Rajonet E Filipineve
Në Filipine, rajonet (filipinisht: rehiyon, ISO 3166-2:PH) janë ndarjet administrative që shërbejnë kryesisht për të organizuar provincat (lalawigan) të vendit për lehtësi administrative.
Aktualisht, republika e arkipelagut të Filipineve ndahet në 18 rajone. Shumica e organeve qeveritare janë themeluar nga rajoni në vend se të ketë zyra të veçanta provinciale, zakonisht (por jo gjithmonë) këto zyra caktohen në qytetet që janë qendra rajonale.
Rajonet vetë nuk kanë një qeveri të veçantë lokale, me përjashtim të Rajonit Autonom në Mindanaon muslimane, i cili ka një asamble të zgjedhur rajonal dhe guvernator.
Historia
Rajone për herë të parë janë shfaqur më 24 shtator 1972, kur provincat e Filipineve u organizuan në 11 rajone nga Dekreti Presidencial № 1 si pjesë e as part of the Plani i Riorganizimit të Integruar nga presidenti Ferdinand Marcos.
Që nga ajo kohë, rajone të tjera janë krijuar dhe disa krahina janë transferuar nga një rajon në tjetrin.
- 7 korrik, 1975: Rajoni XII u krijua dhe një njohje e vogël për disa rajone të Mindanao.
- 25 korrik, 1975: Rajoni IX dhe XII u deklaruan si Rajone Autonome në Mindanao-n Perëndimore dhe Qendrore respektivisht.
- 21 gusht, 1975: Rajoni IX u nda në nën-rajonin IX-A dhe nën-rajonin IX-B. Një njohje e vogël edhe për rajonet Mindanao.
- 7 nëntor, 1975: Manila Metropolitane u krijua.
- 2 qershor, 1978: Manila Metropolitane shpallet si Rajoni Kryeqytet Kombëtar.
- 15 korrik, 1987: Rajoni Administrativ Cordillera u krijua.
- 1 gusht, 1989: Rajoni Autonom në Mindanao-n Myslimane u krijua. Region XII reverted to an administrative region.
- 23 tetor, 1989: Krijimi për herë të parë i Rajonit Autonom të Cordillera. Ratification rejected by residents in a plebiscite.
- 12 tetor, 1990: Urdhri Ekzekutiv 429 lëshuar nga Presidenti Corazon Aquino për riorganizimin e rajoneve Mindanao, por riorganizimi nuk ndodhi kurrë (ndoshta për shkak të mungesës së fondeve të qeverisë).
- 23 shkurt, 1995: Rajoni XIII (Caraga) krijohet dhe një njohje e vogël për disa rajone të Mindanao-s. Sultan Kudarat transferred to Region XI.
- 1997: Njohje e vogël për disa rajone të Mindanao-s.
- 22 dhjetor, 1997: Krijimi i dytë i Rajonit Autonom të Cordillera. Ratification again rejected by residents in a plebiscite.
- 18 dhjetor, 1998: Sultan Kudarat u kthye në Rajonin XII.
- 31 mars, 2001: Rajoni Autonom në Mindanao-n Myslimane u zgjerua.
- 19 shtator, 2001: Shumica e rajoneve Mindanao u riorganizuan dhe disa u riemëruar.
- 17 maj, 2002: Rajoni IV-A (CALABARZON) dhe Rajoni IV-B (MIMAROPA) u krijuan nga ish-Rajoni IV (Southern Tagalog). Aurora u transferua në Rajonin III.
- 23 maj, 2005: Palawan u transferua nga Rajoni IV-B në Rajonin VI; MIMAROPA u riemërua në MIMARO.
- 19 gusht, 2005: Transferimi i Palawan në Rajonin VI u mbajt pezull.
- 29, 2015: U krijua Negros Island Region (NIR). Negros Occidental dhe Bacolod nga Rajoni VI dhe Negros Oriental nga Rajoni VII u transferuan në rajonin e ri.
