Нова Брезница: село во Општина Сопиште

Селото е дел од областа Торбешија. На север е Сува Гора, а на југ Караџица.

Селото се споменува во турските пописни дефтери од 1467/68 година, како дел од Скопскиот Вилает и имало 23 семејства и 1 вдовица, сите христијани.

Во XIX век, селото е дел од нахијата Каршијак во Скопската каза во Отоманското Царство.

Според податоците од 1878 година, во селото имало 16 домаќинства во 62 жители христијани (Македонци)

Според опширните османлиски дефтери за населението на Скопската Каза од 1832/33 година, селото било христијанско, каде имало 30 христијански домаќинства. На овој попис биле забележани 87 мажи христијани, со 6 новороденчиња. Се проценува дека селото во тој период имало 186 жители.

Стефан Верковиќ во 1857 година го забележува со 92 жители.

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Пута Брезница живееле 540 жители, од кои 360 Македонци и 180 Албанци. Според егзархискиот секретар Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Пуста Брезница имало 256 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Пуста Брезница се води како чисто македонско село во Кичевската каза на Битолскиот санџак со 30 куќи.

После Втората балканска војна, 1913 г. селото влегува во границите на Србија, како дел од општина Говрлево и има 535 жители.

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралство Југославија во 1931 година, селото имало 700 Македонци.

Според пописот од 2002 година, во селото имало 85 жители, од кои 83 Македонци, 1 Србин и 1 друг.

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 33 жители, од кои 25 Македонци и 8 лица без податоци.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.

Родови

Нова Брезница (порано Пуста Брезница) — македонско село.

Според истражувањата од 1950 година. Родови во селото биле:

• Доселеници: Синадиновци (18 к.) први доселеници. Една нивна гранка се вика Енѓеловци. Доселени се кон крајот на XVIII век од селото Здуње во Порече. Таму имаат истоимени роднини; Бошковци (3 к.) гранка се од родот Синадиновци, со кои биле еден род порано; Трпевци (16 к.) доселени се на почетокот на XIX век од селото Томино Село во Порече. Подалечно потекло имаат од сега раселениот град Закамен во Малесија. Го знаат следното родословие: Китан (жив на 60 г. во 1950 година) Коце-Петре-Станко-Трпе, кој се доселил; Ѓоревци (7 к.), Миленковци (11 к.) и Ѓоргијовци (10 к.) доселени се од Манастирец во Порече (денес Горни и Долни). Во родот Ѓоревци се знае следното родословие: Цветан (жив на 57г. во 1950 година) Ѓоргија-Анѓеле-Ѓоре, кој се доселил. Во родот Миленковци се знае следното родословие: Миладин (жив на 54г. во 1950 година) Билбил-Трајко-Миленко, кој се доселил во селото; Велковци (14 к.) се делат на Тасевци и Велевци. Доселени се од селото Здуње во Порече; Крстевци (4 к.) доселени се од селото Брест во Порече. Го знаат следното родословие: Вељан (жив на 58г. во 1950 година) Мате-Саве-Крсте, кој се доселил; Стевановци (8 к.) доселени се од селото Ковач во Порече. Го знаат следното родословие: Стојко (жив на 40г. во 1950 година) Стојан-Ристо-Стеван, кој се доселил; Здравевци (8 к.) доселени се од Бабуна во Велешко; Стојчевци (5 к.) доселени се од Брезница во Порече; Стаменковци (2 к.) доселени се од Белица во Порече; Василевци (5 к.) и Плавичовци (7 к.) доселени се од раселеното село Букурци во клисурата на реката Треска. Во првиот род се знае следното родословие: Дукадин (жив на 44 г. во 1950 година) Иван-Јован, кој се доселил во селото.

Цркви

• Црква „Св. Никола“ — главната селска црква. Обновена во 1990 година;
• Црква „Св. Талалеј“;

Археолошки наоѓалишта

• Фоја — некропола од доцниот среден век;

Пештери

• Ледена - пештера на н.в.од 990 м;
• Блажева пештера;

Личности родени во Нова Брезница:

• Блаже Стојановски (1922-1944) — македонски партизан, борец за слобода на Македонија и учесник во НОВ
• Апостол Димевски (1924-1945) — македонски партизан, борец за слобода на Македонија и учесник во НОВ
• Дуке Атанасовски (1925-1945) — македонски партизан, борец за слобода на Македонија и учесник во НОВ
• Блажо Милевски (1926-1945) — македонски партизан, борец за слобода на Македонија и учесник во НОВ
• Цветко Бошковски (1928-1945) — македонски партизан, борец за слобода на Македонија и учесник во НОВ

• Торбешија
• Општина Сопиште
• Сопиште