La schizzufrinìa eni nu tipu di malattia mintali.
Lu pissichiatra Emil Kraepelin a statu a prima pirsuna a siparari a schizzufrènia di autri tipi di malattii mintali.
Iddu inizarmenti u ciamau cu li palori latini 'dementia praecox' (scimuniti prima di lu tiempu) e puoi ci cangiai nomi cu schizzufrènia.
Mentri pirsuni di tutti l'itati ponu aviri schizzufrènia, di solitu anizzia cu li primi anni di vita d'adurtu.
Ppi nu munzieddu di pirsunu ca s'ammalanu li sintoma tornanu cchiu tardi 'nta loru vita, macari si ppi tanticchia ci passarru, mentri autri putissiru aviri solu du ipisoda.
A causa isatta di la schizzufrènia nun eni canusciuta, e si pienza chi sunu nu munzieddu li cosi ca poni anfruenzari a cunnizzioni mintali di la pirsuna intirissata.
Li scienziata scuprierru ca ponu cuntribbuiri a lu dicorsu 'nta manera impurtanti sia li spirienzi di vita sia a bioluggìa di lu cirvieddu ca s'attrova na cundizioni iriditata di la famigghia r'unni veni.
A schizzufrènia dunqui ppo ssiri in parti ginetica (trasmessa iriditariamenti) e putissi manifistari l'iffetta in sèguiti a nu trauma (n'aspirienza ca addisturba: comu nu luttu familiari, a perdita di lu travagghiu e macari nu traslocu).
A schizzufrènia eni di solitu trattata sia cu midicinali ca bilancianu l'iquilibbria di li neurutrasmittituri di lu cirbieddu, e sia abbituannu li pirsunu a cumprendiri li loru pinzera razziunala faciennili fari funzionari 'nta na manera armonica cu li sentimenta ca ci anu attraversu a pissicuterapia.
Pari ca na pirsuna ogni deci eni ca ci anu stu prubblema mintali eni a gghiatu rischiu di suicidiu e ca a pircintuali di fumatura 'ntra li pirsuni malati e cchiu gghiauta di lu restu di la pupulazzioni.
Lu famosu matimaticu John Forbes Nash ci appi sta maladìa.
Ma nunustanti a forti disabbilitati arriniscìu a fàrisi arricanusciri lu Premiu Nobel 'nta l'iconumia 'nto 1994.
Ci appi lu premiu ppi li so cuntribbuta supra â tiurìa di li joca.
A so vita fu addiscritta 'nta lu firm A Beautiful Mind (Na menti ca fa miravigghia).
A "Schizzufrènia" semprici, oppuri a lu statu inizziali eni ciamata macari "disòrdini ditiriorativu" e nun ancludi allucinazziona o illusiona. Alli voti putissi macari nun essiri mancu schizzufrènia. Ma 'nta ogni casu unu avissi a circari aiutu a lu propriu mèdicu.
Li midicina sunu di solitu sumministrata pi lu disturbu.
Ma eni upiniona cundivisa ca sti midicina trattanu sulu li sintuma e ajutunu li pissicutirapeuti a mèntiri ordini e armunia 'ntra li pinzera affittiva e razziunali.
Sti midicina sunu ciamati pissicufarmaci di la catigurìa di l'anti-pissicotici.
Ci sunu nu munzieddu di pirsuni cu stu disordini mintali ca portunu avanti viti bboni e filici.
Chissu di nu puntu di vista isternu tanticchia supirficiali.
Pigghiari midicini eni 'mpurtanti ppi ivitari ca li sintuma tornanu all'impruvvisu.
Macari si pigghiari sti midicina po' aviri iffetti cullatirali tanticchia siddianti ppi la pirsuna antirissata.
This article uses material from the Wikipedia Sicilianu article Schizzufrinìa, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Stu cuntinutu è dispunìbbili sutta â CC BY-SA 4.0 quannu nun veni spicificatu diversamenti. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Sicilianu (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.