Sodio

O sodio ye un elemento quimico de simbolo Na y numero atomico 11.

Sodio Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Sodio
NeónSodioMagnesio
Li

Na

K
Sodio
Información cheneral
Nombre, simbolo, numero Sodio, Na, 11
Serie quimicaMetal alcalín
Grupo, periodo, bloque 13, s
Colorblanco archent metalico
Sodio
Peso atomico 22.98976928(2) g·mol−1
Configuración electronica [Ne] 3s1
Electrons por capa 2,8,1
Propiedaz fisicas
Fasesolido
Densidat (a t.a.)0.968 g·cm−3
Densidat en liquido en o p.f.0.927 g·cm−3
Punto de fusión370.87 K
(97.72 °C, 207.9 °F)
Punto d'ebullición1156 K
(883 °C, 1621 °F)
Punto critico(extrapolato)
2573 K, 35 MPa
Entalpía de fusión2.60 kJ·mol−1
Entalpía de vaporización97.42 kJ·mol−1
Calor especifica(25 °C) 28.230 J·mol−1·K−1
Presión de vapor
P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T/K 554 617 697 802 946 1153
Propiedaz atomicas
Estructura cristalinacubico centrato en as caras
Estatos d'oxidación+1, 0, -1
(oxido muit basico)
Electronegatividat0.93 (escala de Pauling)
Enerchías d'ionización
(mas)
1ª: 495.8 kJ·mol−1
2ª: 4562 kJ·mol−1
3ª: 6910.3 kJ·mol−1
Radio atomico186 pm
Radio covalent166±9 pm
Radio de van der Waals227 pm
Atra información
Ordenación magneticaparamagnetico
Resistividat electrica(20 °C) 47.7 nΩ·m
Conductividat termal(300 K) 142 W·m−1·K−1
Dilatación(25 °C) 71 µm·m−1·K−1
Velocidat d'o sonito(20 °C) 3200 m/s
Modulo d'elasticidat10 GPa
Mod. elast. transversal3.3 GPa
Modulo de compresión6.3 GPa
Dureza Mohs0.5
Dureza Brinell0.69 MPa
Numero CAS7440-23-5
Isotopos mas estables
iso AN Vida MD ED (MeV) PD
22Na traza 2.602 a ε→γ 0.5454 22Ne*
23Na 100% 23Na ye estable con 12 neutrons

Ye un metal alcalín blando de color archent muit abundant en a naturaleza, trobando-se en a sal marina y o mineral halita. Ye muit reactivo, crema con flama amariella, s'oxida en l'aire y reacciona violentament con l'augua.

Caracteristicas prencipals

Igual que atros metals alcalins o sodio ye un metal tovo, lichero y de color archent que no se troba libre en a naturaleza. O sodio flota en l'augua descomponendo-la, desprendendo hidrocheno y formando un hidroxido. En as condicions apropiatas reacciona espontaniament en augua. Por un regular no crema en contacto con l'aire por debaixo de 388 K (115 °C).

Aplicacions

O sodio metalico s'emplega en sintesi organica como achent reductor. Ye amás component d'o cloruro sodico (NaCl) necesario ta a vida. Atros usos son:

  • En aliacions antifricción (plomo).
  • En a fabricación de deterchents (en combinación con acidos grasos).
  • En a purificación de metals funditos.
  • L'aliación NaK, ye un material emplegato ta a transferencia de calor. O sodio tamién s'emplega como refricherant.
  • aliau con plomo se fa servir en a fabricación d'aditivos antidetonants ta as benzinas.
  • S'emplega tamién en a fabricación de celulas fotoelectricas.
  • Iluminación por medio de lampas de vapor de sodio.

Papel biolochico

O catión sodio (Na+) tién un papel fundamental en o metabolismo celular, por eixemplo, en a transmisión d'o impulso niervoso (por medio d'o mecanismo de bomba de sodio). Mantiene o volumen y a osmolaridat. Fa parti, amás d'o impulso niervoso, en a contracción muscular, o equilibrio acido-base y l'absorción de nutrients por as celulas.

A concentración plasmatica de sodio ye en condicions normals de 135 - 145 mmol/l. L'aumento de sodio en a sangre ye conoixito como hipernatremia y a suya disminución hiponatremia.

