ਅੰਗਕੋਰ ਵਾਤ

ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਮੰਦਰ ਭਾਰਤੀ ਨੇ ਹੀ ਬਣਵਾਇਆ ਸੀ ਜੋ ਕੰਬੋਡੀਆ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਦਰ ‘‘ਅੰਗਕੋਰਵਾਟ’’ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦਾ ਮੰਦਰ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਰਾਜਾ ਸੂਰਜਵਰਮਨ ਨੇ 1131 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਕਰਵਾਈ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਇੱਥੇ ਪੰਜਾਹ ਸਾਲ ਰਾਜ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਮੰਦਰ 81 ਹੈਕਟੇਅਰ ਰਕਬੇ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਉੱਤੇ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਉੱਕਰੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਮੰਦਰ ਕੰਬੋਡੀਆ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਪਨੋਮ ਪੇਨ ਤੋਂ 192 ਮੀਲ ਉੱਤਰ ਪੱਛਮ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇੱਕ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਕੰਬੂ ਨੇ 100 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਫੁਨਾਨ ਰਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਕਰ ਕੇ ਉੱਥੇ ਭਾਰਤੀ ਵਪਾਰੀ ਵਸਣ ਲੱਗੇ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿਕਸਤ ਹੋਣ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਫਿਰ ਰਾਜਾ ਸੂਰਜਵਰਮਨ ਨੇ ਇਸ ਮੰਦਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਸਮੇਂ ਦੀ ਤਬਦੀਲੀ ਨਾਲ ਇਹ ਥਾਂ ਛੱਡ ਗਏ ਤਾਂ ਮੰਦਰ ਵੀ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਲੁਕ ਗਿਆ। ਇਹ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਿਹਾ। ਸੰਨ 1860 ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਲੱਭ ਕੇ ਦੁਨੀਆ ਲਈ ਖਿੱਚ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।