O sodio ye un elemento quimico de simbolo Na y numero atomico 11.
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Sodio | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||
Información cheneral | |||||||||||||||||||
Nombre, simbolo, numero | Sodio, Na, 11 | ||||||||||||||||||
Serie quimica | Metal alcalín | ||||||||||||||||||
Grupo, periodo, bloque | 1, 3, s | ||||||||||||||||||
Color | blanco archent metalico | ||||||||||||||||||
Peso atomico | 22.98976928(2) g·mol−1 | ||||||||||||||||||
Configuración electronica | [Ne] 3s1 | ||||||||||||||||||
Electrons por capa | 2,8,1 | ||||||||||||||||||
Propiedaz fisicas | |||||||||||||||||||
Fase | solido | ||||||||||||||||||
Densidat (a t.a.) | 0.968 g·cm−3 | ||||||||||||||||||
Densidat en liquido en o p.f. | 0.927 g·cm−3 | ||||||||||||||||||
Punto de fusión | 370.87 K (97.72 °C, 207.9 °F) | ||||||||||||||||||
Punto d'ebullición | 1156 K (883 °C, 1621 °F) | ||||||||||||||||||
Punto critico | (extrapolato) 2573 K, 35 MPa | ||||||||||||||||||
Entalpía de fusión | 2.60 kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||
Entalpía de vaporización | 97.42 kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||
Calor especifica | (25 °C) 28.230 J·mol−1·K−1 | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Propiedaz atomicas | |||||||||||||||||||
Estructura cristalina | cubico centrato en as caras | ||||||||||||||||||
Estatos d'oxidación | +1, 0, -1 (oxido muit basico) | ||||||||||||||||||
Electronegatividat | 0.93 (escala de Pauling) | ||||||||||||||||||
Enerchías d'ionización (mas) | 1ª: 495.8 kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||
2ª: 4562 kJ·mol−1 | |||||||||||||||||||
3ª: 6910.3 kJ·mol−1 | |||||||||||||||||||
Radio atomico | 186 pm | ||||||||||||||||||
Radio covalent | 166±9 pm | ||||||||||||||||||
Radio de van der Waals | 227 pm | ||||||||||||||||||
Atra información | |||||||||||||||||||
Ordenación magnetica | paramagnetico | ||||||||||||||||||
Resistividat electrica | (20 °C) 47.7 nΩ·m | ||||||||||||||||||
Conductividat termal | (300 K) 142 W·m−1·K−1 | ||||||||||||||||||
Dilatación | (25 °C) 71 µm·m−1·K−1 | ||||||||||||||||||
Velocidat d'o sonito | (20 °C) 3200 m/s | ||||||||||||||||||
Modulo d'elasticidat | 10 GPa | ||||||||||||||||||
Mod. elast. transversal | 3.3 GPa | ||||||||||||||||||
Modulo de compresión | 6.3 GPa | ||||||||||||||||||
Dureza Mohs | 0.5 | ||||||||||||||||||
Dureza Brinell | 0.69 MPa | ||||||||||||||||||
Numero CAS | 7440-23-5 | ||||||||||||||||||
Isotopos mas estables | |||||||||||||||||||
|
Ye un metal alcalín blando de color archent muit abundant en a naturaleza, trobando-se en a sal marina y o mineral halita. Ye muit reactivo, crema con flama amariella, s'oxida en l'aire y reacciona violentament con l'augua.
Igual que atros metals alcalins o sodio ye un metal tovo, lichero y de color archent que no se troba libre en a naturaleza. O sodio flota en l'augua descomponendo-la, desprendendo hidrocheno y formando un hidroxido. En as condicions apropiatas reacciona espontaniament en augua. Por un regular no crema en contacto con l'aire por debaixo de 388 K (115 °C).
O sodio metalico s'emplega en sintesi organica como achent reductor. Ye amás component d'o cloruro sodico (NaCl) necesario ta a vida. Atros usos son:
O catión sodio (Na+) tién un papel fundamental en o metabolismo celular, por eixemplo, en a transmisión d'o impulso niervoso (por medio d'o mecanismo de bomba de sodio). Mantiene o volumen y a osmolaridat. Fa parti, amás d'o impulso niervoso, en a contracción muscular, o equilibrio acido-base y l'absorción de nutrients por as celulas.
A concentración plasmatica de sodio ye en condicions normals de 135 - 145 mmol/l. L'aumento de sodio en a sangre ye conoixito como hipernatremia y a suya disminución hiponatremia.
O sodio (d'o italiano soda, sosa) conoixito en cuantos compuestos, no fue isolato dica 1807 por Sir Humphry Davy por medio d'a electrolisi d'a sosa caustica. En a Europa medieval s'emplegaba como remedio ta as migranyas un compuesto de sodio dito sodanum. O simbolo d'o sodio (Na), proviene de natrón (u natrium, d'o griego nítron) nombre que se le daba d'antis mas a o carbonato sodico.
O sodio ye relativament abundant en as estrelas, detectando-se a suya presencia a traviés d'a linia D d'o espectro solar, situata alto u baixo en l'amariello. A crosta terrestre contiene alto u baixo un 2,6% de sodio, o que lo fa o cuatreno elemento mas abundant, y o mas abundant d'os metals alcalins.
Actualment s'obtiene por electrolisi de cloruro sodico fundito, procedimiento mas economico que l'anteriorment emplegato, a electrolisi d'o hidroxido de sodio (NaOH). Ye o metal mas barato.
O compuesto mas abundant de sodio ye o cloruro sodico u sal común, encara que tamién se troba present en cuantos minerals com amfibols, trona, halita, zeolitas, etc.
Os compuestos de sodio de mayor importancia industrial son:
Se conoixen trece isotopos de sodio. O unico estable ye o Na-23. Amás bi ha dos isotopos radioactivos cosmochenicos, Na-22 i Na-24, con periodos de semidesintegración de 2,605 anyos y ˜15 horas respectivament.
En forma metalica o sodio ye explosivo en augua y verenoso tanto isolato como combinato con muitos atros elementos. O metal ha de manipoliar-se siempre cuidadosament y almadazenar-se en atmosfera inerte, evitando o contacto con l'augua y atras substancias con as que o sodio reacciona.
This article uses material from the Wikipedia Aragonés article Sodio, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). O texto ye disponible baixo a Creative Commons Attribution/Share-Alike License; puede que sigan d'aplicación atros termins. Se veiga as Condicions d'uso ta más detalles. Wikipedia ye una marca rechistrada d'a Wiki Du học, una organización sin animo de lucro. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Aragonés (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.