انگکور واٹ

انگکور وات Angkor Wat អង្គរវត្ត
کوآرڈینیٹس:	13°24′45″N 103°52′0″E / 13.41250°N 103.86667°E / 13.41250; 103.86667 103°52′0″E / 13.41250°N 103.86667°E / 13.41250; 103.86667
نام
ہور ناں:	نوکور وات (Nokor Wat) (سانچہ:Lang-km)
اصل ناں:	پرسات انگکور وات (Prasat Angkor Wat)
تھاں
دیس:	کمبوڈیا
محل وقوع:	انگکور, صوبہ سیئم ریپ, کمبوڈیا
فن تعمیرات تے ثقافت
تعمیراتی سٹائل:	خمیر
تاریخ
تریخ تعمیر: (موجودہ ڈھانچہ)	بارہویں صدی
تخلیق کار:	آغاط Suryavarman II تکمیل Jayavarman VII

انگکور واٹ دو شبداں انگکور سنسکرت نگر تے واٹ پالی ویہڑہ توں بنیا اے۔

انگکور وات یا انگ کور واٹ (انگریزی: Angkor Wat) انگ کور، کمبوڈیا وچ واقع اک مندر اے جسنو‏ں 12 ويں صدی دے اوائل وچ شاہ سوریاورمن ثانی دے لئی سرکاری مندر تے راجگڑھ دے طور اُتے تیار کيتا گیا سی۔ ایہ قدیم خمیر طرز تعمیر دا اک عظیم شاہکار ا‏‏ے۔ ایہ اپنے قیام تو‏ں ہمیشہ اہ‏م مذہبی مرکز رہیا ا‏‏ے۔ ایہ کمبوڈیا دا قومی نشان اے تے اس دے قومی پرچم اُتے موجود اے تے نال نال سیاحاں دے لئی کمبوڈیا دا سب تو‏ں پرکشش مقام وی ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے د‏‏ی سیاحت کرنے والےآں دے حقیقی اعداد و شمار تاں ظاہر نئيں کیندے گئے لیکن 2004ء وچ ملک وچ 10 لکھ تو‏ں ودھ غیر ملکی افراد آئے، وزارت سیاحت دا کہنا اے کہ انہاں افراد وچو‏ں 57 فیصد مندر نو‏‏ں دیکھنے دے لئی آئے سن ۔

یہ مندر اک خندق تے دیوار دے وسط وچ قائم کيتا گیا ا‏‏ے۔ بیرونی دیوار 3.6 کلومیٹر طویل ا‏‏ے۔ گنيز ورلڈ ریکارڈز دے مطابق ایہ دنیا د‏‏ی سب تو‏ں وڈی مذہبی عبادت گاہ ا‏‏ے۔ 1992ء وچ اسنو‏ں عالمی ثقافتی ورثہ وی قرار دتا گیا سی۔

کمبوڈیا واقع انکورواٹ مندر دا اساری بادشاہ سوریاورمن دوسرا (1112 – 53ای ۔) دے راج دور وچ ہویا سی۔ میکانگ ندی دے کنڈے سمرپ شہر وچ بنا ایہہ مندر اج وی دنیا دا سبھ توں بہت ہندو مندر اے جو انگنت مربع میل وچ پھیلیا ہویا اے۔ راشٹر لئی اعزاز دے پرتیک اس مندر نوں 1983 ولوں کمبوڈیا دے راشٹردھوج وچ وی تھاں دتا گیا اے۔ ایہہ مندر میرُ پہاڑ دا وی پرتیک اے۔ اس دی دیواراں اتے بھارتی دھرم گرنتھاں دے حوالےآں دا چترن اے۔ اس حوالےآں وچ اپسراواں بہت سندر چترت کیتی گئیاں ہن، اسروں اتے دیوترپن دے وچ امرت منتھن دا نظارہ وی وکھایا گیا اے۔ دنیا دے سبھ توں لوکاں نوں پیارا سیر تھاںاں وچوں اکّ ہون دے نال ہی ایہہ مندر یونیسکو دے دنیا امانت تھاںاں وچوں اکّ اے۔ پریٹن اتھے صرف وستوشاستر دا انپم سوندریا دیکھن ہی نہیں آؤندے سگوں اتھے دا پربھات اتے آتھن دیکھن وی آؤندے ہن۔ لچھمی لوک اسنوں پوتر تیرتھستھان منندے ہن۔

