Rota

Trasportu di passiggeri Trasportu di merci - Liggi Ferruvìi - Ariunàutica

Rota
St'articulu fa parti dâ seria
Trasporti e Vìculi
Sizzioni Trasporti...

Sizzioni Vìculi...

Menzi di trasportu
Rota: Casi e Mudelli
Rota: Casi e Mudelli
Rota: Casi e Mudelli

La rota (dû latinu "rota") è n'òrganu miccànicu girèvuli a forma di discu ca trasmetti lu muvimentu midianti cuntattu direttu. Ntô vìculu, è lu discu firrièvuli supra tirrenu o supra rutara, a voti rivistitu di nu pneumàticu, ca cunzenti la locomuzzioni.

La rota è una di li mminzioni cchiù mpurtanti di l’omu; nun si sapi nenti supra l’urìggini di idda, nun si sapi cu fu ca l'ammintau, unni accuminciau a èssiri usata e cu era ssu pòpulu.
La cosa sicura è ca si tratta di na mminzioni assai antica: nu corpu di gèniu di quarc’unu ca vitti comu furiava nto tirrenu nu truncu d'àrbiru e pinzau di usàrilu ppi fari scùrriri supra a iddu na cosa pisanti ppi traspurtàrila.
La mmàggini cchiù antica ca s’hà truvatu dâ rota, è chidda scuperta ntô 1928 di l’archiòlugu ngrisi Leonard Woolley, ca attruvau nu stindardu-musàicu unni era rapprisintata na rota di lignu; ssu stindardu-musàicu fu fattu di li Sumeri e è vecchiu di quarchi 5.000 anni apprima di Cristu, quannu li Sumeri si stabbileru ntâ Misuputamia; la rota, pirò, non fu ammintata di ssu pòpulu, ma forsi s’hà jiri o neulìticu p’attruvari la prima rota.


Rota
Rota a raggi dô 2000 a.C. - Museu Nazziunali di l'Iran, a Teheran


Evuluzzioni dâ rota

Prima dâ rota, l’omu ppi traspurtari cosi pisanti, lu faceva prubbabbirmenti cu la slitta; appoi si capìu ca facennu scùrriri ssi cosi supra nu truncu d’àrbiru, vinìa cchiù fàcili a spustàrili; doppu, si capìu ca mintènnuci nu pernu ô centru di nu discu di lignu, la rota/discu putìa furriari ntô tirrenu, mentri lu pernu arristava fremmu e nta ssu pernu putìa èssiri misa quarsiasi cosa: na basi, quarchi cosa unni mèttiri pisi di traspurtari. Ssi primi roti èranu di lignu chinu e ntô centru c’era fattu nu purtusu unni vinià allucatu l’assi.
Passau tantu tempu prima ca s’ammintau la prima rota a raggi: i primi di ssi roti foru fatti ammeri û 2000 a.C. e foru misi ntê carri di l’aggizziani, ca addivintaru accussì cchiù viloci e maniggèvuli.
Ammeri lu 100 a.C. li Celti, nu pòpulu di l’Europa nord uccidintali, ammintaru lu cuscinettu. Era fattu cu nu stratu di lignu o di bronzu, nfilatu tra l’assi e la parti cintrali di la rota: cu ssu sistema, vinià arridduciutu bona parti di l’artritu ca la rota facìa ntornu a l’assi cintrali.
Passau ancora tantu tempu e Liunardu Da Vinci, studìau e addisignau li primi ngranaggi (o roti dintati).
Oi, màchini, muturi, ngranaggi e tanti àutri tguggetti, nun ci fùssuru si quarcunu nun avissi ammintatu la rota.


Rota 
Wikimedaglia
Chista è na vuci nzirita nni l'artìculu n vitrina, zoè una dî mègghiu vuci criati dâ cumunità.
Fu arricanusciuta lu 10 di marzu 2008

S'hai traduciutu n'artìculu o hai criatu na vuci e riteni ca sia lu casu di fàrila canùsciri picchì è cumpreta n tuttu, signàlila. Naturalmenti, sunnu boni accittati suggirimenti e canciamenti chi mìgghiùranu lu travagghiu.

Signala na vuci          Archiviu         Talìa tutti l'articuli n vitrina

Tags:

Catigurìa:AriunàuticaCatigurìa:FerruvìiCòdici dâ strataTrasportu di merciTrasportu pùbbricu

🔥 Trending searches on Wiki Sicilianu:

22 di nuvèmmiruSùrfuruMegghiu sulu ca malu accumpagnatuCarcarazzaFossa di l'occhiuSicilia (periodu grecu)PiddirinuYemen1940Lingua Siciliana.mpL'AvanaPaternòPortu RicuTraciaFidel CastroFocuCrapuniNova Zilanna663VavaluciTerra (pianeta)15201947Lingua bascaLuciRapportu sissualiCanazzaStati UnitiÒrdini alfabbèticuLingua tidescaVillanova Marchesana12 di giugnettuVèrtulaSitu webDOOM EntertainmentCrapaGiuvanni Paulu IICopyright11 di jinnaruMassaruAiutuFunnaziuni WikimediaTony ColomboDanti AlighieriPicurinu sicilianuParmaWürstel12 di jinnaruU' mortu insigna a chianciriFotuCaracozzaZìngaru17 di dicèmmiruNummuru naturaliBarcillonaAcqua (vìppita)CalabbriaLingua ngrisaCani9 di uttùviru19 di nuvèmmiruScozziaSvezziaFitusu🡆 More