տիկի» լաստանավը պերուական Կալյաո նավահանգստից շարժվեց 1947 թվականի ապրիլի 28-ին։ Առաջին 50 կիլոմետրը լաստանավին քարշակում էր Պերուի ռազմածովային ուժերին պատկանող «Գուարդիան Ռիո» բուքսիրը։ Վերջինս լաստանավին հասցրեց մինչև Պերուական սառը հոսանքը։ Դրանից հետո ցամաքն առաջին անգամ անձնակազմի ներկայացուցիչները տեսան նույն թվականի հուլիսի 30-ին. դա Ֆրանսիական Պոլինեզիայի Պուկա-Պուկա կղզին էր։ Իսկ արդեն օգոստոսի 7-ին «Կոն-Տիկի» լաստանավը հասավ իր ճանապարհորդության վերջին կետին՝ Տուամոտու կղզեխմբի Ռառոիա օղակղզուն։
Այսպիսով «Կոն-Տիկի» լաստանավն անցավ ավելի քան 3770 մղոն տարածություն (կամ 6980 կիլոմետր) ուղիղ 101 օրվա ընթացքում. լաստանավի միջին արագությունը կազմում էր 1.5 ծովային հանգույց։
«Կոն-Տիկի» լաստանավով Թուր Հեյերդալի կատարված գիտարշավը շատ ռեժիսորներ են էկրաններ բարձրացրել։ Առաջին ֆիլմը հենց գիտարշավի ղեկավարի՝ Թուրի կողմից է նկարահանվել։ «Կոն-Տիկի» ֆիլմը 1952 թվականին արժանացել է «Օսկար» մրցանակի` որպես «Լավագույն լայնէկրան փաստավավերագրական ֆիլմ»։
Մեծ հաջողություններ է արձանագրել նաև Թուր Հեյերդալի «Ճանապարհորդություն Կոն-Տիկիով» գիրքը։ Այն թարգմանվել է աշխարհի ավելի քան 70 լեզուներով, այդ թվում և հայերեն և տպագրվել է ավելի քան 50 միլիոն տպաքանակով։
Գիտարշավին է նվիրված նաև 2012 թվականին նկարահանված «Կոն-Տիկի» ֆիլմը, որը անվանակարգվել է որպես Օսկար լավագույն օտարալեզու ֆիլմի համար։
2015 թվականի նոյեմբերի 7-ին ուղևորության մեկնեց «Կոն-Տիկի-2» (Kon-Tiki2) միջազգային գիտարշավը երկու լաստանավերով։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կոն-Տիկի (լաստանավ)» հոդվածին։ |
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Կոն-Տիկի (լաստանավ), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.