Пополжани: село во Општина Кичево

До март 2013 година, селото било дел од поранешната Општина Другово, која била споена со Општина Кичево.

Пополжани
Поглед на селото
Пополжани Местоположба на Пополжани во Македонија Пополжани на карта
Координати 41°28′0″N 20°55′0″E / 41.46667° СГШ; 20.91667° ИГД / 41.46667; 20.91667
Регион	Југозападен
Општина	Кичево
Област	Копачка
Население	115 жит. (поп. 2021)
Пошт. бр.	6261
Повик. бр.	045
Шифра на КО	12056
Надм. вис.	785 м
Пополжани на општинската карта Атарот на Пополжани во рамките на општината
Пополжани на Ризницата

 

Ова големо село се наоѓа во областа Копачка, во јужниот дел на територијата на Општина Кичево, во горното сливно подрачје на реката Треска, непосредно до патот Кичево-Охрид. Селото е рамничарско, на надморска височина од 785 метри. Од градот Кичево е оддалечено 7 километри.

Селото се наоѓа помеѓу падини на југозападот и рамнина околу реката Треска на североисток. Кај Пополжани се влева Беличка Река во Треска.

Месностите во атарот на селото ги носат следниве имиња: Беќиричино, Ѓуралак, Манго Нива, Лазојне, Пилотец, Заделон, Присој, Плоштина, Србиница, Попоа Нива, Тумбине, Падиње, Бајирот и Ѓуров Лаг.

Селото има збиен тип. Не се дели на маала, иако роднинските куќи се групирани поблизу.

Селото се наоѓа јужно од Кичево на магистралниот пат Кичево-Охрид и Кичево-Битола. Околни населби на Пополжани се: Другово, Видрани и Подвис. Во селото се влегува и од двете страни на магистралните патишта за Битола и за Охрид.

Пополжани се смета за старо село во Кичевската Котлина. Најпрвин се наоѓало во месноста Пилотец, на планинска падина до врвот (1.053 метри). Било сместено југозападно од денешното село, на надморска височина од 800 метри. Во тоа село живееле христијански семејства, Македонци. Се претпоставува дека стигнало до 11 македонски куќи за време на отоманската власт.

Под истото име се споменува и во турските дефтери од 1476/77 година, кога имало 12 словенско-христијански куќи.

Подоцна, селото било раселено, а жителите заминале во друга област, каде основале истоимено село. Некои мислат дека тоа е истоименото село во Егејска Македонија.

Денешното село Пополжани, на истата месност, на кое се наоѓало и старото село, го основал Ѓуро кон крајот на XVIII век. Ѓуро имал четири сина. Од тројца синови потекнуваат денешните селски родови. Месноста Ѓуров Лаг е именувана по основачот на селото.

Во XIX век, Пополжани било село во Кичевската каза на Отоманското Царство.

До 1946/7 година, Пополжани се наоѓало на извишената падина Пилотец. Во споменатите години, со помош на аграрните реформи, жителите на Пополжани добиле манастирска земја во рамнината околу реката Треска и заради тоа населението од 1946 до 1962 година ја променило положбата, а и најверојатно заради тоа што во 1943 година Албанците и Германците го запалиле старото село.

Во селото Пополжани, во горното старо село постои црква која го носи името на мајката божја Света Пречиста Богородицa, која била изградена во почетокот на XIX век. Оваа црква по иницијатива на селаните во 2004 година е разрушена и на истите темели во 2005 година е изградена наново со нов изглед, бидејќи старата градба била многу оштетена. Исто така во дворот на црквата се наоѓаат и гробиштата во кој се погребуваат селаните.

Атарот е мошне мал и зафаќа простор од 2,2 км². На него преовладуваат шумите на површина од 133 хектари, а на обработливото земјиште отпаѓаат 45 хектари.

Според податоците од 1873 година, селото имало 7 домаќинства со 30 жители христијани (Македонци).

Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во селото Пополжани имало 120 жители, сите Македонци. Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Пополжани имало 128 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.

