တိုင်ထံအက္ခရာ
တိုင်ထံ အက္ခရာ ( ထံ သည် ကျမ်းစာသုံးဟုအဓိပ္ပာယ်ရသည်။), သည် လန်နအက္ခရာ ( ထိုင်း: อักษรธรรมล้านนา RTGS: Akson Tham Lan Na ; မြန်မာ: လန်နအက္ခရာ ) သို့မဟုတ် တွာမူးအန်း ( မြောက်ပိုင်းထိုင်း၊ listen (ကူညီ·ချက်လက်), တိုင်လူး ) သည် ထိုင်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း ( ခမ်းမောင် )၊ တိုင်လူး နှင့် ခူန်း အတွက်သုံးသော စာအရေးအသားစနစ် ဖြစ်သည်။ တိုင်သုံးဘာသာစကား အားလုံးသည် တိုင်အနောက်တောင်ပိုင်းဘာသာစကား ၏အုပ်စုဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ထံအက္ခရာကို လာအို (သို့မဟုတ်လာအိုဟောင်း) နှင့် ဗုဒ္ဓဘာသာ ပေလက်စာမူများ နှင့်မှတ်စုစာအုပ်များတွင်အသုံးပြုသောအခြားစကားများအတွက်အသုံးပြုသည်။ ၎င်းအက္ခရာကို ထံ (သို့) ယွန်းအက္ခရာဟုလည်းခေါ်သည်။
ဤ ဆောင်းပါးသည် အခြားဘာသာစကားမှ မူကြမ်းသဘောမျိုး ဘာသာပြန်ထားသော ဆောင်းပါးဖြစ်သည်။ ပါဝင်သောအကြောင်းအရာများမှာ ဘာသာနှစ်ခုလုံးကို ကျွမ်းကျင်မှုမရှိသော ကွန်ပျူတာ သို့မဟုတ် ဘာသာပြန်ဆော့ဝဲလ် တမျိုးမျိုးအသုံးပြု၍ ရရှိလာသော အကြောင်းအရာများဖြစ်သည်။ ပြည့်စုံကြွယ်ဝသော ဘာသာပြန်မှုဖြစ်စေရန် ကူညီနိုင်ပါသည်။ |
| Tai Tham တိုင်ထံ | |
|---|---|
 | |
| အမျိုးအစား | Abugida |
| ဘာသာစကားများ | မြောက်ပိုင်းထိုင်း, တိုင်လူး, ခွန်, အီသန် and Lao |
အချိန်ကာလ | c. 1300–present |
မိခင်စနစ်များ | Proto-Sinaitic alphabet[a]
|
ရင်သွေးစနစ်များ | [[New Tai Lue alphabet|တိုင်လူးစာအသစ်] |
| လားရာ | ဘယ်မှ ညာ |
| ISO 15924 | Lana, 351 |
Unicode alias | Tai Tham |
ယူနီကုတ်အကွာအဝေး | U+1A20–U+1AAF |
[a] The Semitic origin of the Brahmic scripts is not universally agreed upon. | |
မြောက်ပိုင်းထိုင်းဘာသာ သည် (စံ) ထိုင်း နှင့်ရင်းနှီးသောဆွေမျိုးဖြစ်သည်။ ၎င်းကို ထိုင်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းမှ လူ ၆ သန်းနီးပါးနှင့် လာအိုနိုင်ငံ တွင်ထောင်ပေါင်းများစွာကပြောဆိုကြပြီးအချို့မှာ လန်နအက္ခရာ တွင်စာတတ်မြောက်ကြသည်။ ဒီဇာတ်ညွှန်းကိုဘုန်းကြီးတွေကဖတ်နေဆဲ။ ထိုင်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းတွင် ဘာသာစကား ၆ ခုနှင့်ထိုင်း ဘာသာစကား ၅ ခုသည် ထိုင်းအက္ခရာ သို့ကူးယူရာတွင်အခက်အခဲဖြစ်စေသည်။ လူငယ်များကြားတွင်ဇာတ်ညွှန်းကိုတစ်ဖန်ပြန်လည်ရှင်သန်လာစေရန်စိတ် ၀ င်စားမှုများရှိသော်လည်းထပ်တိုးရှုပ်ထွေးမှုတစ်ခုမှာခေတ်သစ်ပြောဆိုသောပုံစံသည်ကမူအမ်ဟုခေါ်သည့်အဟောင်းပုံစံနှင့်အသံထွက်ကွာခြားမှုဖြစ်သည်။
