Arab Bahori

Ular Tunis, Misr, Yaman, Jazoir, Iordaniya, Mavritaniya, Saudiya Arabistoni, Ummon, Sudan, Siriya, Liviya hamda Marokash kabi mamlakatlarni qamrab oldi. Eʼtirozlar inqilob deya baholanmoqda.

Eʼtirozlar 2010-yil 18-dekabrida Tunisda, Muhammad Buazizining politsiya poraxoʻrligi va qattiqqoʻlligiga achchiq qilib oʻzini yoqib yuborishidan boshlanib ketdi. Tunis toʻntarilishi muvaffaqiyati va mintaqadagi oʻxshash vaziyatlar tufayli, namoyishlar toʻlqini qoʻshni mamlakatlarga oʻtdi, jumladan eʼtirozlar Jazoir, Iordaniya, Misr va Yamanda davom etdi, nisbatan kichik miqyosda boshqa arab mamlakatlari ham voqealar silsilasiga tushdi. Koʻpgina vaziyatlarda eʼtirozli kunlar "jahl kunlari", deb ataldi.

Eʼtirozlar natijasida birinchi boʻlib oʻzgargan hukumat Tunisniki boʻldi: sobiq Prezident Zayn al-Abidin ibn Ali Saudiya Arabistoniga qochdi. Keyingi katta eʼtirozlar Misrda 2011-yil 25-yanvarida boshlandi. Toʻrt kunlik namoyishlardan soʻng Prezident Husni Muborak islohotlar oʻtkazishga vaʼda berdi, biroq lavozimidan kechish niyatini bildirmadi. Bundan keyin davom etgan namoyishlardan soʻng Muborak 30 yillik mansabini boshqa egallamasligini, sentabrda boʻlib oʻtadigan saylovlardan soʻng isteʼfoga chiqishini eʼlon qildi. Bu paytda Iordaniya qiroli Abdulla II bosh vazirni almashtirdi, Yaman Prezident Ali Abdulloh Solih esa keyingi saylovlarda nomzodini qoʻymaslikka vaʼda berdi.

Eʼtirozlar butun jahon eʼtiborini oʻziga qaratdi. Namoyishchilarni 2011-yilgi tinchlik uchun Nobel mukofoti bilan taqdirlash takliflari oʻrtaga tashlandi.

Bugungi natijalar

Qachon boshlandi	Mamlakat	Qachon tugadi	Eʼtiroz tur(lar)i	Natija	Oʻlim(lar)
18-dekabr, 2010			Oʻzini yoqish Namoyishlar	Hukumat toʻntarildi Prezident va oilasi mamlakatdan ketdi (14-yanvar, 2011)	219
28-dekabr, 2010			Namoyishlar	Prezident favqulodda vaziyatni bekor qildi (3-fevral, 2011)	5
13-yanvar, 2011		16-yanvar, 2011	Turar-joy muammosi va korrupsiyaga qarshi namoyishlar	Hukumat fuqarolarni turar-joy bilan taʼminlashga vaʼda berdi	0
14-yanvar, 2011			Kichik eʼtirozlar	Vazirlar Mahkamasi shaxsiy tarkibi almashtirildi (1-fevral, 2011)	0
17-yanvar, 2011		17-yanvar, 2011	Oʻzini yoqish		1
17-yanvar, 2011			Kichik eʼtirozlar		1
17-yanvar, 2011		17-yanvar, 2011	Kichik eʼtirozlar		0
18-yanvar, 2011			Hukumat aʼzolari Prezidentga qarshi Katta namoyishlar	Prezident keyingi saylovlarda nomzodini qoʻymaslikka vaʼda berdi (2-fevral, 2011)	0
21-yanvar, 2011		29-yanvar, 2011	Oʻzini yoqish Namoyishlar		4
25-yanvar, 2011			Butun mamlakat miqyosidagi namoyishlar	Vazirlar Mahkamasi shaxsiy tarkibi almashtirildi (29-yanvar, 2011) Prezident mansabdan ketdi	300 gacha
26-yanvar, 2011			Oʻzini yoqish		1
30-yanvar, 2011			Oʻzini yoqish		0
1-fevral, 2011		1-fevral, 2011	Kichik namoyishlar		0
Jami oʻlimlar soni:	607