Prétins Arabe

Elle kimincît di l' ivier 2010-2011, mins on ls a loumé li prétins arabe. Portant, elle estént co lon d' esse houte di l' esté.

Elle ont stî enondêyes pal revolucion tunizyinne. Dabôrd, al fén des féns (ou purade å cmince do cmince), på broûlaedje di lu-minme da Mohamed Bouazizi.

Tré l' moes d' fevrî, sacwants politikîs des payis do Coûtchant dijhèt ddja ki les revintreyes arabes di 2011 sont on mouvmint politike ossu impôrtant ki l' toumaedje do meur di Berlin. Et kécfeye aveur les pinses di candjî leu politike eneviè l' monde arabe.

 

Cåzes politikes

Les payis k' ont potchî les prumîs, c' est les cis avou on mierpårti, moenné på prezidint k' esteut la dispu des ans et des razans. Tos les opôzants, islamisses, comunisses, liberalisses, et rafiants des abondroets del djin avént stî reclôs (Tunizeye), schafyîs (Sireye, 1982) ou båynés.

Cåzes economikes

Les redjimes k' ont stî li pus coscheus, c' est la ki ene seule djin et s' famile et les gros colés do pårti unike avént fwait mwin basse so tote l' economeye.

Kidujhance des parints et soçons des moenneus

Li famile et les soçons des moenneus do payis (rwès ou "prezidints a veye") si codujhént sovint sins ratna dins l' societé. El Tunizeye, les bea-frés da Ben Ali ont cayî des djins a l' ouxh di leu måjhone po l' aveur da zels. E Marok, ene tante do rwè rexha avou on fizik do tribunå di Xhenifra et mancî ene pårlêyresse ki disfondeut des djins ki l' avént ametou vaila po ene afwaire di tchamps.

 

 

Rivindje po des macsådaedjes passés

E Sireye, li veye di Hana fourit cåzu distrûte et 20000 djins macsådêyes e 1982 på redjime da Hafid El Assad. Li rsovnance di ces margougnaedjes la a stî bén vicante tot åd dilong del revintreye siryinne po tchôkî les djins avå les voyes po metinguer, cabén k' i s' fijhént dischinde come des robetes.

• Revintreye tunizyinne (enondêye li 17 di decimbe 2011)
• Revintreye edjipsyinne (enondêye li 25 di djanvî 2011)
• Guere civile libyinne
• Guere civile yemenresse
• Spotcheye revintreye do Bareyn
• Revintreye siryinne (enondêye li 15 di måss 2011)
• Metingues di rclamaedjes å Marok (2011) (enondés li 20 di fevrî 2011)

Les banires

Li mwaisse manire di rclamer des djins, c' esteut di håyner des banires avou do scrijhaedje, å pus sovint e l' arabe, mins padecô eto e l' inglès u e francès.

Les criyaedjes

Les criyaedjes a môde di slogan estént apresté pa les moenneus, k' avént sovint des hôt-pårleus.

Hårdêyes difoûtrinnes

• Bate di dvizes so les revintreyes arabes (so "Berdelaedjes")