တိုင်လူး၏ဟောပြောသူ ၆၇၀,၀၀၀ ရှိသည်။ ၁၉၅၀ မတိုင်မီမွေးဖွားခဲ့သူအချို့သည် Tham ၌စာတတ်မြောက်ကြသည်။ Old Tai Lue ဟုလည်းခေါ်သည်။ [ကိုးကားချက်လိုသည်] script ကိုလည်းဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းများတွင်ဆက်လက်သင်ကြားပေးခဲ့သည်။ Tai Tai Lue ဇာတ်ညွှန်း ကို Tham မှဆင်းသက်လာသည်။ Khünပြောသူ ၁၂၀,၀၀၀ ရှိပြီး Lanna သည်တစ်ခုတည်းသောဇာတ်ညွှန်းဖြစ်သည်။
| Categorized | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Obstruents | Nasals | ||||||
| ပင်မ | ဖြည့် | ပင်မ | ဖြည့် | ပင်မ | ဖြည့် | main | |
 က /က/ မြင့ |  ခ /ခ/ မြင့် |  ခ /ခ/ မြင့် |  ဂ /ခ/ နိမ့် |  ဂ /ခ/ နိမ့် |  ဃ /ခ/ နိမ့် |  င /င/ နိမ့် | |
 chǎ /t͡ɕ/ high |  sǎ /s/ high |  cha᷇ /t͡ɕ/ low |  sa᷇ /s/ low |  ,  sa᷇ /s/ low |  nya᷇ /ɲ/ low | ||
 la tǎ /t/ high |  ,  la thǎ /tʰ/ high |  da᷇ /d/ mid |  la tha᷇ /tʰ/ low |  la na᷇ /n/ low | |||
 tǎ /t/ high |  thǎ /tʰ/ high |  ta᷇ /t/ low |  tha᷇ /tʰ/ low |  na᷇ /n/ low | |||
 bǎ /b/ mid |  pǎ /p/ high |  phǎ /pʰ/ high |  fǎ /f/ high |  pa᷇ /p/ low |  fa᷇ /f/ low |  pha᷇ /pʰ/ low |  ma᷇ /m/ low |
| Uncategorized | |||||||
 nya᷇ /ɲ/ low |  yá /j/ mid |  ha᷇ /h/ low |  la᷇ /l/ low |  wa᷇ /w/ low | |||
 sǎ /s/ high |  sǎ /s/ high |  sǎ /s/ high | |||||
 hǎ /h/ high |  la᷇ /l/ low |  ,  ǎ /ʔ/ mid |  ha᷇ /h/ low | ||||
ဝ္လ -္ / lɛ̄ː / | န နာ စ / nāː / | ဿ sǒrsǒngho᷇ng / sɔ̌ːsɔ̌ːŋhɔ᷇ːŋ / | ဏ္ည nya᷇ня᷇ / ɲa᷇ʔɲa᷇ʔ / | link= ra rng /la᷇.hōːŋ/ |
| ၔ လိ / lɯ᷇ʔ / | ၕ လီ / lɯ̄ː / |
| တိုင်ထံ | | -  |  |  |  |  |  |  - |
| အ | အာ | ᩍဣ | ᩎဤ | ᩏဥ | ဦ | ᩑဧ | အော ဩ | |
| အိုင်ပီအေ | / ʔáʔ / | / ʔāː / | / ʔíʔ / | / ʔīː / | / ʔúʔ / | / ʔūː / | / ʔēː / | / ʔōː / |
အသံ အမှတ်အသားများ
| link= mai yo /máj.jɔ́ʔ/ | link= mai kho chang /máj.xɔ̌ː.t͡ɕáːŋ/ |
တိုင်ထမ်နှင့် အက္ခရာဆင်တူသည့်ဘာသာများ
|
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
အမျိုးအစားခွဲခြားအက္ခရာများ
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ကိန်းဂဏန်းများ
လန်န တွင်ဂဏန်းနှစ်စုံရှိသည်။ ပထမဝတ် လေက်နိုင်ထံ ကို ဝတ်ပြုရေးအတွက် ရည်ရွယ်သုံးသည်။ နောက်တစ်ခုမှာ လေက်ဟိုအာ ကိုနေ့စဉ်ဘ၀တွင်အသုံးပြုသည်။
