วงศ์นกพิราบและนกเขา

นกเขา และ นกพิราบ ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: ไมโอซีนตอนต้น – ปัจจุบัน
นกพิราบ (Columba livia) ขณะบิน
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Aves
อันดับ:	Columbiformes
วงศ์:	Columbidae Illiger, 1811
วงศ์ย่อยและสกุล
ดูในบทความ
แผนที่แสดงการกระจายพันธุ์

เป็นนกที่มีขนาดตั้งแต่เล็กมากจนถึงใหญ่ (15-120 เซนติเมตร) มีลักษณะโดยทั่วไป คือ อ้วนกลม คอสั้น ปากเรียวมีปุ่มเนื้อเหนือปาก ปากเล็ก สันปากบนโค้งเล็กน้อย รูจมูกไม่ทะลุถึงกันเพราะมีผนังกั้น หางยาวปานกลาง ปลายหางมนกลมหรือแหลม ขนหางมี 12-20 เส้น ปีกยาวปานกลาง ขนปลายปีกมี 11 เส้น (10 เส้นทำหน้าที่ในการบิน) ขนกลางปีกมี 11-15 เส้น และมักไม่มีขนกลางปีกเส้นที่ 5 ขาสั้น หน้าแข้งเป็นเกล็ดแบบซ้อน บริเวณอื่นเป็นเกล็ดแบบร่างแห

ตัวเต็มวัยไม่มีขนอุย ขนไม่มีแกนขนรองหรือมีแต่เล็กมาก ต่อมน้ำมันไม่มีขนปกคลุมหรือไม่มีต่อมน้ำมัน ผิวหนังบอบบาง

เป็นนกที่กินพืชเป็นอาหาร โดยเฉพาะ เมล็ดพืชและธัญพืช สร้างรังจากกิ่งไม้ บนต้นไม้ เชิงผา หรือบนพื้นดินขึ้นกับชนิด วางไข่ 1-2 ใบ พ่อและแม่ช่วยกันเลี้ยงลูก ลูกอ่อนยังเดินไม่ได้ มีระยะเวลาออกจากรัง 7-28 วัน โดยพ่อแม่นกจะเลี้ยงลูกด้วยการสำรอกอาหารที่เป็นของเหลวออกจากกระเพาะพักป้อนให้ลูก ที่มีลักษณะคล้ายน้ำนม มีโครงสร้างทางและองค์ประกอบเคมีคล้ายน้ำนมของกระต่าย ซึ่งมีด้วยกันทั้งสองเพศ

นกในวงศ์และอันดับนี้ มีอยู่ประมาณ 40 สกุล 310 สปีชีส์ พบกระจายพันธุ์อยู่ทั่วโลก ในประเทศไทยพบราว 28 สปีชีส์ ใน 9 สกุล โดยมีสปีชีส์หนึ่งที่สูญพันธุ์ไปนานกว่า 350 ปีแล้วและเป็นที่รู้จักกันเป็นอย่างดี คือ นกโดโด

เป็นนกที่มนุษย์คุ้นเคยเป็นอย่างดี และสามารถใช้ประโยชน์ได้หลายอย่าง อาทิ ในการสื่อสารในสมัยโบราณ ที่ใช้นกพิราบสื่อสาร ที่จะบินกลับถิ่นฐานที่เป็นที่จากมาแม้ว่าจะอยู่ไกลแค่ไหน ด้วยสนามแม่เหล็กโลก หรือใช้สำหรับแข่งขันกันในการบิน หรือใช้เลี้ยงเป็นอาหาร, เป็นสัตว์เลี้ยงสวยงาม หรือฟังเสียงร้อง ที่สามารถต่อยอดแตกเป็นอาชีพต่าง ๆ ได้

วงศ์ Columbidae

 

 

• วงค์ย่อย Columbinae
  • สกุล Columba รวมถึง Aplopelia (33-34 สปีชีส์ที่ยังอยู่, 2-3 สปีชีส์สูญพันธุ์แล้ว)
  • สกุล Streptopelia รวมถึง Stigmatopelia และ Nesoenas (14-18 สปีชีส์ที่ยังอยู่)
  • สกุล Patagioenas เดิมรวมอยู่ใน Columba (17 สปีชีส์)
  • สกุล Macropygia (10 สปีชีส์)
  • สกุล Reinwardtoena (3 สปีชีส์)
  • สกุล Turacoena (2 สปีชีส์)

• วงค์ย่อย N.N.
  • สกุล Turtur (5 สปีชีส์; ไม่แน่นอน)
  • สกุล Oena ( ไม่แน่นอน)
  • สกุล Chalcophaps (2 สปีชีส์)
  • สกุล Henicophaps (2 สปีชีส์)
  • สกุล Phaps (3 สปีชีส์)
  • สกุล Ocyphaps
  • สกุล Geophaps (3 สปีชีส์)
  • สกุล Petrophassa (2 สปีชีส์)
  • สกุล Geopelia (3–5 สปีชีส์)

• วงค์ย่อย Leptotilinae
  • สกุล Zenaida (7 สปีชีส์)
  • สกุล Ectopistes – (สูญพันธุ์; 1914)
  • สกุล Leptotila (11 สปีชีส์)
  • สกุล Geotrygon (16 สปีชีส์)
  • สกุล Starnoenas

• วงค์ย่อย Columbininae
  • สกุล Columbina (7 สปีชีส์)
  • สกุล Claravis (3 สปีชีส์)
  • สกุล Metriopelia (4 สปีชีส์)
  • สกุล Scardafella อาจเป็นส่วนหนึ่งของ Columbina (2 สปีชีส์)
  • สกุล Uropelia

• วงค์ย่อย N.N.
  • สกุล Gallicolumba (16-17 สปีชีส์ที่ยังอยู่, 3-4 สปีชีส์สูญพันธุ์แล้ว)
  • สกุล Trugon

• วงค์ย่อย Otidiphabinae
  • สกุล Otidiphaps

• วงค์ย่อย Didunculinae
  • สกุล Didunculus

• วงค์ย่อย Gourinae
  • สกุล Goura (3 สปีชีส์)

• วงค์ย่อย N.N. ("Treroninae")
  • สกุล Ducula (36 สปีชีส์)
  • สกุล Lopholaimus
  • สกุล Hemiphaga (2 สปีชีส์)
  • สกุล Cryptophaps
  • สกุล Gymnophaps (3 สปีชีส์)
  • สกุล Ptilinopus (ราว 50 สปีชีส์ที่ยังอยู่, 1-2 สปีชีส์สูญพันธุ์แล้ว)
  • สกุล Natunaornis
  • สกุล Drepanoptila
  • สกุล Alectroenas (3 สปีชีส์ที่ยังอยู่)

• วงค์ย่อย Raphinae
  • สกุล Raphus (สูญพันธุ์; ปลายคริสต์ศตวรรษที่ 17)
  • สกุล Pezophaps (สูญพันธุ์; c.1730)

• ยังไม่ได้จัด
  • สกุล Caloenas
  • สกุล Treron (23 สปีชีส์)
  • สกุล Phapitreron (3 สปีชีส์)
  • สกุล Leucosarcia
  • สกุล Microgoura (สูญพันธุ์; ตอนต้นของคริสต์ศตวรรษที่ 20)
  • สกุล Dysmoropelia (สูญพันธุ์)
  • สกุล Bountyphaps