Biblii

Biblii jagase kahteks sureks palaks — Vanh Zavet i Uz' Zavet. Vanh Zavet om kirjutadud amuiževrejan kelel, i Uz' Zavet — amuižgrekan kelel. Nened keled oliba kul'turkelikš antikaigan. Vanhan Zavetan aluz om judaizman Tanah-pühäkirj.

Hristanuskojad nimitadas Biblijas «Pühäks Biblijaks» i lugetas, miše sen kaik kanonine tekst om «Jumalan avaiduz» i om kirjutadud Pühän Hengen valatoitandan al. Pühän kirjan tekst kävutase uskon ezmäižeks purtkeks i ohjandimeks.

Täuden hristianižen Biblijan kaikiš amuižembad käzikirjutesed oma grekan kelel i datiruišoiš 4. voz'sadal meiden erad. Biblii om ezmäine paindud kirj: Gutenbergan Biblii om paindud vozil 1452−1455. Biblii om üks' kaikiš populärižembiš kirjoišpäi mail'mas mugažo, se om pästtud keliden kaikiš surembaks luguks, mödas läz sadad millionad egzemplärid vodes. Nece ezmäine massižen literaturan ezikuva valatoiti lujas i valatoitab mail'man kul'turad, literaturad, čomamahtod i istorijad.

Vul'gat om Biblijan latinankel'ne kändmuz. Erazvuiččiden jumalankodikundoiden i konfessijoiden Biblijad mülütadas ližadusid tekstas i ližakirjoid. Ned jagadas kanonižikš i «muite lugendan täht» ortodoksoil (vai «sekundarižed kanonižed» katolicizmas, «apokrifižed» protestantizmas), mülütadas Vanhan Zavetan tekstan erazvuiččid paloid, känduz om toine vähän mugažo.

Vl 1996 om pästtud lühetud Lapsiden Biblii vepsän kelel, nua om kogonaz pästtud vaiše Uz' Zavet (2006). Kaikiden kändusiden pätegii om vepsän Nina Zaiceva-tedonaine.