Plini Plaku: Komandant dhe shkrimtar ushtarak romak i shekullit të parë
Plini Plaku (Emri i plotë:Gaius Plinius Secundus, rreth 23/24 - gusht 79) i njohur si Plini Plaku, për dallim nga nipi i tij Plini i Riu, ishte shkrimtar, natyralist dhe burrë shteti romak.
U lind në Novum Komum, të Italisë së veriut diku në vitin 23 ose 24. Gjatë jetës së tij, punoi në zyra të ndryshme të larta shoqërore dhe ushtarake të perandorisë romake. Plini plak shërbeu edhe si prokurator perandorak në Spanjë dhe në provinca tjera. Në vitin 79 ai komandonte flotën romake në Mizenum të Kampanjës mirëpo në gusht të po këtij viti bie viktimë e katastrofës së madhe të shkaktuar nga shpërthimi i Vezuvit.
Plini plaku është autor i disa veprave të cilat kanë karakter të shumëllojshëm. Një pjesë e veprave, kryesisht veprat mbi retorikën, mbi artin ushtarak, mbi historinë dhe filologjinë kanë humbur. Fatbardhësisht nga veprat e tij është ruajtur punimi i fundit i cili ishte sipas studiuesve më i madhi i tij. Kjo vepër e quajtur "Naturalis Historia" (Historia e natyrës) përbëhet nga 37 libra. Nga studiuesit merret si enciklopedi e njohurive të asaj kohe mbi natyrën.
Në veprën e tij që i ka qëndruar kohës, ka shumë të dhëna gjeografike dhe ekonomike të Ilirisë. Po ashtu në këtë vepër gjejmë edhe të dhëna të përgjithshme mbi shoqërinë ilire.
Doody, Aude. (2010). Pliny's Encyclopedia: The Reception of the Natural History. Cambridge, UK, and New York: Cambridge Univ. Press.
Griffin, Miriam Tamara (1992). Seneca: A Philosopher in Politics (bot. reprint). Oxford University Press. ISBN978-0-19-814774-9.
Fane-Saunders, Peter. (2016). Pliny the Elder and the Emergence of Renaissance Architecture. New York: Cambridge University Press.
French, Roger, and Frank Greenaway, eds. (1986). Science in the Early Roman Empire: Pliny the Elder, His Sources and Influence. London: Croom Helm.
Gibson, Roy and Ruth Morello eds. (2011). Pliny the Elder: Themes and Contexts. Leiden: Brill.
Healy, John F. (1999). Pliny the Elder on science and technology. Oxford University Press. ISBN0-19-814687-6.
Isager, Jacob (1991). Pliny on Art and Society: The Elder Pliny's Chapters on the History of Art. London & New York: Routledge. ISBN0-415-06950-5.
Laehn, Thomas R. (2013). Pliny's Defense of Empire. Routledge Innovations in Political Theory. New York: Routledge.
Murphy, Trevor (2004). Pliny the Elder's Natural History: the Empire in the Encyclopedia. Oxford University Press. ISBN0-19-926288-8.
Ramosino, Laura Cotta (2004). Plinio il Vecchio e la tradizione storica di Roma nella Naturalis historia (në italisht). Alessandria: Edizioni del'Orso. ISBN88-7694-695-0.
Pliny the Elder; William P. Thayer (contributor). "Pliny the Elder: the Natural History" (në latinisht dhe anglisht). University of Chicago. Marrë më 24 maj 2009.
Pliny the Elder (1855). "The Natural History". John Bostock, Henry Thomas Riley; Gregory R. Crane. Taylor and Francis; Tufts University: Perseus Digital Library. Marrë më 24 maj 2009.
This article uses material from the Wikipedia Shqip article Plini Plaku, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Përmbajtja është në disponim nëpërmjet licencës CC BY-SA 4.0 nëse nuk shënohet ndryshe. Images, videos and audio are available under their respective licenses. ®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Shqip (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.