Дублин
Дублин (Ирланд: Baile Átha Cliath, хэлэлгэ гү, али ) болбол Ирландын ниислэл ба хамагай томо хото юм.
- «Дублин» гээд эндэ ябуулагдана. Ондоо зүйлнүүдэй хуудаһые «Дублин (тодоруулга)»-һаа оложо болоно.
- «Люблин»-тэй худхажа болохогүй.
Зүүн эрье дээрхи буланда, Лиффи голой адагта байрладаг ба Лейнстер можодо байдаг. Хотонь урда талаараа Уиклоу шэлын хэсэг болохо Дублин хадаар хилэлдэг. Энэнь хотын нютагай 1,173,179 хүн зонтой, болбол Дублин Бүһын хүн зон (ёһо заншалаар Дублин графство) 2016 ондо 1,347,359 байба. 2016 оной бэшэлгээр Ехэ Дублинэй Бүһын хүн зон 1,904,806 байһан.
Дублин Baile Átha Cliath | |
|---|---|
_(cropped).jpeg)   .jpg)  _Dublin_Castle_Up_Yard.JPG) Сагай стрелкын дагуу, дээрһээ: Самюэль Беккетэй Хүүргэ, Тринити Колледж, Тамуужанай Байшан, Дублинэй Хэрэм, О’Коннеллэй Хүүргэ, Конференц-түб | |
 Туг  Һүлдэ | |
| Ара нэрэ(үүд): Үнэншэ Хото | |
| Уряа(нууд): Obedientia Civium Urbis Felicitas 'Хотын хүн зоной үгэ дуулалга жаргалтай хотые байгуулдаг'. | |
  Дублин Ирланд дахи Байрлалга | |
| Улас | Ирланд |
| Можо | Ленстер |
| Графство | Дублин |
| Байгуулагдаһан | Мэдэгдээгүй |
| Түрэ засаг | |
| • Түхэл | Хотын Зүблэл |
| • Штаб-байра | Дублинэй Мэри |
| • Лорд-мэр | Элисон Гиллиленд (Лейб) |
| • Dáil Éireann | Түб Дублин Дублин Хойто Булан Баруун-Хойто Дублин Урда-Түб Дублин Дублин Урда Булан |
| • Европын Парламент | Дублинэй һунгуулиин округ |
| Газар нютаг | |
| • Ниислэл хото | 117.8 км2 |
| • Хотын Нютаг | 318 км2 |
| Хүн зон (2016) | |
| • Ниислэл хото | 554 554 |
| • Нягтарал | 4,708/км2 |
| • Хотын нютаг | 1 173 179 |
| • Нютагай нягтарал | /км2 |
| • Агломераци (2020) | 1 417 700 |
| • Агломерациин нягтарал | /км2 |
| • Ехэ Дублин | 1 904 806 |
| • Угсаатан (2011 оной тоосоо) | Угсаатанай бүлгэмүүд |
| Сагай бүһэ | UTC0 (GMT) |
| • Зун (ЗС) | UTC+1 (IST) |
| Eircode | D01 - D18, D20, D22, D24 & D6W |
| Телефоной код | 01 (+3531) |
| ДНБ | €106 тэрбум |
| ДНБ нэгэ хүндэ | €79,000 |
| Вебсайт | dublincity.ie |
Дублин эгээл хаана, хэзээ бии болоһон тухай археологиин арсалдаан байдаг ба энэнь МЭҮ 7-р зуунай үмэнэхи Гэлүүдэй байгуулһан һуурин, дараань Викингүүдэй хоёрдохи һуурин юм. Дублинэй жэжэг Хаанта Улас мэтээр хото ургажа, Норманнуудай добтолон оролгын дараа Ирландын гол һуурин болоһон. Энэ хотонь 17-р зуунһаа түргөөр үргэдхэгдэжэ, 1800 оной Холбооной Актын дараа Британиин эзэнтэ гүрэнэй хоёрдохи томо хото байба. 1922 ондо тусгаар тогтоноһоной дараа Дублин хото, дараань Ирланд гэжэ нэрлэгдэһэн, Ирландын Сүлөөтэ Уласай ниислэл болоһон.
Дублин болбол Ирландын болбосорол, урлалга ба соёл, засаг захиргаа, ажаүйлэдбэриин мүнөөнэй ба түүхэн түб юм. 2018 оной байдалаар туһа хотые Глобализаци ба Дэлхэйн хотонуудай шэнжэлэлгын газарнууд (GaWC) дэлхэйн хотонуудай жагсаалтада "Альфа минус" оноогоор, дэлхэйн шэлдэг гушан хотын нэгэ болгоһон.
