Kufiri Mes Kosovës Dhe Malit Të Zi

Ky kufi ka një gjatësi prej rreth 75 kilometra në vjjë tokësore ndërsa rreth 40 kilometra në vijë ajrore. Vija e kufirit viteve të fundit ka qenë objekt debatesh deri sa është përcaktuar përfundimisht.

Kufiri i përbashkët shtetëror është thjesht një kufi malor i lartë . Ai shtrihet në drejtimin jugperëndimor përgjatë kreshtës kryesore të Maleve Dinarike në Alpet Shqiptare. Si një kufi orografik kryesisht natyror, ai ndan zonat e Malit të Zi, rajonin historik të Zetës dhe zonën e peizazheve të pellgut përreth Rrafshit të Kosovës dhe Dukagjinit të cilat së bashku janë quajtur Kosovë në epokën jugosllave. Në rajonin e Qafës së Çakorit, nga ana tjetër, ajo shtrihet pjesërisht në lindje të pellgut ujëmbledhës.

 

Kufiri fillon në malet e Moknës, ku në lindje në largësi prej rreth  (përafërsisht. 2000 m ndodhet trekëndëshi kufitar me Serbinë . Prej andej ajo kthen në perëndim në masivin Zhleb, me Žljeb (përafërsisht. 2365 m ) si majë kufitare, dhe masivi i Hajlës me Hajlen (përafërsisht. 2403 m ) dhe më pas në drejtim të jugut përmes Gllogjisë deri në Lumbardhin e Pejës pastaj vazhdon poshtë Çakorit. Më tutje niset në juglindje në malet e Bjeshkëve të Namuna të Kosovës . Prej aty shkon sërish në jugperëndim mbi Pasji vrh (përafërsisht. 2405 m ) dhe Maja e Madhe (përafërsisht. 2372 m ) deri në trekufirin mes kosovës, Shqipërisë dhe Malit të Zi,  (përafërsisht. 2366 m ), trekëndëshi kufitar.

Kufiri aktual shtetëror është një kufi i pjesshëm republikan nga kushtetuta jugosllave e vitit 1974. Në rrjedhën e shpërbërjes së Jugosllavisë, në vitin 1998 shpërtheu Lufta e Kosovës dhe në vitin 1999 u krijua Forca e NATO - në Kosovë ( KFOR ), e cila edhe sot e kësaj dite është aktive në misionin e ndihmës në sigurimin e kufirit dhe kontrollin e kufijve. Gjatë luftës është mbyllur edhe kufiri në Qafën e Çakorit .

Në vitin 2006, Mali i Zi u shkëput nga Serbia dhe Mali i Zi (Republika Federale e Jugosllavisë) dhe në vitin 2008 Kosova nga Republika e mbetur e Serbisë. Mali i Zi gjithashtu e njohu Kosovën këtë vit, dy vendet vendosën marrëdhënie zyrtare diplomatike.

Një projekt si pjesë e Projektit të Bashkëpunimit Ndërkufitar filloi në vitin 2010 (CBC) me ndihmën e Bashkimit Evropian. Parimisht u njoftua se kufiri do të mbetej siç ishte në vitin 1974, por pikat e diskutueshme në skicimin e saktë të kufirit u ripunuan. Për shembull, në Qafën e Kullës u ngrit një tokë e paqartë njëmbëdhjetë kilometra e gjatë për shkak të kushteve të paqarta. Që nga viti 2010, Mali i Zi ka qenë një vend zyrtar kandidat për në BE . Si pjesë e negociatave të pranimit të Malit të Zi në Bashkimin Evropian, të cilat filluan në vitin 2012, një parakusht është konsolidimi i kufijve.

Marrëveshja për demarkacionin është nënshkruar mes Malit të Zi dhe Kosovës në Konferencën e Ballkanit Perëndimor në gusht 2015 në Vjenë. Marrëveshja u kritikua në Kuvendin e Prishtinës sepse rreth 120 kilometra katrorë të territorit të diskutueshëm iu dhanë Malit të Zi. Një përfundim ishte planifikuar për fillimin e vitit 2016, por u vonua veçanërisht për shkak të rezistencës së ashpër të opozitës kosovare sidomos të Vetëvendosjes.

Meqenëse Serbia – ndryshe nga shumica e shteteve (që nga viti 2016) – nuk e ka njohur ende Kosovën sipas ligjit ndërkombëtar, rrjedha e kufirit ende mund të përshkruhet si thelbësisht e diskutueshme në një mënyrë të caktuar. Një marrëveshje kufitare po përgatitet gjithashtu mes Serbisë dhe Kosovës si pjesë e konferencave të Ballkanit Perëndimor dhe procesit të anëtarësimit në BE.

Mos Kosovës dhe Malit të Zi i vetmi vendkalim kufitar ndërmjet dy shteteve është (përmendet së pari pala kosovare):

• Kulla e Zhlebit – Rozhajë në linjën R 196 Pejë — Rozhaje

Kalimi kufitar i Qafës së Çakorrit (rruga M-9 Pejë - Murino, tani Rruga regionale R-19 ) u mbyll në vitin 1999 dhe nuk është rihapur ende.

• Kosova
• Mali i Zi
• Vendkalimet kufitare të Kosovës
• Vendkalimet kufitare të Malit të Zi

• Ministria e Administrimit të Pushtetit Lokal (Mali i Zi), Ministria e Punëve të Jashtme dhe Integrimeve Evropiane (Kosovë): Programi Ndërkufitar IPA Mali i Zi – Kosovë 2011-2013. Drafti përfundimtar, 31. Janar 2011 ( PDF, në ec.europa.eu/enlargement).