Ernst Haeckel

Za ostale upotrebe, v. Hekel.

februar">16. februar 1834 — Jena, 9. avgust 1919) je bio nemački biolog, prirodnjak, filozof, fizičar, profesor i umetnik.

Ernst Hekel
Rođenje	16. februar 1834. Potsdam
Smrt	9. avgust 1919. Jena

Hekel je bio profesor zoologije na Univerzitetu u Jeni. Poznat je kao osnivač ekologije, nauke koju je definisao kao ekonomiju prirode, istraživanje totalnih odnosa organizama prema organskoj i neorganskoj okolini i kao učenje o kompleksnim međuodnosima. Bio je i veliki popularizator teorije evolucije.

U čast Ernsta Hekela, njegovim prezimenom nazvane su planine Hekel (engl. Mount Haeckel) u SAD, i na Novom Zelandu, kao i asteroid 12323 Häckel. Kuća u kojoj je Hekel stanovao, Vila Meduza u Jeni, poseduje istorijski važnu biblioteku.

Hekel je bio zoolog, uspešni umetnik i ilustrator, kasnije i profesor uporedne anatomije. Autor je mnogobrojnih uobičajenih termina (npr. filogenija, ekologija, heterohronija) kao i novog eukariotskog carstva — protistâ (Protista). Većinom su mu zanimanja ležala u evoluciji, iako nije podržavao principe delovanja prirodne selekciju, već lamarkističke ideje. Prvi je naučnik koji je smatrao psihologiju disciplinom fiziologije.

Dao je niz izvornih monografija o morskim beskičmenjacima. Postavio je teoriju gastreje, formulisao biogenetski zakon. Zacrtao je prve genealogije životinjskog carstva i postavio teoriju o nastanku života iz nežive materije. Baveći se razvićem životinja, dao je biogenetski zakon (teoriju rekapitulacije): individualno razviće organizma (ontogenija) je rekapitulacija njegovog evolucionog razvića (filogenije). Svoju ideju argumentovao je i uporednim crtežom razvića embriona kod kičmenjaka, koji se danas smatra previše pojednostavljenim prikazom ovih komplikovanih uporednih odnosa.

Hekel je nacrtao i u knjizi „Umetnički oblici prirode“ (nem. Kunstformen der Natur) publikovao preko 100 detaljnih ilustracija (u boji) različitih životinja i morskih organizama. Kao filozof, napisao je dela Zagonetka Univerzuma (nem. Welträthsel, 1895-1899) i Sloboda u nauci i nastavi (engl. Freedom in Science and Teaching, 1878).

 

Ernst Haeckel na Wikimedijinoj ostavi

• E. Haeckel: Natürliche Schöpfungsgeschichte 1868 (front page of 1st edition, German)
• E. Haeckel: Die Welträthsel 1899 (front page of 1st edition, German)
• University of California, Berkeley — biography
• Ernst Haeckel – Evolution's controversial artist. A slide-show essay
• Kunstformen der Natur (from biolib.de)
• PNG alpha-transparencies of Haeckel's "Kustformen der natur"
• Proteus — Animated documentary film on Haeckel's life and work
• Ernst Haeckel Haus and Museum in Jena
• View works by Haeckel at the Biodiversity Heritage Library
• aDiatomea: artificial life experiment with 3d generated diatoms, influenced by Haeckel
• Images from Anthropogenie, oder, Entwickelungsgeschichte des menschen Arhivirano 2019-09-30 na Wayback Machine-u