Этимологи
Дублин нэрэнь Ирланд хэлэнэй Dubhlinn үгэһээ, эртэнэй Классическа Ирланд Dubhlind/Duibhlind, dubh ([d̪uβ], [d̪uw], [d̪uː]) "хара, харанхы" гэһэн удхатай, ба lind ([lʲiɲ(d̪ʲ)]) "бассейн" гэһэн үгэһээ гаралтай. Энэ хөөрэлгын бассейн нь Дублинэй Хэрэмэй арын хэсэгтэ байрлаха хэрэмэй сэсэрлигэй газар, Поддл гол Лиффидэ шутхадаг газар байба. Мүнөөнэй Ирланд хэлэндэ энэ нэрые Duibhlinn гэдэг ба Дублин графствын Ирланд рифмууд нь Дублинэй Лейнстер Ирланд хэлэндэ Duílinn [ˈd̪ˠiːlʲiɲ] гэжэ дуудагдадаг болохые харуулжа байна. Эртын англи хэлэнэй Difelin, Хуушан скандинав Dyflin, мүнөөнэй Исланд Dyflinn ба мүнөөнэй Мэн Divlyn, мүн Уэльс Dulyn ба Бретань Dulenn зэргэ бусад хэлэн дээрхи хотын нэрэндэ анханай хэлэлгэ хадгалагдаһан юм. Ирландын бусад һуурингууд нь Duibhlinn нэрэтэй байдаг ба Devlin, Divlin ба Difflin гэжэ олон янзаар оршуулагдадаг. Түүхэһээ үзэхэдэ, Гэл бэшэг ашаглаһан бэшээшэд bh-эй бэшэхэдэ b дээрэ сэг табижа, Duḃlinn гү, али Duiḃlinn гээшэ буулгаһан байба. Ирланд хэлэн мэдэхэгүй хүнүүд сэгые орхижо нэрые Дублин гэжэ бэшэһэн. Нэрын хубилалтууд нь Шотландын заншашаһан гэл хэлэнээр яридаг нютагуудта (Gàidhealtachd, Ирландын Gaeltacht-тай холбоотой), жэшээнь, Лох-Линнегэй нэгэ хэсэг болохо An Linne Dhubh ("хара уһан сөөрэм") зэрэгтэ байдаг.
Мүнөө үедэ Викингүүдэй үмэнэ Duibhlinn гэгдэдэг Христосой шажанай сүмын һуурин байһан ба Dyflin нэрээ абаһан гэжэ үзэдэг. 9 ба 10-р зуунһаа эхилэн мүнөөнэй хотын оршодог газар хоёр һуурин байба. 841 оной шахуу Викингүүдэй һуурин болохо Дифлин, ба голһоо дээрэ мүнөөнэй Мэтью Эсэгын Хүүргэ (баһа Дублинэй хүүргэ гэжэ нэрлэгдэдэг) Сүмын гудамжын эсэсдэ байрлаха гэл һуурин болохо Áth Cliath ("һаадтай гараса"). Baile Átha Cliath, нь "һаадтай гарасын хот" гэһэн удхатай ба мүнөөнэй Ирланд хэлэн дээрхи хотын жиирэй нэрэ юм. Áth Cliath болбол Мэтью Эсэгын Хүүргын зэргэлээд Лиффи голой гарасын газарай топоними юм. Baile Átha Cliath болбол эртын Христосой шажанай сүмэ байһан ба мүнөө үедэ Уайтфрайар Гудамжын Кармелит Сүмын эзэлжэ буй Онжье гудамжын хэсэгтэ байһан гэжэ үзэдэг. Шотландын Ист-Эршир дэхи Àth Cliath зэргэ адли нэрэтэй бусад хотонууд байдаг ба англи хэлэнээр Хурлфорд гэжэ нэрлэдэг.
Засагай газар
Нютагай
Дублинэй Хотын Зүблэл нь нютагай һунгуулиин бүһэһээ табан жэл бүридэ һунгагдадаг 63 гэшүүдһээ бүридэдэг нэгэ танхимтай суглаан юм. Зүблэлые жэл бүри һунгагдадаг Лорд-мэр толгойлдог ба Дублинэй Харшада ажаһуудаг. Зүблэлэй заседаниуд Дублинэй Хотын Танхимда болодог, харин захиргаанай ехэнхи ажал ябуулгань Вуд-Ки дэхи Эрхэтэнэй оффисуудта суглардаг. Олонхи һуудал абаһан парти, коалици нь комитедэй гэшүүдые, политикые оруулжа, Лорд-мэрые дурадхадаг. Зүблэл нь һууха газар, замай хүдэлөөнэй хүтэлэлгэ, бог шорой, уһа зайлуулха шугам ба элин ниидэлгэ зэргэ һалбарида гаргашалха бюджедые жэл бүри баталдаг. Дублин хотын менежер нь хотын зүблэлэй шиидхэбэриие гүйсэдхэхэ үүргэтэй болобошье гүйсэдхэхэ засагтай.
Үндэһэнэй
Ниислэл хотын хубида Дублин нь Ирландын үндэһэнэй парламент болохо Oireachtas-ай үргөө юм. Энэнь Ирландын Юрэнхылэгшэ, түлөөлэгшын танхим Dáil Éireann, дээдэ танхим Seanad Éireann-һаа бүридэдэг. Юрэнхылэгшэ Феникс-паркдахи Áras an Uachtaráin-да ажаһуудаг, харин Парламентын хоёр танхим Килдэр гудамжада байрлаха хуушан герцогой ажаһуудаг байһан Ленстер-хаусда уулзадаг. Энэнь 1922 ондо Ирландын Сүлөөтэ Улас байгуулагдаһанһаа хойшо Ирландын Парламентын гэр юм. 1801 ондо тараагдаһан Ирландын хаанта уласай парламентын хуушан байшан нь Колледж-гриндэ байрладаг.
Засагай газарай Байшануудта Taoiseach-ай Департамент, Зүблэлэй Зал, Финансын Департамент ба Юрэнхы прокуророй Оффис байрладаг. Энэнь флигельтэй (1921 ондо гүйсэһэн) үндэһэн бэеһээ (1911 ондо гүйсэһэн) бүридэдэг. Байшангые Томас Манли Дин ба сэр Астон Уэбб нара Хаанай Научна Колледж мэтэ бэлэдхэһэн. Анханай Дайл анха 1919 ондо Харшын байшанда сугларһан.
Зүүлтэ
This article uses material from the Wikipedia Буряад article Дублин, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Хэрбэеэ ондоо юумэнэй заагдаагүй һаа, CC BY-SA 4.0 зүбшөөрэлөөр удхыень хаража болохоор. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Буряад (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.