Anna Mani: Fisikaria eta metereologoa. Abiadura neurtzeko egindako lana energia eolikoaren oinarria izan zen.
Anna Mani, tamileraz: அன்னா மாணி; hindiz: अन्ना मणी, (Thiruvithamkoor Maharajyam, Britainiaar Raj, 1918ko abuztuaren 23a – Thiruvananthapuram, India, 2001eko abuztuaren 16a) emakume fisikari eta meteorologo indiarra izan zen.
Indiako Meteorologia Sailean zientzia-ibilbide zabala egin ondoren, zuzendari nagusi laguntzailea izatera heldu zen. Meteorologia tresnen alorrean ekarpen garrantzitsuak egin zituen. Ikerketak egin zituen, eguzki-erradiazioaren, ozonoaren eta haize-energia neurketen inguruko hainbat artikulu argitaratuz.
| Anna Mani | |
|---|---|
| Bizitza | |
| Jaiotza | Kingdom of Thiruvithamkoor (en)  , 1918ko abuztuaren 23a |
| Herrialdea |  Britainiar Raj 1947ko abuztuaren 14a) Indiako Agindupeko Lurra (1947ko abuztuaren 15a - 1950eko urtarrilaren 26a) India (1950eko urtarrilaren 26a - |
| Heriotza | Thiruvananthapuram, 2001eko abuztuaren 16a (82 urte) |
| Heriotza modua | : istripu zerebrobaskularra |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Londresko Imperial College |
| Hizkuntzak | ingelesa |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | fisikaria eta Wiki Euskarameteorologoa |
| Enplegatzailea(k) | Indiako Zientzia Institutua |
Biografia
Anna Mande Peermaden, Travancore-n jaio zen. Bere aita ingeniari zibila zen. Zortzi seme-alabetatik zazpigarrena zen. Haurtzaroan irakurle jatorra izan zen. Vaikom-en Satyagrahan (borroka-, erresistentzia- eta desobedientzia-sistema) Gandhiren jarduerek hunkituta, mugimendu nazionalista horretan inspiratuta, erresistentzia-sinbolo gisa Indiako jantzia den khadi piezak zituen. Medikuntza ikasi nahi zuen arren, fisika egin zuen eta 1939 Madrasko Presidency Collegen graduatu zen Fisika eta Kimikan.
Lan ibilbidea
Graduatu ondoren, Chandrasekhara Raman irakaslearekin lan egin zuen, rubiaren eta diamantearen propietate optikoak ikertzen. Bost ikerketa-lan egin zituen, eta ez zitzaion doktoretza eman, fisikako maisutza ez zuelako. Ondoren, Britainia Handira joan zen fisikako ikasketak egitera, eta Londresko Inperial College delakoan espezializatu zen tresna meteorologikoetan. 1948an Indiara itzuli ondoren, Meteorologia Departamentuan sartu zen, Punen, zehazki Instrumentazio Dibisioan.
Lehen lana tresna meteorologikoak eraikitzea izan zen, hala nola erregistro-plubiometroak, higrògrafoak, termografoak, barografoak, barometroak, anemografoak... eta datu meteorologikoak neurtzeko gaitasuna. Horri esker, eraginkortasunez aztertu ahal izan ziren Indian energia-iturri alternatiboak. Hala, Mande herrialde osoan kontrol-estazioak ezartzeko, eguzki-erradiazioak neurtzen eta eguzki-energia aprobetxatzen hasi zen. Erradiazio-tresna askoren diseinua eta fabrikazioa ere gainbegiratu zituen.
1960an hasi zen atmosferako ozonoaren neurketan lanean, baita munduak ozono-geruzaren funtzioak ulertu baino lehen ere, eta, horretarako, ozonosonda izeneko tresna bat diseinatu zuen, atmosferako ozonoa neurtzeko. Thumba suziriak jaurtitzeko instalazioari ere behatoki meteorologikoa sortu zuen. Oso ezaguna da eguzki-sistema termikoei buruzko liburuengatik. Herrialde osoko 700 toki baino gehiagotan haizearen abiadura neurtzeko egin zuen lana izan zen energia eolikoaren oinarria.
Anna Mani hainbat kargutan aritu zen Munduko Meteorologia Erakundean (OMM). Honako talde hauetako kide izan zen: Behaketa Tresna eta Metodoen Batzordeko (CIMO) aholku-taldea, MMEren Batzorde Antolatzaile Bateratuaren eta Zientziarako Nazioarteko Kontseiluaren (ICSU) erradiazioari buruzko aholku-taldea, atmosferako elektrizitateari eta prezipitazioari buruzko CIMOko lan-taldeak, eta Meteorologiako Aplikazio Berezien Batzordeko lan-taldea (COSAMOLOGIA). MMEren egoitzan ere lagundu zuen behaketa-tresnei eta -praktikei buruzko MMEren gida berrikusten eta erradiazioan aditu gisa aritu zen Egipton.
1976an erretiratu zen zuzendari nagusi alboko gisa. 1994an garun-isuria izan zuen eta 2001eko abuztuaren 16an hil zen Thiruvananthapuramen, 82 urte zituela.
Argitalpenak
Neurgailu-sorta zabal baten diseinuan eta fabrikazioan aditua zen —radiosondeak, ozonoa eta erradiazio-tresnak, anemometroak, plubiometroak edo euri-neurgailuak, piranometroak...—, eta lan asko argitaratu zituen tresna meteorologikoei buruz. [4]
- 1992. Wind Energy Resource Survey in India, vv. 2. xi + 22 or. Arg. Arlo publikoa ISBN 81-7023-358-5, ISBN ά81-7023-358-9
- 1981. Solar Radiation over India x + 548 or.
- 1980. The Handbook for Solar Radiation data for India
Aintzatespenak
- Indiako Zientzien Akademia Nazionaleko (INSA) kide izan zen 1977tik, eta lekua izan zuen Kontseiluan 1982-84 bitartean.
- Indiako Meteorologia Elkarteko, Royal Meteorological Societyko, Institution of Electronics and Telecommunication Engineers-eko, International Solar Energy Societyko eta nazioarteko beste erakunde batzuetako kide ere izan zen.
- 1987an, INSA KR Ramanathan Domina jaso zuen, atmosferako ozonoari buruz hiru hamarkadatan egindako ikerketengatik.
- Munduko Meteorologia Erakundeak bere 100. urteurrenean gogoratu zuen, eta bere bizitza-profila argitaratu zuen elkarrizketa batekin batera.
- 2022ko abuztuaren 23an, Googlek Mani ohoratu zuen Google Doodle batekin, hogeigarren urteurrenean.
Erreferentziak
Kanpo estekak
Datuak: Q4511444
This article uses material from the Wikipedia Euskara article Anna Mani, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Eduki guztia CC BY-SA 4.0(r)en babespean dago, ez bada kontrakoa esaten. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Euskara (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.