| အာရဂဏန်း | 0 | ၁ | ၂ | ၃ | ၄ | ၅ | ၆ | ၇ | ၈ | ၉ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hora ဂဏန်းများ | တမ်းပလိတ်:Script/Tai Tham | တမ်းပလိတ်:Script/Tai Tham | တမ်းပလိတ်:Script/Tai Tham | တမ်းပလိတ်:Script/Tai Tham | တမ်းပလိတ်:Script/Tai Tham | တမ်းပလိတ်:Script/Tai Tham | တမ်းပလိတ်:Script/Tai Tham | တမ်းပလိတ်:Script/Tai Tham | တမ်းပလိတ်:Script/Tai Tham | တမ်းပလိတ်:Script/Tai Tham |
| ထန်းဂဏန်းများ | တမ်းပလိတ်:Script/Tai Tham | တမ်းပလိတ်:Script/Tai Tham | တမ်းပလိတ်:Script/Tai Tham | တမ်းပလိတ်:Script/Tai Tham | တမ်းပလိတ်:Script/Tai Tham | တမ်းပလိတ်:Script/Tai Tham | တမ်းပလိတ်:Script/Tai Tham | တမ်းပလိတ်:Script/Tai Tham | တမ်းပလိတ်:Script/Tai Tham | တမ်းပလိတ်:Script/Tai Tham |
| ထိုင်းကိန်းဂဏန်းများ | ๐ | ๑ | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| လာအိုနံပါတ်များ | 0 င် | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| မြန်မာကိန်းဂဏန်းများ | ๐ | ၁ | ၂ | ၃ | ၄ | ၅ | ၆ | ၇ | ၈ | ၉ |
| ခမာ အက္ခရာ | ០ | ១ | ២ | ៣ | ៤ | ៥ | ៦ | ៧ | ៨ | ៩ |
သင်္သကရိုက် နှင့်ပါဠိ
( တိုင်ထံအရေးအသားသည် အိန္ဒိယအက္ခရာများ နှင့်အားလုံးတူညီသည်။) ရေးသားဖို့ပြုပြင်မွမ်းမံတဲ့အရေအတွက်ကိုအသုံးပြုသည် ပါဠိ (အထူးနှင့်ဆက်စပ်ဘာသာစကားများ Sanskrit ) ။ ပါဠိကိုရေးသောအခါဗျည်း (၃၃) ခုနှင့်သရအက္ခရာ ၁၂ လုံးသာအသုံးပြုသည်။
အမျိုးအစား တမ်းပလိတ်:Script/Tai Tham vagga
| အတန်းအစား |
သံပြင်း
| သံပြင်း
| သံပျော့ ထုတ်ဖော်ပြောဆို โฆษะ | ။ ထုတ်ဖော်ပြောဆို โฆษะ | နှာခေါင်း นาสิก |
|---|---|---|---|---|---|
| velar | က [ka] | ခ [kha] | ဂ [ga] | ဃ [gha] | င [ṅa] |
| ချစ်ခြင်းမေတ္တာ | စ [ca] | ဆ [cha] | caဇi [ja] | ဈ [jha] | ည [ña] |
| ကျေးဇူးတင်ပါတယ် | ဋ [ṭa] | ဌ [ṭha] | ဍ [ḍa] | ဎ [ḍha] | ဏ [ṇa] |
| သွား | တ [ta] | ထ [tha] | ဒ [da] | ဓ [dha] | န [na] |
| ဓာတ်ခွဲခန်း | ပ [pa] | ဖ [pha] | ဗ [ba] | ဘ [bha] | မ [ma] |
| အသံအတန်းအစား | ဇ | L | |||
| တကယ | ချစ်ခြင်းမေတ္တာ | ကျေးဇူးတင်ပါတယ် | သွား | ဓာတ်ခွဲခန်း | အသံ |
|---|---|---|---|---|---|
| ယ [ya] | ရ [ra] | လ [la] | ဝ [va] | L | |
| ၐ [śa] | ၑ [ṣa] | သ [sa] | ဇ | ||
| ဟ [ha] |
This article uses material from the Wikipedia မြန်မာဘာသာ article တိုင်ထံအက္ခရာ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). အကြောင်းအရာများကို အခြားမှတ်ချက်မရှိပါက CC BY-SA 4.0 အောက်တွင် ရရှိနိုင်ပါသည်။ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki မြန်မာဘာသာ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.