I

I (i latina u simplament i) ye a novena letra de l'alfabeto aragonés y a tercera d'as vocals.

I
I
A B C D E
F G H I J
K L M N Ñ
O P Q R S
T U V W X
Y Z
Digrafos
ch gu ix ll ny
qu rr
Atros simbolos
Ç l·l nn tz

Proviene de l'alfabeto latino.

En aragonés

Representa en aragonés o fonema vocalico anterior (palatal) d'apertura minima /i/ de fueras d'o caso d'a conchunción copulativa y. Puede tener as siguients realizacions:

  • Una vocal palatal [i] como en ibón ([i’βon]), ixo ([’iʃo]), inte ([’in te]), muir ([mu’iɾ]).
  • Una semivocal [i̯] como en pai ([pai̯]), veigo ([’bei̯ɣo]), muito ([’mui̯to]), foi ([foi̯]).
  • Una semiconsonant [j] como en tabierna ([ta’βjeɾna]), tiengo ([’tjeŋgo]), nieu ([’njew]).

A forma vocalica d'o ronombre adverbial i/bi, puet presentar as realizacions [i], [i̯], [j] u [ʝ] y s'escribe como "i". En coderencia, a variant reforzada s'escribe "ie": No i veigo; Voi a puyar-ie.

En grafías medievals puet representar diferents fonemas:

  • En cheneral puet representar a vocal /i/ como actualment u tamién a semivocal.
  • Debant de "a", "o", "u" representaba o fonema postalveolar africato xordo (/ʧ/): Iaca ([’tʃaka]), Iaro ([’tʃaɾo]), Boria ([’boɾtʃa]), Naiara ([na’tʃaɾa]); y no pas o fonema postalveolar fricativo sonoro (/ʒ/) como creyen erroniament muitos filologos hispanicos con una mala conoixencia de l'aragonés actual y una conoixencia superficial d'os textos medievals.

Referencias

Vinclos externos

Tags:

Alfabeto aragonésAlfabeto latinoLetra

🔥 Trending searches on Wiki Aragonés:

SemanaCabo d'anyoLuenga romanceBloque d'a tabla periodicaIránPicheraSierra d'el RayoFilologoRelación sexualFrances McDormandRet socialSeu de Santa María de TeruelAnyoCorea d'o SudNacionalismoAlan ParkerSaladínChodigosIsaac NewtonLista de municipios d'a provincia de GranadaOceano AtlanticoAragonés benasquésBagdadDeputación Cheneral d'AragónTuniciaChuego d'apuestaTolbaUcraínaFotosintesiBaixo Aragón (comarca)Lista de municipios d'a provincia de CordobaMasturbación analGaliciaSincelChironaJames CagneyGascunyaCatalunyaInternetLiteraturaVachinaLista de mascotas d'a NBADos puntosHartford (Connecticut)Lista de municipios d'a provincia de SalamancaKu Klux KlanAleixandre lo Gran2012Lista de municipios d'a provincia de Las PalmasCorrient alternaLista de numeros primers de l'1 dica o 100000Museu de TeruelGuerra ruso-ucrainesaHierbaInterstellarChuck YeagerNorthrop Grumman B-2 SpiritEbroErnest HemingwaySantiago Marraco SolanaLista de codigos telefonicos🡆 More