Ĝarkando

Ĝarkando iĝis aparta gubernio la 15-an de novembro 2000. Antaŭe, ĝi estis la suda parto de la subŝtato Biharo. Ĉirkaŭ Ĝarkando estas la subŝtatoj Biharo (norde), Utar-Pradeŝo kaj Ĉatisgaro (okcidente), Oriso (sude), kaj Okcident-Bengalo (oriente).

Ĝarkando
Origina nomo	hindie झारखंड
ŝtato de Barato
Administrado
Estas parto de	Barato
Administra centro	Ranĉio
Politiko
Estro	Champai Soren (ekde 2-a de februaro 2024)
Demografio
Oficiala lingvo	Hindia
Loĝantaro (laŭ la stato de 2011)	32 966 238
Loĝdenso	414 loĝ./km²
Geografio
Areo	79 722 km² (7 972 200 ha)
Ĝarkando sur la mapo de Barato
Geografia situo	, 85° 19′ 48″ O 23.3585.3323° 21′ 0″ N, 85° 19′ 48″ O [+]
Hor-zono	UTC+05:30 [+]
Kodoj
ISO 3166-2	IN-JH
Eksteraj paĝoj
jharkhand.gov.in [+]
La kategorio en la Komunejo	Ĝarkando [+]
v • d • r

La ĉefurbo de Ĝarkando estas Ranĉio, kiu estas industria urbo. Kelkaj aliaj urboj kaj industriaj centroj de la subŝtato Ĝarkando estas Ĝamŝedpur, Bokaro, Sindri, Gumla, Deoghar, Giridih, Hazaribag, Mango, Medininagar, Phusro, Ramgarh kaj Dhanbad.

La nomo Ĝarkando devenas de la hindia vorto "ĝari" kiu signifas "arbeton" kaj "arbuston", do, "arbustejo". La subŝtato estas konata pro sia minerala riĉeco kaj biologia diverseco.

Ĝarkando havas multajn lingvojn. Ili apartenas al tri lingvofamilioj. Hindarjaj lingvoj inkluzivas la lingvojn angika, bhoĝpuri, khortha, nagpuri, sadri, hindia, urdua, orija kaj bengala. Ĝi ankaŭ estas hejmo por la lingvoj Munda -- kurmali, korku, santhali, mundari, bhumij, kharia kaj ho; kaj la dravidaj lingvoj korwa, oraon kaj paharia. Granda parto de la subŝtato parolas la hindian, bengalan kaj la orijan.

La parkoj kaj bestoĝardenoj en Ĝarkando montras panoramon de biologia diverseco.

La nacia parko Betla, 25 km de la Daltonganĝ, havas aeron ĉirkaŭ 250 km². En ĝi troviĝas tigroj, elefantoj, gaŭroj, akvocervoj, aproj, pitonoj kaj simioj.

La subŝtato konsistas el 18 distriktoj kiuj estis parto de la suda Biharo. Kelkaj el ili estis reorganizitaj por krei 6 novajn distriktojn: Latehar, Saraikela Kharsawan, Jamtara, Sahebgunj, Khunti kaj Ramgarh. Nun la subŝtato havas 24 distriktojn.

1. Ranĉio
2. Lohardaga
3. Gumla
4. Simdega
5. Palamu
6. Latehar
7. Garhwa
8. West Singhbhum
9. Serikela Kharsawan
10. East Singhbhum
11. Dumka
12. Jamtara
13. Sahebganj
14. Pakur
15. Godda
16. Hazaribag
17. Chatra
18. Koderma
19. Giridih
20. Dhanbad
21. Bokaro
22. Deoghar
23. Khunti
24. Ramgarh

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri Barato. Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).