A Q (cu) ye a deciueitena letra de l'alfabeto aragonés y a catorcena consonant.
Q Q | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
A | B | C | D | E | |||
F | G | H | I | J | |||
K | L | M | N | Ñ | |||
O | P | Q | R | S | |||
T | U | V | W | X | |||
Y | Z | ||||||
Digrafos | |||||||
ch | gu | ix | ll | ny | |||
qu | rr | ||||||
Atros simbolos | |||||||
Ç | l·l | nn | tz |
S'emplega pa representar o fonema oclusivo velar xordo debant d'as vocals palatals e u i con a interposición d'una u por un regular muda.
Se corresponde con a letra Q de l'alfabeto latino, que proviene d'a letra qof fenicia. Lo suyo orichen pareixe estar l'antigo signo nahas, que representa una serpient gran. Dica a suya desaparición, en o sieglo I, as primeras minusclas, as uncials y as semiuncials clasicas tenioron formas mayusclas.
Hieroglifico (Fonograma de Q) | Escritura hieratica (Fonograma de Q) | Proto-Semitico Q | Fenicio Q | Griego Qoppa | Etrusco Q | Latino Q | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Representa en aragonés o fonema velar oclusivo xordo /k/ debant d'as vocals <e> y <i>: requesta ([re'kesta]), barranquiar ([baraŋ'kjar]), queso (['keso]), qui ([ki]). En istos casos forma chunto con o grafema <u> o digrafo <qu>, a on a "u" no se pronuncia.
Os siguients estrancherismos, tecnicismos y latinismos tamién s'escriben con a secuencia
En as grafías d'o EFA y SLA, por razons etimolochicas, o grafema puet representar a fricativa velar xorda /k/ debant d'as vocals <a>, <e>, <i> y <o>: enquadernar ([eŋkwaðer'nar]), equatorial ([ekwato'rjal]), aqüicultura ([akujkul'tura]), quota (['kwota]), quorum (['kworum]), freqüencia ([fre'kwenθja]), ubiqüidat ([uβikuj'ða]). En as secuencias [kwe] y [kwi] se marca a "u" con una dieresi pa sinyalar que s'ha de pronunciar, si no s'escribise dita dieresi (en o caso de latinismos) s'habría de pronunciar: quid ([kujd]), quidam (['kujdam]).
This article uses material from the Wikipedia Aragonés article Q, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). O texto ye disponible baixo a Creative Commons Attribution/Share-Alike License; puede que sigan d'aplicación atros termins. Se veiga as Condicions d'uso ta más detalles. Wikipedia ye una marca rechistrada d'a Wiki Du học, una organización sin animo de lucro. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Aragonés (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.