তামুলপুৰ জিলা

তামুলপুৰ নামৰ উৎপত্তি সন্দৰ্ভত এডৱাৰ্ড গেইটৰ বৰ্ণনাত ১৮৬৪-৬৬ চনত ইংৰাজ আৰু ভূটীয়া সকলৰ মাজত হোৱা ৰণৰ বৰ্ণনা আছে। গেইটৰ মতে সেই সময়ত দেৱানগিৰি অঞ্চলত ভয়ংকৰ অভিযান চলিছিল আৰু গুৱাহাটীৰ পৰা কৰ্ণেল কেম্বল ছাহাবে ছটা কোম্পানী লৈ আগুৱাই আহি নামনিৰ সমতল ভূমিত তম্বু তৰি ছাউনী পাতিছিল। কিন্তু ভূটীয়াসকলে নিশাৰ শিবিৰ আক্ৰমণ কৰি ইংৰাজৰ তম্বুবোৰ পুৰি পেলাইছিল। তম্বু পুৰি দিয়া বাবে ঠাইখিনি তম্বুপোৰা-তাম্বোলপুৰ-তামুলপুৰ হোৱা বুলি মত পোষণ কৰা হয়। তামুলপুৰ চহৰৰ নামৰ পৰায়ে নৱগঠিত জিলাখনৰ নাম তামুলপুৰ ৰখা হয়।

তামুলপুৰ হিমালয়ৰ পাদদেশত অৱস্থিত ভাৰত-ভূটান সীমান্তৱৰ্তী এক অঞ্চল। ভূটানৰ পৰা বৈ অহা মটঙা আদি নদী তামুলপুৰ মাজমজীয়াৰে বৈ গৈ নামনিত নোনা নাম লৈ বৰলীয়া নদীত মিলিত হৈ ব্ৰহ্মপুত্ৰত বিলীন হৈছে।

তামুলপুৰ মহকুমাটো অসমীয়া, বড়ো, ৰাভা, আদিবাসী, বঙালী, নেপালী অদিকে ধৰি প্ৰায় চৈধ্যটা জাতি-জনজাতিৰে পৰিপূৰ্ণ।

জিলাখনৰ উল্লেখযোগ্য শিক্ষানুষ্ঠানসমূহৰ ভিতৰত গোৰেশ্বৰ মহাবিদ্যালয়, তামুলপুৰ মহাবিদ্যালয়, তামুলপুৰ কমাৰ্চ কলেজ, গোৰেশ্বৰ উচ্চতৰ মাধ্যমিক বিদ্যালয়, তামুলপুৰ উচ্চতৰ মাধ্যমিক বিদ্যালয় আদি অন্যতম।

তামুলপুৰ আৰু গোৰেশ্বৰ জিলাখনৰ প্ৰধান বাণিজ্য কেন্দ্ৰ । দ্বাৰকুছি, ডেফেলি, কাউৰবাহা, কুমাৰীকাটা, নাগ্ৰীজুলি , বাঙালীপাৰা, নাওকাটা, মহৰীপাৰা আদি আন আন গুৰুত্বপূৰ্ণ অঞ্চল। জিলাখনৰ পৰা ভূটান ৰ লগত যোগাযোগৰ সু-ব্যৱস্থা আছে। দৰঙ্গামেলাৰ সমীপত ভূটানৰ চান্দ্ৰুপ-জংখাৰ মাজত যোগাযোগৰ ব্যৱস্থা আছে। জিলাখনৰ বগামাটি এক উল্লেখযোগ্য বনভোজৰ থলী। ইয়াত ইক কেম্প, পৰ্বতাৰোহণ আদিৰ ব্যৱস্থা গঢ় লৈ উঠিছে।

জিলাখনৰ মাজেৰে কেইবাখনো নৈ উপনৈ বৈ গৈছে। সেইবোৰৰ ভিতৰত পুঠিমাৰী, শুক্লাই, বৰলীয়া, পাগলাদিয়া, লখাইতৰা, গেৰুৱা, কলাজল, সোণজুৰি আদি অন্যতম। অৱশ্যে দুখনমান নৈৰ নাম ঠাইবিশেষে অন্য নামেৰেও জনা যায়।

জিলাখনৰ অধিকাংশ লোক কৃষিকৰ্মৰ লগত জড়িত। ধান আৰু সৰিয়হৰ লগতে প্ৰচুৰ শাক-পাচলিৰ উৎপাদন কৰা হয়। দুখনমান ছাহবাগানো আছে। জিলাখনত প্ৰচুৰ কল উৎপাদন হয়। বস্ত্ৰ উৎপাদন, পশুপালন আন এক অৰ্থনৈতিক দিশ।