Historia

O sodio (d'o italiano soda, sosa) conoixito en cuantos compuestos, no fue isolato dica 1807 por Sir Humphry Davy por medio d'a electrolisi d'a sosa caustica. En a Europa medieval s'emplegaba como remedio ta as migranyas un compuesto de sodio dito sodanum. O simbolo d'o sodio (Na), proviene de natrón (u natrium, d'o griego nítron) nombre que se le daba d'antis mas a o carbonato sodico.

Abundancia y obtención

Sodio 
Cremando bicarbonato sodico en un briquet bunsen s'obtiene a color amariella propia d'a linia D

O sodio ye relativament abundant en as estrelas, detectando-se a suya presencia a traviés d'a linia D d'o espectro solar, situata alto u baixo en l'amariello. A crosta terrestre contiene alto u baixo un 2,6% de sodio, o que lo fa o cuatreno elemento mas abundant, y o mas abundant d'os metals alcalins.

Actualment s'obtiene por electrolisi de cloruro sodico fundito, procedimiento mas economico que l'anteriorment emplegato, a electrolisi d'o hidroxido de sodio (NaOH). Ye o metal mas barato.

O compuesto mas abundant de sodio ye o cloruro sodico u sal común, encara que tamién se troba present en cuantos minerals com amfibols, trona, halita, zeolitas, etc.

Compuestos

Os compuestos de sodio de mayor importancia industrial son:

  • Cloruro sodico u sal comú (NaCl).
  • Carbonat sodico (Na2CO3).
  • Bicarbonato sodico (NaHCO3).
  • Hidroxido sodico u sosa caustica (NaOH).
  • Nitrato sodico u sal de Chile (NaNO3).
  • Tiosulfato sodico (Na2S2O3 · 5H2O).
  • Bórax (Na2B4O7 · 10H2O).

Isotopos

Se conoixen trece isotopos de sodio. O unico estable ye o Na-23. Amás bi ha dos isotopos radioactivos cosmochenicos, Na-22 i Na-24, con periodos de semidesintegración de 2,605 anyos y ˜15 horas respectivament.

Precaucions

En forma metalica o sodio ye explosivo en augua y verenoso tanto isolato como combinato con muitos atros elementos. O metal ha de manipoliar-se siempre cuidadosament y almadazenar-se en atmosfera inerte, evitando o contacto con l'augua y atras substancias con as que o sodio reacciona.

Vinclos externos

Sodio 
Commons
Se veigan as imáchens de Commons sobre Sodium.

Tags:

Sodio Caracteristicas prencipalsSodio AplicacionsSodio Papel biolochicoSodio HistoriaSodio Abundancia y obtenciónSodio CompuestosSodio IsotoposSodio PrecaucionsSodio Vinclos externosSodioAuguaElemento quimicoMetal alcalínNumero atomico

🔥 Trending searches on Wiki Aragonés:

FranciaEstaus UniusZLista de municipios d'a provincia de CuencaAccipitridaeRomance navarroCul (anatomía)Carl SpittelerDiscapacitatSant PetersburgoAnglaterraNelson MandelaIdioma aragonésSufixos en francésMuseu Diocesano de ChacaEcserOne Piece (manga)Academia de l'AragonésSexo oralEstrelaCasas BaixasOrganismo1996IllinoisJack Lemmon1927Sieglo XXÁrbol de SobrarbeRelación sexual15 d'abrilPalabraLo PoboLista de municipios d'a provincia de CordobaDos puntosEnciclopediaArmada de ChileVibradorSaint-Pierre y MiquelonReino d'Armenia la ChicaVladimir PutinRaymond Burr24 d'abril749TiempoCalandario gregorianoArabe clasico1887LemkosAntónio de SpínolaLista de BiquipediasAustraliaRevolución d'os ClavelsSantiago Bal PalaziosChuegos Olimpicos d'hibierno de 2022Brose BasketsPalestinsLista de municipios d'a provincia de CáceresJohannes VermeerEcosistemaSuizaRío LopínRío SusíaAleixandríaConsoladorTelecomunicaciónCSSLusakaMalaisia🡆 More