Sproch

A Sproch is a komplexes System zua Kommunikation.

Es is a System vo Elementn und Regln, de wo dena Midgliedan vo ana Sprochgmoa ois Vastendigung deana.

Sproch
A Keischrift
Sproch
Zwoa Deandln untahoidn si mid ana Gebeadnsproch

Es gibt eppa 5.000 - 7.000 Oanzlsprochn (ois Lautsprochn). Des ko aloan deswegn scho ned exakt quantifiziad wean, wei de Untascheidung zwischen Dochsproch und Dialekt oft a Definitionsfrog is und vo bolidischn und andan Umstend obhengt.

Ba de Oanzlsprochn untascheidd ma zwischn natialichn und konstruiadn Sprochn. Natialiche Sproch san im Laf vo da Zeid vo aloan entstandn, wia zan Beispui Boarisch oda Englisch. Konstruiade Sprochn san vo Menschn plant worn, wia beispuisweis Esperanto oda Klingonisch. Plansprochn nennt ma konstruiade Sprochn, de wo da zwischnmenschlichn Kommunikation deana.

Za de konstruiadn Sprochn ghean aa de formain Sprochn, wia zan Beispui de Programmiasprochn.

Weidas ko ma zwischn Lautsprochn und Gebeadnsprochn (Keapasproch) untascheidn.

Linguistik

De Wissnschoft, de wo si mid da Sproch befosst, hoasst ma Linguistik oda Sprochwissnschoft. Es gibt an Hafa Teigebiedt vo da Sprochwissnschoft, de wichtigstn san:

  • Oigmoane Linguistik
  • Ogwandte Linguistik
  • Vagleichade Linguistik
  • Historische Linguistik

Struktua

Wann ma Sproch ois symbolische Vastendigung (Kommunikation) affosst, nacha brauchts drei Sochan: Zoachn, Bedeitunga und an Schlissl (Kod, Code), dea wo de Zoachn mid de Bedeitunga vabindt.

Semantik

Sproch vabindt Zoachn mid ana Bedeitung. Des gschiacht afgrund vo ana soziain Konvention und ned afgrund vo ana niatiali gebanan Bedeitung. Sejchane Zoachn kina Laudt, Grafikn (Buachstobn), Buidl oda Gestn sei.

Phonologie und Schrift

Sproch ko af a System vo Lautn (Red), Gestn (Gebeadnsproch) oda Grafikn (Schrift) afbaun.

Grammatik

Grammatik zoagt wia Morpheme, de kloanstn Bedeitungsbaustoana, in ana Sproch za Aussogn kombiniad wean kina. Morpheme kina entweda frei sei, nacha sans ganze Weata, oda bundn, nacha sands Woattei (Affix: Prefix oda Suffix). As boarische Woat Sprochwissnschoft bsteht beispuisweis aus drei Morphema: sproch, wissen und -schoft. As Reglweak, wo festlegt, wia Sprochbaustoana kombiniad wean kina, nennt ma Morphologie.

De Regln fia de innare Struktua vo Phrasn und Satzln buidn de Syntax. A Sotz ko af Funktiona analysiad wean. Im Sotz "De Kindln spuin im Hof" buidn "De Kindln" as Subjekt (Sotzgegnstand), "im Hof" is as Adverbial (Umstandsbstimmung) und "spuin" is as Predikat (Sotzaussog).

Typologie

Sprochn kina afgrund eanara Grammatik typisiad wean. Beispuisweis noch da Reihnfoige vo Subjekt, Prädikat und Objekt in an noamain indikativn Sotz.

Universalien

Es gibt Axiome iba Sprochn, de wo recht woarscheinle fia olle Sprochn gejtn. Beispuisweis:

  • Sprochn san gleant und net vaeabt
  • Sprochn endan si ständig
  • Jede menschliche Gmoa hod a Sproch
  • Olle Sprochn ham mindastns zwoa Vokale

De Sproch vo de Viacha

Vo Viachasproch redd ma, wann de Vastendigung zwischn Viachan Ehnlichkeitn mid da menschlichn Sproch afweist. Es gibt oba koa Viachasproch, de wo eppa so komplex is ois wia de Menschnsprochn. Wann de Vastendigung vo de Viacha iba ogeborans Vahoidn (Instinkt) oblafft, redd ma in da Regl ned vo ana Sproch.

Ob ma ba Viachan ibahapts vo ana Sproch redn ko, is umstriddn. Foascha wia da Linguist Charles Hockett moana, dass ma den Menschnsprochn ned mid da Vastendigung unta de Viacha vagleicha kunnt, wei de Komplexitet und Grundprinzipien ned vagleichbor waradn. Da Linguist Thomas A. Sebeok hod deswegn fiagschlogn, dass ma ba da Vastendigung zwischn de Viacha ned vo ana Sproch redn soit.

Andane Foascha wia da Marc Hauser, da Noam Chomsky und da W. Tecumseh Fitch segn a evolutioneare Kontinuitet zwischn da Viachasproch und da Menschnsproch.

Literatua

Im Netz

Sproch  Commons: Language – Oibum mit Buidl, Videos und Audiodateien

Beleg

Tags:

Sproch LinguistikSproch StruktuaSproch De vo de ViachaSproch LiteratuaSproch Im NetzSproch BelegSproch

🔥 Trending searches on Wiki Boarisch:

OibanienWestmiddlboarischListn vo de Kfz-NationalitätszeichnApollonScherzlHofbräuhausGurkha CigarSokratesAPISaudi Arabien1673Fensterstock HiasRoider JacklSeleneWeißwuaschtBreznZementGoogleSydneyPaschtunische SprochE-MailRoot-Konto1748EthiopienMingaEcuadorKérpr van Mensch in die Tirólr DialekteJoarFlez951URL-EncodingAgramPfui gackSimbabweErinnyenBiagakriag in SyrienEnzianVaoanigte StootnPangalaktischer DonnergurglerWaifåitaLOLGugaruzDjango AsülNoadamerikaKinschtlicha IntelligenzArabische SprochEl SalvadorGouvernements vom LibanonDänemarkGPSHerakles2024ОMao Tse-tungSacklzementObafranknBeschneidung1804PhysikMarkus LanzDrahdiwaberlsuachmaschinoptimiarungMyanmarBoarische Grammatik (Adjektive)TirolarischAltschauerberg🡆 More