Lista e rajoneve
Deri në maji 2015, Filipinet përbëhet nga 18 rajonet administrative. Disa nga emërtimet rajon përfshijnë komponentët numerike, disa jo. Këto rajone janë të kombinuara gjeografikisht në tri grupe ishullore, në Luzon, Visayas, dhe Mindanao. Më poshtë është një listë e rajoneve në grupimet e tyre ishullore. Për të marrë një pasqyrë të rajoneve, shih nenet përkatëse mbi grupet e ishujve. Rajonet CALABARZON, MIMAROPA, dhe SOCCSKSARGEN janë me shkronja të mëdha sepse ata janë akronime që qëndrojnë për krahinat e tyre përbërëse apo qytetet.
| Vendndodhja | Rajoni (emërtimi rajonal) | Grupi i ishujve | Qendra rajonale | Njësitë përbërëse të pushtetit vendor | Sipërfaqja (km2) | Popullsia (2010) | Dendësia (për km2) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | National Capital Region (NCR) | Luzon | Manila | 17 | 636 | 11,855,975 | 18641.5 |
 | Ilocos Region (Region I) | Luzon | San Fernando (La Union) | 5 | 12,840 | 4,748,372 | 369.8 |
 | Cordillera Administrative Region (CAR) | Luzon | Baguio | 7 | 18,294 | 1,616,867 | 88.4 |
 | Cagayan Valley (Region II) | Luzon | Tuguegarao | 6 | 26,838 | 3,229,163 | 120.3 |
 | Central Luzon (Region III) | Luzon | San Fernando (Pampanga) | 9 | 21,470 | 10,137,737 | 472.2 |
 | CALABARZON (Region IV-A) | Luzon | Calamba | 6 | 16,229 | 12,609,803 | 777 |
 | MIMAROPA (Region IV-B) | Luzon | Calapan | 6 | 27,456 | 2,744,671 | 100 |
 | Bicol Region (Region V) | Luzon | Legazpi | 7 | 17,632 | 5,420,411 | 307.4 |
 | Western Visayas (Region VI) | Visayas | Iloilo City | 6 | 12,258 | 4,194,579 | 342.2 |
 | Negros Island Region (NIR or Region XVIII) | Visayas | Bacolod and Dumaguete (interim) | 3 | 13,351 | 4,194,525 | 314.2 |
 | Central Visayas (Region VII) | Visayas | Cebu City | 6 | 9,565 | 5,513,514 | 576.4 |
 | Eastern Visayas (Region VIII) | Visayas | Tacloban | 5 | 21,432 | 4,101,322 | 191.4 |
 | Zamboanga Peninsula (Region IX) | Mindanao | Pagadian | 5 | 14,811 | 3,407,353 | 230.1 |
 | Northern Mindanao (Region X) | Mindanao | Cagayan de Oro | 7 | 17,125 | 4,297,323 | 250.9 |
 | Caraga (Region XIII) | Mindanao | Butuan | 6 | 18,847 | 2,429,224 | 128.9 |
 | Davao Region (Region XI) | Mindanao | Davao City | 6 | 20,244 | 4,468,563 | 220.7 |
 | SOCCSKSARGEN (Region XII) | Mindanao | Koronadal | 6 | 18,433 | 4,109,571 | 222.9 |
 | Autonomous Region in Muslim Mindanao (ARMM) | Mindanao | Cotabato City | 5 | 12,695 | 3,256,140 | 256.5 |
| Shënime | |||||||
Referime
Lidhje të jashtme
- Bordi i Koordinimit të Statistikave Kombëtare Arkivuar 3 tetor 2008 tek Wayback Machine
- Zyra Kombëtare e Statistikave Arkivuar 4 tetor 2013 tek Wayback Machine
This article uses material from the Wikipedia Shqip article Rajonet e Filipineve, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Përmbajtja është në disponim nëpërmjet licencës CC BY-SA 4.0 nëse nuk shënohet ndryshe. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Shqip (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.