Една статистика, која ја подготвил кичевскиот училиштен инспектор Крсто Димчев во 1909 година, ги дава следниве податоци за Пополжани:

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 150 Македонци.

Селото е мало и населено со македонско население. Тоа, во 1961 година броело 164, а во 1994 година 120 жители.

Според пописот од 2002 година, во селото Пополжани живееле 109 жители, од кои 108 Македонци и 1 останат.

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 115 жители, од кои 114 Македонци и 1 Бошњак.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.

Родови

Пополжани е чисто македонско православно село, кое поради близината на Кичево не е во процес на раселување, ако се спореди со другите кичевски села.

Денешното село е основано крајот на ХVIII век од доселеници од раселеното село Требичево, кое се наоѓало во атарот на селото Трапчин Дол. Во селото Пополжани дошол Ѓуро со неговите 4 сина. Денешното население води потекло од трите сина, додека четвртиот не оставил потомство. Народната традиција наведува и дека кога пропаднало старото село Пополжани населението избегало во Леринско, каде основало истоимено село Пополжани.

Според истражувањата на Јован Трифуноски во 1960-тите години родови во селото се: Цветановци (17 к.), Ивановци или Лазаровци (7 к.), Ѓиновци (5 к.) и Трпевци (3 к.), потекнуваат од трите сина на Ѓуро тоа биле Трпе, Иван и Димо. Од Трпе потекнуваат Цветановци, од Иван Ивановци и Ѓиновци, додека од Димо потекнуваат Трпевци. Во родот Ивановци се знае следното родословие: Трајче (жив на 48 г. во 1961 година) Андро-Спасен-Ѓино-Иван-Ѓуро, предокот кој се доселил во селото.

Според истражувањата пак на Тома Смиљаниќ во периодот од 1921-1926 година родови во селото се: Трпевци, Ивановци, Димовци и Трајановци, сите потекнуваат од четворицата браќа на основачот на селото, побегнати од Трапчин Дол. Слават Богородица Пречиста.

Селото влегува во рамките на Општина Кичево, која била проширена по новата територијална поделба на Македонија во 2013 година. Во периодот од 1996-2013 година, селото било седиште на некогашната Општина Другово.

Во периодот од 1965 до 1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата општина Кичево. Селото припаѓало на некогашната општина Кичево во периодот од 1955 до 1965 година.

Во периодот 1952-1955, селото било дел од тогашната Општина Другово, во која покрај селото Пополжани, се наоѓале и селата Горно Добреноец, Долно Добреноец, Другово, Јаворец, Лавчани, Манастирско Доленци, Подвис и Србјани. Општината Другово постоела и во периодот 1950-1952, кога во нејзе биле вклучени селата: Другово, Манастирско Доленци, Пополжани и Србјани.

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 0777 според Државната изборна комисија, сместено во приватна деловна просторија.

На локалните избори во 2017 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 88 гласачи. На референдумот во 2018 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 91 гласач.

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 93 гласачи.

Археолошки наоѓалишта

• Во Селото — населба од римско време.

Цркви

• Црква „Св. Богородица“ — главна селска црква, сместена во месноста Пилотец (кај старото село).

Родени во Пополжани

• Ладомир Цветанов Наумовски — македонски револуционер од ВМОРО.
• Спиро Донев Стојаноски — македонски револуционер од ВМОРО.
• Миле Гиноски (1958-2001) — македонски бранител, резервист во АРМ
• Славе Лазарески (1921-1943) — македонски партизан, борец за слобода на Македонија и учесник во НОВ
• Богдан Наумоски (1923-1945) — македонски партизан, борец за слобода на Македонија и учесник во НОВ
• Спасен Силјаноски (1925-1943) — македонски партизан, борец за слобода на Македонија и учесник во НОВ
• Руфче Спасеноски (1920-1945) — македонски партизан, борец за слобода на Македонија и учесник во НОВ

Од крајот на Втората светска војна од Пополжани се иселиле осум семејства. Се иселиле во соседното село Другово, но и во Кичево, Скопје и во соседна Србија во Белград.

• Кичевско Поле
• Општина Другово
• Кичево

•   Пополжани на Ризницата ^?