Ahmed Hilmi Abdulbaki (arabisht: أحمد حلمي عبد الباقي, 1883 - 1963) ishte një ushtar, ekonomist dhe politikan me prejardhje shqiptare, i cili shërbeu në qeveri të ndryshme të pas Perandorisë Osmane dhe ishte kryeministër i Qeverisë Gjithë Palestineze në Rripin e Gazës.
Ahmed Hilmi Pasha | |
---|---|
Kryeministri i Qeverisë Gjithë Palestineze | |
Në detyrë 23 shtator 1948 – 1959 | |
Presidenti | Amin al-Hyseini |
Paraprirë nga | Pozita u themelua |
Ministri i Financave i Transjordanisë | |
Në detyrë 10 mars 1923 – 6 maj 1924 | |
Kryeministri | Ali Rikabi Mazhar Raslan Hasan Ebu el-Huda |
Paraprirë nga | Madhar Raslan |
Pasuar nga | Hasan Ebu el-Huda |
Të dhëna vetjake | |
U lind më | 1882 Sidon |
Vdiq më | 1963 Suk el-Garb |
Partia politike | Istiqlal |
Ai u lind më 183 në Sidon dhe ishte me prejardhje shqiptare, duke u referuar si el-Arnauti nga bashkëkohësit si p.sh Nabih al-Azma, Izzat Darwaza dhe ‘Ajaj Nuwayhid. Ai ishte anëtar i Komitetit të Bashkimit dhe Përparimit. Para rënies së Perandorisë Osmane, Hilmiu mori gradën e Gjeneralit në Ushtrinë Osmane. Në vitin 1920 ai ishte Ministër i Financave i Mbretërisë Arabe të Sirisë në Damask. Ai u bë Ministër i Financave në Transjordani nga viti 1922 deri më 1924.
Në vitin 1925, ai u bë Drejtor i Përgjithshëm i Awqaf në Palestinën e Detyrueshme, organizatë e kryesuar nga Haxh Amin Husseini, e cila kontrollonte dhe rregullonte pronat e lëna trashëgim për bamirësi sipas ligjit islam. Më vonë ai filloi karrierën e tij bankare kur iu bashkua Bankës Arabe, e cila ishte themeluar në Jeruzalem nga Abdul Hamid Shoman në vitin 1930. Disa vite më vonë Ahmed Hilmi themeloi bankën e tij, Bankën Kombëtare Arabe. Ai ishte një nga anëtarët e hershëm të partisë Istiqlal (Pavarësia) e cila u krijua në vitin 1932 dhe në prill 1936 ai u emërua si anëtar i Komitetit të Lartë Arab duke u bërë arkëtari i saj.
Në vitin 1937 ai, së bashku me anëtarët e tjerë të Komitetit të Lartë që nuk ishin tashmë në mërgim, u deportua në Ishujt Sejshellet. Në vitin 1939 ai u lejua të marrë pjesë në Konferencën e Londrës në St. James Palace, ku ai i kërkoi Komitetit të Lartë të pranonte propozimet britanike të përcaktuara më vonë në Letrën e Bardhë të vitit 1939. I konsideruar nga autoritetet si i moderuar, ai u lejua të kthehej në Palestinë në fillim të viteve 1940 dhe rifilloi postin e tij si kryetar i Bankës Kombëtare. Ai bleu gazetën Filistin dhe e përdori për të paraqitur politikat e Istiqlalit para publikut. Vitet e luftës ishin shumë fitimprurëse për ekonominë palestineze dhe banka kishte depozita të mëdha për të investuar. Në gusht të vitit 1943 ai krijoi Fondin Kombëtar Arab, qëllimi i të cilit ishte të blinte tokë nga fermerët që kishin shumë pasuri dhe të inkurajonte themelimin e Awqaf, të ardhurat e të cilit do t'i ndaheshin Fondit. Nga mesi i vitit 1946, Fondi kishte të ardhura prej £150,000 dhe zotëronte 15,000 dynym (3,750 acres) tokë. Ajo kishte zyra në të gjitha qytetet arabe dhe në shumicën e fshatrave të mëdha. Meqenëse Këshilli i Lartë Mysliman ishte shfuqizuar, Fondi ishte i vetmi institucion që ofronte një alternativë ndaj blerjeve të tokës nga Fondi Kombëtar Hebre. Suksesi i saj u pa si një kërcënim nga pasuesit e Haxh Amin Husseini, i cili kishte formuar Partinë Arabe Palestineze me shumicën e udhëheqësve të saj në mërgim. Me përfundimin e luftës, fondi ra në rënie
Ndërsa situata në Palestinë u përkeqësua, Lidhja Arabe u përpoq të impononte një front të bashkuar mbi fraksionet e ndryshme arabe palestineze. Përfundimisht në janar 1947, pas katër përpjekjesh, u krijua një Komitet i Lartë Arab prej pesë anëtarësh, i cili përfshinte Hilmiun. Hussein Khalidi dhe Hilmi ishin të vetmit anëtarë të këtij Komiteti që banonin aktualisht në Palestinë gjatë viteve 1947 dhe 1948.
Më 9 korrik 1948, pas shpalljes së shtetësisë izraelite, Lidhja Arabe ngriti Këshillin Administrativ për Palestinën, të kryesuar nga Hilmiu. Më 22 shtator u ngrit Asambleja Kombëtare në Gaza, me Haxh Amin Husseini si President dhe Hilmiun si Kryeministër. Asambleja pushoi së funksionuari pas fitoreve të ushtrisë izraelite në Palestinën Jugore dhe Legjioni Arab që mori kontrollin mbi Betlehemin dhe Hebronin. Në vitin 1949 Hilmiu u bë guvernator ushtarak distrikti në Bregun Perëndimor dhe më vonë ai shërbeu si përfaqësues palestinez në Lidhjen Arabe.
Ahmed Hilmi Pasha vdiq në vitin 1963.
This article uses material from the Wikipedia Shqip article Ahmed Hilmi Pasha, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Përmbajtja është në disponim nëpërmjet licencës CC BY-SA 4.0 nëse nuk shënohet ndryshe. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Shqip (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.