Sartr Žan-Pol'

21. kezaku 1905, Pariž, Francii — kol. 15. sulaku 1980, sigä-žo) oli francijalaine egzistencializman filosof, kirjutai (p'jesad, proz, politižed essed) i pedagog. Vn 1964 Nobelän premijan literaturas laureat, pučihe sišpäi kaičemha ičeze personališt ripmatomut i Nobelän komitetan nevondkundaliženvastaižen radmižen tagut.

Sartr Žan-Pol'
franc.: Jean-Paul Sartre
Žan-Pol' Sartr vn 1965 heinkus
nimi sündundan jäl'ghe:	franc.: Jean-Paul Charles Aymard Sartre[1]
radmižen toižend:	näitekirjanik, epistemoloog, romaanikirjanik, scentarist, biograaf, kirjanduskriitik, esseist, vastupanuvõitleja, political writer, kirjutai, filosof, patsifist, publitsist, Intellektuaal, sotsioloog, laulusõnade kirjutaja
sündundan dat:
sündundan sijaduz:	Pariž[2][14]
valdkund:	Francii
kolendan dat:
kolendan sijaduz:	Pariisi 14. ringkond[d], Pariž
tat:	Jean-Baptiste Sartre[d]
avtograf:
Sartr Žan-Pol' VikiAitas

Žan-Pol' oli sündnu Francijan Žan-Batist Sartr-sodamerioficeran i hänen Anna-Marija Šveicer-akan pereheze. Priha oli üks'jäižen lapsen kanzas, tat koli vagahaižen 15-kuižes igäs. Sai opendust La Rošelin liceiš, sid' Normaližes üläškolas (Pariž) i vahvišti dissertacijad filosofijas.

Sartr openzi Francijan liceistoid filosofijha vll 1929−1939 i 1941−1944. Vl 1939 služi armijas meteorologistal, putui saksan plenha. Vspäi 1944 oli otnus literaturižhe radmižhe tobjimalaz. Vl 1953 oli valitud Mail'man kožundan Nevondkundha ühtnijaks, ozuti hurakacegid. Pid'oiteli Alžiran ripmatomuden tahtoid vl 1956, nacionalistad-toračud poukahtiba filosofan faterad Parižan keskuses kahtišti i anastiba hänen «Uded aigad»-aiglehtesen (Les Temps modernes) redakcijad viž kerdad. Kirjutai ei sädand prozad vn 1964 pučindan premijaspäi jäl'ghe. Ühtni vn 1968 francižhe «Rusttaha semendkuhu» — üläopenikoiden revolücijha.

Tedomez' eli avoinudes partnörižuses Simona de Bovuaranke (1908−1986) üläškolan aigaspäi Sartran surmhasai. Simona oli kirjutai i mugažo egzistencializman filosof, feminist. Par oli lapsetoi.

Čomamahtoline literatur

• «Tuskištuz», roman (franc.: La Nausée, 1938)
• «Sein», sanutesiden kogoduz (Le Mur, 1939)
• «Joudjuden teil», jänu kesken tetralogii (romanad, Les chemins de la liberté, 3 tomad, 1945−1949)
• «Vaihed», avtobiografine starin (Les Mots, 1964)

Filosofižed töd

• «Olend i ni-mi» (L'Être et le néant, 1943)
• «Dialektižen melen kritik» (Critique de la raison dialectique, 1. tom 1960, 2. tom 1985)