Pavlo-Kurtiku

Ishte një nga 9 vilajetet e krahinës së Arvanit-ilit deri në vitin 1466. Pavlo-Kurtik përmendet për herë të parë në defterin e parë të Sanxhakut të Arbërit (1431–1432).

Pavlo-Kurtik kishte juridiksion në jug të Tiranës, midis lumenjve Erzen dhe Shkumbin.

Pavlo Kurtik, i stilizuar si sllavo-arbëror, hyri në shërbimin osman pak pas vitit 1400, dhe ishte një nga feudalët e paktë krishterë para-osmanë. Familja Kurtik ishte fillimisht e krishterë, por u konvertua në Islam në brezin e dytë.

1431–1432 defter, hulumtuar nga İnalcık, Halil

Vilajeti i Pavlo-Kurtik kishte shumicën e spahinjve të krishterë; kishte 20 timare, nga të cilat 9 ishin të krishterëve. Nga timaret myslimane, një i caktohet kadiut të Jenidže-kale (Bratušeš), dhe një dizdarit. Pesë prej tyre caktohen te bej-kulutë (skllevërit e emirit), një te spahi-oglani, një te vëllai Ajas-Hamza beg dhe një te Alija Karli-oglu. Timari i Isës, djalit të Pavlo Kurtikut është i veçantë. Të nëntë timaret nuk kishin popullsi islame për një ose dy dekada. Dy nga timariotët ishin bij të zotërve të mëdhenj: Isa, i biri i Pavle Kurtikut dhe Aliu, i biri i Karlos, i cili u konvertua në Islam.

Timari i Isa Begut përfshin 107 fshatra me 1225 vatra, me të ardhura 81306 akçe. Tridhjetë e gjashtë prej tyre ishin të vilajetit të Balshës, 2 të vilajetit të Kondo Mihos, 18 të vendit të Gonomajmos (Gonoma) dhe 26 ishin tahvil (caktuar) të babait të tij, Pavlo Kurtik; domethënë Pavlo Kurtik i mbante personalisht këto 26 fshatra. Shprehja tahvil tregonte caktimin e një timari aktual, por termi "vilajet-i Pavlo Kurtik" tregon se Pavlo Kurtiku ka qenë edhe më herët mbajtësi i kësaj treve. Pozita e Isa Begut, djalit të Kurtikut, i cili pranoi fenë islame dhe u emërua subaşı i kësaj krahine, ishte shumë më i madh. Një djalë tjetër, Mustafa, mbante një timar prej 9142 akçe në Vilajetin e Beratit.

Timaret e Isa Begut nuk u inspektuan dhe as u mblodhën personalisht nga emini vendas, por menaxhoheshin dhe lëshoheshin nga vetë Isa Begu. Kjo tregon se Isa Begu kishte disa privilegje. Të njëjtat privilegje në timar ka edhe Alija, djali i Karlos.

Timari i madh i Alijes kishte 30 fshatra, me të ardhura rreth 30.000 akçe. Më vonë timari iu dha djemve të Karlos që mbetën të krishterë. Djali tjetër i Karlos, Muzaku, mbante një timar të vogël në Pavlo-Kurtik gjatë sundimit të Mehmed I. Hamza veled-i Karli, i cili më vonë ishte zot i një timari në Altun-ili (Ibalea), ka shumë të ngjarë të ishte djali i Muzak.

Një nga spahinjtë e krishterë që mbante timare më të mëdha në Pavlo-Kurtik ishte Dimitri nga Prespa, me 9031 akçe. Dhimitri mori pëlqimin personal dhe ia dha timarin kunatit/dhëndrit Ozgur (Sguras). Në defterin e sanxhakut të Avlonës, Murad-beu, i biri i Ozgurit, mban një timar të madh në të njëjtën krahinë, me 64.729 akçe.

Referime