ဗဟိုစာမျက်နှာ

အပြာရောင်ပုလဲလုံးဟု အမည်ရသည့် ကမ္ဘာဂြိုဟ်အား ၁၉၇၂ ခုနှစ်တွင် အပိုလို ၁၇က ရိုက်ကူးခဲ့သည်။

ကမ္ဘာဂြိုဟ်သည် လူသားများ၊ တိရစ္ဆာန်များနှင့် အပင်များ ရှင်သန်နေထိုင်ရာ ဂြိုဟ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ နေမှရေတွက်ပါက တတိယမြောက်ဂြိုဟ်တစ်စင်း ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာတွင် ဂြိုဟ်ရံလတစ်စင်းသာရှိသည်။ ကမ္ဘာသည် နေကို ၃၆၅.၂၅၆၄ ရက်တွင် တစ်ကြိမ် လှည့်ပတ်နေပြီး ၎င်းကိုပင် တစ်နှစ်ဟုသတ်မှတ်ကြသည်။ ရေဒီယို မက်ထရစ်ရက်စွဲဖြင့် သက်တမ်းဖော်ထုတ်နည်းအရ ကမ္ဘာသည် သက်တမ်းအားဖြင့် နှစ်ပေါင်း ၄.၅၄ ဘီလီယံ အကြာက ဖွဲ့စည်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ နေသည် ကမ္ဘာအား ထွန်းလင်းရန် အလင်းရောင်နှင့် အပူချိန်ကိုပေးသည်။ ၎င်းအပူစွမ်းအင်ကြောင့် ကမ္ဘာကြီး၏ အောက်ဆုံးလေထုလွှာတွင် ရာသီဥတု (နေပူခြင်း၊ လေတိုက်ခြင်း၊ မိုးရွာခြင်း၊ နှင်းကျခြင်း၊ မုန်တိုင်းတိုက်ခြင်း) အခြေအနေများ ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ကမ္ဘာတွင် ရေပါဝင်မှု ၇၁% နှင့် ကုန်းမြေ ၂၉% ခန့်ရှိသည်။ ကမ္ဘာ၏ ဝင်ရိုးစွန်းဒေသများကို ရေခဲများဖြင့် ဖုံးလွှမ်းထားသည်။ အပူပိုင်းဒေသတွင် ဝင်ရိုးစွန်းဒေသထက် နေရောင်ခြည်စွမ်းအင်ကို ပိုမိုရရှိပြီး လေထု၊ သမုဒ္ဒရာရေစီးကြောင်းများဖြင့် အပူကို ဖြန့်ဖြူးပေးသည်။ မှန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့သည် ကမ္ဘာ့မျက်နှာပြင်အပူချိန်ကို ထိန်းသိမ်းပေးရန် အရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်လျက်ရှိသည်။ ဒေသတစ်ခု၏ ရာသီဥတုကို ဆုံးဖြတ်ရာ၌ လတ္တီကျုကိုသာမက ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အမြင့်၊ သမုဒ္ဒရာများနှင့် နီးကပ်မှု အစရှိသည်တို့ကိုပါ အသုံးပြုသည်။ အပူပိုင်း ဆိုင်ကလုန်းများ၊ မိုးကြိုးမုန်တိုင်းများ၊ အပူလှိုင်းဖြတ်ခြင်းစသော ပြင်းထန်သည့်ရာသီဥတုများသည် နေရာဒေသအများစုတွင် ဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိပြီး သက်ရှိများအပေါ် ကြီးမားစွာ သက်ရောက်သည်။ ကမ္ဘာသည် နေအဖွဲ့အစည်းအတွင်း သက်ရှိများနေထိုင်နိုင်သော တစ်ခုတည်းသော ဂြိုဟ်ဖြစ်သည်။ သက်ရှိမျိုးစိတ်ပေါင်း ၁၀-၁၄ မီလီယံခန့် နေထိုင်ကြပြီး လူသားမျိုးနွယ်မှာ အရေအတွက်အားဖြင့် ၇.၆ ဘီလီယံခန့်ဖြစ်သည်။ အနီးရှိ ကြာသပတေးဂြိုဟ်၏ ပြင်းထန်သော ဒြပ်ဆွဲငင်အားက ကမ္ဘာကို ဥက္ကာပျံများနှင့် တိုက်မိနိုင်ချေမှ အတန်အသင့် အကာအကွယ်ပေးနေသည်ဟု ယူဆထားသည်။ ကမ္ဘာ ဖွဲ့တည်ပြီး ပထမ ဘီလီယံနှစ်များတွင် သက်ရှိဇီဝသည် ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာ၌ စတင်ရှင်သန်ခဲ့ပြီး ကမ္ဘာ့လေထုနှင့် ကုန်းမြေများကို အကျိုးသက်ရောက်ခဲ့ကာ လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၄.၁ ဘီလီယံမှစ၍ သက်ရှိတို့ ရှင်သန်ပေါက်ဖွားခဲ့ဟန် ရှိသည်။ ကမ္ဘာမြေ၏သမိုင်းတွင် မျိုးသုဉ်းမှုဖြစ်ရပ်များကြောင့် သက်ရှိမျိုးစိတ် ၉၉ ရာခိုင်နှုန်း ပျက်စီးပျောက်ကွယ်ခဲ့ဖူးသည်။ ယနေ့တိုင် တည်ရှိသော ခန့်မှန်းခြေ မျိုးစိတ်များမှာ ကျယ်ပြန့်လှကာ မျိုးစိတ်အများစုကို သိပ္ပံနည်းကျ ဖော်ပြထားနိုင်ခြင်း မရှိသေးပေ။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် လူသားများ ၈ ဘီလီယံနီးပါးခန့် နေထိုင်ကြပြီး အသက်ရှင်သန်ရေးအတွက် ကမ္ဘာ၏ ဇီဝအလွှာနှင့် သဘာဝရင်းမြစ်များပေါ်တွင် မှီခိုကြရသည်။

• ၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၁ တွင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က အိမ်စောင့်အစိုးရကို ဖွဲ့စည်းပြီး ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူး ရယူခဲ့သည်။

ကရင်ပြည်နယ် လွှတ်တော်ရုံးအနီးတွင် စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြနေကြစဉ် (၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁)

• ၃၁ မတ် ၂၀၂၁ တွင် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီပဋိညာဉ်ကို ထုတ်ပြန်ကြေညာကာ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈)ကို ဖျက်သိမ်းကြောင်း ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
• ၂၇ မတ် ၂၀၂၁ တွင် နိုင်ငံအဝှမ်း ဆန္ဒပြမှုများကို နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီက ပစ်ခတ်နှိမ်နင်းခဲ့မှုကြောင့် တစ်ရက်တည်းတွင် လူ ၁၀၀ ကျော်သေဆုံးခဲ့သည်။
• ၉ မတ် ၂၀၂၁ တွင် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီက မန်းဝင်းခိုင်သန်းကို ခေတ္တ ဒုတိယသမ္မတအဖြစ် ခန့်အပ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။
• ၂ မတ် ၂၀၂၁ တွင် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီက တာဝန်ထမ်းဆောင်နိုင်သည့် အခြေအနေမရှိသော ဝန်ကြီးများနေရာတွင် ကိုယ်စားဆောင်ရွက်ရန် ယာယီပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများကို ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခဲ့သည်။
• ၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ တွင် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီကို ရွေးကောက်ခံ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ပါတီဝင်များက ဦးဆောင် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။
• ၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ မှ စတင်ကာ စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို ဆန့်ကျင်သော ဖဲကြိုးနီလှုပ်ရှားမှု၊ အာဏာဖီဆန်ရေး လှုပ်ရှားမှုများအပါအဝင် နိုင်ငံအဝှမ်း ဆန္ဒပြမှုများ ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်။

• ဝီကီပီးဒီးယားကို မည်သည့် ယူနီကုဒ်ဖောင့်ကို မဆို အသုံးပြု၍​ ဖတ်ရှုရေးသားနိုင်ပါသည်။
• မြန်မာဘာသာပြန်သူများအတွက် ညာဘက် အပေါ်ထောင့်ရှိ "ဆောင်ရွက်ချက်များ" အောက်မှ "ဘာသာပြန်များ"​ ကို အသုံးပြု၍ Translation Tool ၏ အကူအညီရယူ၍ ဘာသာပြန်နိုင်ပါသည်။
• သတ်ပုံကျမ်း တွင် စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါသည်။
• နမူနာကြည့်ရန်နှင့် အလွယ်တကူ နားလည်စေရန် နိဒါန်းကို အရင်ဖတ်ပါ။
• မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားသည် မဏ္ဍိုင်ငါးခု (နိယာမ ၅ ခု) ရှိပါသည်။
• မေးစရာရှိလျှင် ဤစာမျက်နှာမှာ မေးပါ။
• အကူအညီများ လိုအပ်လျှင် ဤစာမျက်နှာကို သွားပါ။
• တည်းဖြတ်လို၊ အကျဉ်းချုပ်လိုလျှင် တည်းဖြတ်ခြင်းအတိုချုပ်ကို ကြည့်ရှုပါ။
• စမ်းသပ်ကြည့်လိုလျင် ဤစာမျက်နှာကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါသည်။
• တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာလိုပါက ဤစာမျက်နှာကို ဖတ်ပါ။
• အခြား အကြံပေးခြင်း၊ ဆွေးနွေးခြင်းများအတွက် မြန်မာဝီကီပီးဒီးယား လက်ဖက်ရည်ဆိုင် (သို့) မြန်မာဝီကီ ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်တွင် ဝင်ရောက် ပြောဆိုနိုင်ပါသည်။