హోమో సేపియన్స్: క్షీరదాల జాతి

ప్రాచీన కాలం నుండి ఇప్పటి వరకూ విలసిల్లిన మానవ జాతుల్లో జీవించి ఉన్న జాతి హోమో సేపియన్స్ ఒక్కటే. లాటినులో ఈ పేరుకు "వివేకవంతుడు" అని అర్ధం. లాటినులో దీనిని 1758 లో కార్ల్ లిన్నేయస్ (స్వయంగా తానే ఈ జాతికి లెక్టోటైప్) పరిచయం చేశాడు.

హోమో సేపియన్స్ కాల విస్తరణ: 0.35–0 Ma PreЄ Є O S D C P T J K Pg N ↓ మధ్య ప్లైస్టోసీన్–ప్రస్తుతం
Conservation status
Least Concern  (IUCN 3.1)
శాస్త్రీయ వర్గీకరణ
Kingdom:	Animalia
Phylum:	Chordata
Class:	Mammalia
Order:	Primates
Suborder:	Haplorhini
Infraorder:	Simiiformes
Family:	Hominidae
Subfamily:	Homininae
Tribe:	Hominini
Genus:	Homo
Species:	H. sapiens
Binomial name
Homo sapiens కార్ల్ లిన్నేయస్, 1758
Subspecies
హోమో సేపియన్స్ †H. s. ఇడాల్టు †నియాండర్తల్ (?) †H. s. రొడీసియెన్సిస్ (?) (ఇతర మానవ ఉపజాతులు)

అంతరించిపోయిన హోమో జాతికి చెందిన జాతులలో హోమో ఎరెక్టస్ ఒకటి. ఈ జాతి సుమారు 1.9 నుండి 0.4 మిలియన్ల సంవత్సరాల క్రితం ఉనికిలో ఉండేది. దీనితో పాటు అనేక ఇతర జాతులు (కొందరు వాటిని హోమో సేపియన్స్ లేదా హోమో ఎరెక్టస్ లకు ఉపజాతులుగా భావిస్తారు) కూడా వివిధ కాలాల్లో ఉనికిలో ఉండి, ఆ తరువాత అంతరించిపోయాయి. మానవ జాతి పూర్వీకులైన హోమో ఎరెక్టస్ (లేదా హోమో యాంటెసెస్సర్ వంటి మధ్యంతర జాతులు) నుండి సుమారు 5,00,000 సంవత్సరాల క్రితం హోమో సేపియన్స్ వేరుపడినట్లు అంచనా వేసారు. హోమో సేపియన్ల తొట్ట తొలి శిలాజం ఆఫ్రికాలో లభించిన 3,00,000 సంవత్సరాల క్రితం నాటిది. సుమారు 1,00,000 - 30,000 సంవత్సరాల క్రితాల మధ్య ఆఫ్రికా, యురేషియా రెండింటిలోనూ ఈ జాతుల మధ్య సంకరం జరిగిందని తెలిసింది (ఇటీవలి అవుట్-ఆఫ్-ఆఫ్రికా విస్తరణ తరువాత).

సమకాలీన మానవులలో కనిపించే లక్షణాలకు అనుగుణంగా శరీర నిర్మాణ శాస్త్రాన్ని కలిగి ఉన్న హోమో సేపియన్లను, అంతరించిపోయిన పురాతన మానవుల నుండి వేరుగా చూపేందుకు శరీర నిర్మాణపరంగా ఆధునిక మానవులు (ఎ.హెచ్.ఎం) అనే పదాన్ని ఉపయోగిస్తారు. శరీర నిర్మాణపరంగా ఆధునిక, ప్రాచీన మానవులు సహజీవనం చేసిన సమయాలు, ప్రాంతాలకు ఇది ఉపయోగపడుతుంది. ఉదాహరణకు, పాతరాతియుగం నాటి ఐరోపా.

హోమో సేపియన్స్ అనే ద్విపద పేరును లిన్నేయస్ 1758 లో ఉపయోగించాడు. లాటిన్ నామవాచకం హోమే (జెనిటివు హోమినిసు) అంటే "మానవుడు", సేపియన్స్ అంటే "వివేకం, తెలివైన, తెలివైన" అని అర్ధం.

ఈ జాతి మొదట 300,000 నుండి 200,000 సంవత్సరాల క్రితం హోమో జాతికి చెందిన ఒక పూర్వీకుడి నుండి ఉద్భవించిందని భావించారు. "శరీర నిర్మాణపరంగా ఆధునిక" పదనిర్మాణ వర్గీకరణతో ఒక సమస్య ఏమిటంటే ఇది విస్తారమైన జనాభాను కలిగి ఉండదు. ఈ కారణంగా హోమో సేపియన్ల వంశ-ఆధారిత (క్లాడిస్టికు) నిర్వచనం సూచించబడింది. దీనిలో హోమో సేపియన్ల నిర్వచనం ప్రకారం నియాండర్తలు వంశం నుండి విడిపోయిన తరువాత ఆధునిక మానవ వంశాన్ని సూచిస్తుంది. ఇటువంటి క్లాడిస్టికు నిర్వచనం హోమో సేపియన్ల వయస్సును 500,000 సంవత్సరాలకు విస్తరిస్తుంది.

విస్తృతమైన మానవ జనాభా చారిత్రాత్మకంగా ఉపజాతులుగా విభజించబడింది.కాని 1980 ల నుండి ప్రస్తుతం ఉన్న అన్ని సమూహాలు ఒకే జాతి హోమో సేపియన్ల లోకి ఉపసంహరించబడ్డాయి.ఇవి ఉపజాతులుగా విభజించడాన్ని పూర్తిగా నివారించాయి.

కొన్ని మూలాలు నియాండర్తల్సు (హోమో నియాండర్తలెన్సిస్‌) ను ఒక ఉపజాతిగా చూపించాయి (హోమో సేపియన్స్ నియాండర్తలెన్సిస్‌). అదేవిధంగా హోమో రోడెసియెన్సిసు జాతుల కనుగొనబడిన నమూనాలను కొందరు ఉపజాతులు (హోమో సేపియన్స్ రోడెసియెన్సిసు) గా వర్గీకరించారు. అయినప్పటికీ ఈ చివరి రెండింటిని హోమో జాతికి చెందిన ప్రత్యేక జాతులుగా కాకుండా హెచ్ సేపియన్ల లోపల ఉపజాతులుగా పరిగణించడం సర్వసాధారణం.

హోమో సేపియన్స్ అనే ఉపజాతుల పేరు కొన్నిసార్లు "ఆధునిక మానవులు" లేదా "శరీర నిర్మాణపరంగా ఆధునిక మానవులు"కు బదులుగా అనధికారికంగా ఉపయోగించబడుతుంది. దీనికి అధికారిక అంగీకారం లేదు.

2000 ల ప్రారంభంలో హోమో లను ఉపయోగించడం సర్వసాధారణమైంది. సమకాలీన మానవులందరి పూర్వీకుల జనాభా కోసం సేపియన్స్, ఇది మరింత నిర్బంధ అర్థంలో ద్విపద హోమో సేపియన్లకు సమానం (హోమో నియాండర్తాలెన్సిస్‌ను ప్రత్యేక జాతిగా పరిగణించి)