Himalaya

In’n Himalaya ligget de höögsten Bärge up Eerden un ook de höögste Bärg oltohope, de Mount Everest. Œver 100 Bärgtoppe in’n Himalaya sind höger as 7.200 m.

De Himalaya geet tweer dœr Nepal, China, Pakistan, Bhutan un Indien. In’n Noordwesten van’n Himalaya ligget de Bärgkèden Karakoram und Hindukusch. In’n Noorden liggt dat tibeetsche Hoogland un in’n Süden dat indsche Indus-Ganges-Brahmaputra-Flackland. Welke van den gröttsten Strömen up’r Eerden, as de Indus, Ganges un Brahmaputra, hebbet den Born in’n Himalaya. De Bärge hebbet enen groten Inflood up de Kultuur in Indien un Tibet nòmen. Vèle Bärge geld in’n Hinduismus un Buddhismus as hillig, so dat Minschen up männig een Bärg, so as de Kangchenjunga, Gangkhar Puensum, Machapuchare, Nanda Devi, un Kailash in Tibet, nich rupklattern dörvet.

De Himalaya het sik upbœrd as sik bi de Subduktschoon de indsche Platen under de eurasische Platen schoov. De Himalaya löppt in’n enen Bogen van Westnoordwest na Oostsüüsost œver 2.400 km. De Bärggruppe es in’n Westen wat bi 350 km un in’n Oosten ümme 150 km breed.

De Name van den Bärgen kümmt van Sanskrit Himālaya (हिमालय 'abode of the snow') van af, himá (हिम 'snow') and ā-laya (आलय 'home, dwelling').

 

De Himalaya deelt sik in dree Bärgkèden: de Shivalik-Bärge in’n Süden, den de Himacha un de hoge Himalaya in’r Midden un de tibeetsche Himalaya in’n Noorden.

Midden van den groten Himalayabògen liggt œver 8.000 m hogen Bärgtoppe van den Dhaulagari un de Annapurna in Nepal, de bede de Kali Gandaki-Slucht scheed. De Slucht scheed den Himalaya in enen ööstlike un enen westlike Deel, ook wat de Ökologie un Orologie anbelangt.

De Himalayabärge sind geoloogsch junge Bärge un sett sik uut Sedimentsteen un metamorphschen Steen tohope. Na de Platentektonik kam de Himalaya up, as sik de indsche Kontinent un de asiaatsche Kontinent upeenander stödden un sik rup schœ̀ven. Bi de Kollischoon formen sik ook de Andaman-Eilanden binnen den bengaalschen Gulf un de Arakan-Joma-Bärge in Myanmar.

  Himalayas. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wiki Commons.

  Wiktionary: Himalaya – Bedüdensverklaren, Woortherkamen, Synonymen, Översetten

• Detailrieke Vörstellen van den Bärgen, Gletschern in’n Himalaya (hoogdüütsch)