زبان بنگالی: زبانی در منطقهٔ بنگال
بنگالی (به بنگالی বাংলা، تلفظ: بَنگلا ) یکی از زبانهای خانواده زبانی هندواروپایی و هندوایرانی است که امروزه در هندوستان و بنگلادش نزدیک به دویست‌وهفتاد میلیون گویشور دارد.
بنگالی زبان مادری رابیندرانات تاگور نخستین برنده جایزه نوبل از آسیا بود.
| بنگالی | |
|---|---|
| Bangla | |
| বাংলা | |
 "Bangla" in Bengali script | |
| بیان | /bɛŋˈɡɔːli/ الگو:IPA-bn |
| منطقه |  بنگلادش و هند |
| قومیت | مردمان بنگالی |
شمار گویشوران | ۳۰۰ میلیون در بنگلادش: ۱۶۳٬۱۸۷٬۰۰۰ در هند: ۹۱٬۹۴۴٬۷۴۳ (2011 census) (بدون تاریخ) |
هندواروپایی
| |
گونه‌های نخستین | |
| گویش‌ها | see Bengali dialects |
| Eastern Nagari script (Bengali alphabet) Bengali Braille | |
| Bengali signed forms | |
| وضعیت رسمی | |
زبان رسمی در | بنگلادش هند (در بنگال غربی، تریپورا و Barak Valley در آسام، و جارکند) |
| تنظیم‌شده توسط | آکادمی بنگلا Paschimbanga Bangla Akademi |
| کدهای زبان | |
| ایزو ۱–۶۳۹ | bn |
| ایزو ۲–۶۳۹ | ben |
| ایزو ۳–۶۳۹ | ben |
| گلاتولوگ | beng1280 |
| زبان‌شناسی | |
 منطقه بنگالی زبان آسیای جنوبی | |
 گویشوران بنگالی در سراسر جهان | |
تاریخ
باستانی
سانسکریت از زمان هزاره اول (پیش از میلاد) توسط مبلغان مذهبی هندو در بنگال ترویج می‌شد. لیکن افراد محلی به زبانهای پراکریت سخن می‌گفتند. در دوران حکومت پادشاهی گوپتا، بنگال مرکز فعالیات ادبیات سانسکریت شد. لهجه‌های هندو آریایی میانه در هزاره یکم (میلادی) که بنگال جزئی از پادشاهی ماگدها بود، در منطقه تأثیرگذار بودند. این لهجه‌ها که پراکریت ماگدهی نام داشتند، در ایالت بیهار هند امروزی صحبت می‌شدند. این زبان‌ها تدریجاً موجب ایجاد زبانهای اپبرمشه شدند که در اواخر قرن یکم پا گرفتند. در این زنجیره زبان بنگالی نیز کم‌کم جایگاهی برای خود یافت.
ابتدایی
همانند دیگر زبانهای هندو آریایی شرقی، بنگالی هم در حدود ۱۰۰۰–۱۲۰۰ از سانسکریت و ماگادهی پراکریت به وجود آمد. پروتو-بنگالی زبان حکومت پادشاهی پالا و دودمان سنا بود.
میانی
زبان بنگالی رفته رفته تغییراتی نمود و افعال عربی و فارسی تأثیراتی بر آن نهادند. بنگالی در این دوره زبان درباری سلطنت بنگال بود و مسلمانان نقش بزرگی در گسترش ادبیات آن داشتند. در زمان سلطنت بنگال این زبان برای اکثریت مردم منطقه زبان مادری بود. نفوذ کلمات و اصطلاحات فارسی و عربی در بنگالی در این دوره بسیار زیاد بود.
مدرن
در قرون ۱۹ و ۲۰ ادبیات بنگالی بر اساس لهجه نادیا، لهجه‌ای در غرب میانه، گسترش یافت. این زبان با برخورداری از ادبیات خود متمایز از دیگر زبانهای منطقه شد.
در دورهٔ مدرن بنگالی را با دو خط بیشتر نوشتند:
- চলিতভাষা Chôlitôbhasha; که خطی ساده شده‌است و بیشتر کاربرد دارد.
- সাধুভাষা Sadhubhasha; که فرمی از سانسکریت برای بنگالی است.
پس از چندپارگی هند، بنگال‌ها در مملکت پاکستان برای به رسمیت شناخته شدن زبان خود جنبش زبان بنگالی را آغاز کردند که موجب استقلال بنگلادش شد.
دولت بنگلادش و بنگال غربی در هند زبان بنگالی را برای رسمی شدن در سازمان ملل پیشنهاد داده‌اند.
جستارهای وابسته
منابع
Wiki contributors, "Bengali language," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Bengali_language&oldid=184346259 (accessed January 17, 2008).
| ویکیکتاب دارای کتابی پیرامون موضوع آموزش زبان بنگالی است |
This article uses material from the Wikipedia فارسی article زبان بنگالی, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.