Карбон (C) КАРБОН (лот.
Carboneum, аз carbo – ангишт), С, элементи химиявии гурӯҳи IV системаи даврии Менделеев, рақами ат. 6, массаи ат. 12,011. Дар табиат ду изотопи собит 12С (98,892%), 13С (1,108%) ва як радиоактиви К 14С(Т1/2 = 5,6 • 103 сол) маълуманд. Дар асоси изотопи 12С ҷадвали ҳозиразамони массаҳои атомӣ тартиб дода шудааст. Моддаи зинда 18%, чӯб 50%, ангиштсанг 80%, нефт 85% ва антрасит 96% К. доранд. К. дар пайвастҳояш бештар чорвалента аст; дар шароити муқаррарӣ нофаъол буда, ҳангоми гарм кардан сӯхта оксиди карбон (II ва IV) ҳосил мекунад. Дар ҳарор. баланд К. барқароркунандаи қавӣ мебошад; бо металлҳо – карбид, бо сулфур – сулфиди карбон, бо нитроген – сиан ҳосил мекунад. К. элементи муҳими организм буда, асоси ҳаётро ташкил медиҳад. Ҳамаи он пайвастҳои органикӣ, ки дар таъмини қобилияти ҳаётии организмҳо иштирок мекунанд, асосан аз К. иборатанд. Қисми зиёди энергияи ба организм зарур бинобар дар ҳуҷайраҳо оксид гаштани К. ҳосил мешавад. Изотопи радиоактиви К. (14С) дар биология ва тиб истифода мегардад.
This article uses material from the Wikipedia Тоҷикӣ article Карбон, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Муҳтаво таҳти иҷозатномаи CC BY-SA 4.0 ва ё дигар дастрас аст. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Тоҷикӣ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.