راجگیری

کھمیر کلاسیکل سٹائل ولوں متاثر راجگیری والے اس مندر دا اساری کم سوریاورمن دوسرا نے شروع کیتا پر اوہ اسنوں سارا نہیں کر سکے۔ مندر دا کم اوہناں دے بھانجے اتے وارث دھرنیندرورمن دے راج دور وچ مکمل ہویا۔ ملیا ہویا اتے میکسکو دے سٹیپ پرامڈوں دی طرحاں ایہہ سیڑی اتے اٹھدا گیا اے۔ اس دا مول سکھر لگبھگ 64 میٹر اچا اے۔ اس دے علاوہ ہور سارے اٹھاں سکھر 54 میٹر انچے ہن۔ مندر ساڑھے تن کلومیٹر لمبی پتھر دی دیوار ولوں گھریا ہویا سی، اس دے باہر 30 میٹر کھلی زمین اتے پھر باہر 190 میٹر چوڈی کھائی اے۔ مفکراں دے مطابق ایہہ چول خاندان دے مندراں ولوں ملدا جلدا اے۔ دکھن پچھم وچ واقع گرنتھالئے دے نال ہی اس مندر وچ تن ویتھیاں ہن جس وچ اندر والی زیادہ اچائی اتے اے۔ اساری دے کجھ ہی سال بعد چمپا راج نے اس نگر نوں لوٹا۔ اس دے اصوبہ راجا جیورمن - 7 نے نگر نوں کجھ کلومیٹر جواب وچ پنرقائم کیتا۔ 14ویں جاں 15ویں صدی وچ تھیرواد بودھی لوکاں نے اسنوں اپنے قابو وچ لے لیا۔

مندر دے گلیاروں وچ اوس ویلے دے بادشاہ، قربانی - مدھرا، سورگ - نرک، سمندر منتھن، دیوَ - دانوَ لڑائی، مہامبھارت، ہرٹبر پران اتے رامائن ولوں جڑیا کئی شلاچتر ہن۔ اتھے دے شلاچتروں وچ رپائت رام کہانی بہت سنکھپت اے۔ اس شلاچتروں دی شرنکھلا راون قتل ہیتُ دیوترپن ولوں کیتی گئی ارادھنا ولوں شروع ہندی اے۔ اس دے بعد سیتا سوینور دا نظارہ اے۔ بالکانڈ دی اس دو پرمکھ واقعے دی پرستتی دے بعد ورادھ اتے کبندھ قتل دا چترن ہویا اے۔ اگلے شلاچتر وچ رام دھنش - تیر لئی سونا مرگ دے پچھے بھجدے ہوئے وکھائی پیندے ہن۔ اس دے اصوبہ سگریو ولوں رام دی دوستی دا نظارہ اے۔ پھر، بالی اتے سگریو دے دوندو لڑائی دا چترن ہویا اے۔ تنقید شلاچتروں وچ اشوک باغیچی وچ ہنمان دی حاضری، رام-راون لڑائی، سیتا دی اگّ امتحان اتے رام دی ایودھیا واپسی دے نظارہ ہن۔ انکورواٹ دے شلاچتروں وچ رپائت رام کہانی حالانکہ بہت زیادہ ورل اتے سنکھپت اے، تد وی ایہہ اہم اے، کیونکہ اس دی پرستتی آدکاوء دی کتھے دے سمان ہوئی اے۔