Калмичкиот ојратски (Хальмг Өөрдин келн), или попознат само како калмички (Хальмг келн) е монголски јазик кој се зборува воглавно во Русија.
Калмичкиот се смета или за засебен јазик, или како дијалект на ојратскиот јазик. Јазикот е мајчин јазик на Калмиците и се зборува во Калмикија, Русија, каде е службен јазик. Калмиците се потомци на Ојратите кои се доселиле во северозападниот дел на басенот на Каспиското Езеро. Според УНЕСКО, јазикот е дефинитивни загрозен. Јазикот се пишува на кирилица.
Калмички јазик | ||
---|---|---|
Хальмг келн Xal‘mg keln | ||
Застапен во | Русија | |
Подрачје | Калмикија | |
Народ | Калмици | |
Говорници | 80,500 (2010) | |
Јазично семејство | ||
Писмо | кирилица, латиница, јасно писмо | |
Статус | ||
Службен во | Калмикија, Русија | |
Јазични кодови | ||
ISO 639-3 | – | |
Linguist | xal-kal | |
Linguasphere | part of 44-BAA-b | |
|
Повеќето Калмици живеат во Калмикија, Русија, каде јазикот е службен. Мала група Калмици живеат и во Франција и САД, но употребата на јазикот е во пад. Бројот на говорници во дијаспората не е познат. Калмичкиот се смета за загрозен јазик.
Од синхронска перспектива, калмичкиот е најистакната варијанта на ојратскиот јазик. Калмичкиот е многу сличен со ојратските дијалекти во Монголија и Кина и во морфолошка и во фонолошка смисла. Разликата меѓу дијалектите е во зборовниот фонд, бидејќи калмичкиот имал влијание од рускиот и од туркиските јазици
Главни одлики на калмичкиот се аглутинацијата и самогласната хармонија. Има заеднички елементи со уралските и туркиските јазици, што укажува на далечен заеднички предок.
Писмената традиција на ојратскиот потекнува од 11 век која се користело ујгурското писмо. Официјалната калмичка азбука, јасното писмо, било создадено во 17 век од калмичкиот будистички монах Заја Памдит. Во 1924 година ова писмо било заменето со кирилицата. Во 1930 година се користела латиницата, а во 1938 година се сменила пак во кирилица. Азбуката на калмичкиот е:
Кирилица | МФА | Превод | Кирилица | МФА | Превод | |
---|---|---|---|---|---|---|
Аа | a | a | Оо | ɔ | o | |
Әә | ə | ä | Өө | o | ö | |
Бб | p,pʲ | b | Пп | (pʰ ), (pʰʲ ) | p | |
Вв | w,wʲ | v, w | Рр | r,rʲ | r | |
Гг | ɡ,ɡʲ,ɢ | g | Сс | s | s | |
Һһ | gh | Тт | tʰ,tʰʲ | t | ||
Дд | t,tʲ | d | Уу | ʊ | u | |
Ее | je | ye | Үү | u | ü | |
Ёё | jɔ | yo | Фф | ( f ) | f | |
Жж | ʧ | zh | Хх | x,xʲ | h | |
Җҗ | dzh, j | Цц | ʦʰ | ts | ||
Зз | ʦ | (d)z | Чч | ʧʰ | ch | |
Ии | i | i | Шш | ʃ | sh | |
Йй | j | y | Щщ | (sʧ ) | shch | |
Кк | ( k ), (kʲ ) | k | Ыы | i | y | |
Лл | ɮ,ɮʲ | l | Ьь | ʲ | ' | |
Мм | m,mʲ | m | Ээ | e | e | |
Нн | n,nʲ | n | Юю | jʊ | yu | |
Ңң | ng | Яя | ja | ya |
Оваа статија поврзана со алтајските јазици е никулец. Можете да помогнете со тоа што ќе ја проширите. |
This article uses material from the Wikipedia Македонски article Калмички јазик, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Содржината е достапна под CC BY-SA 4.0 освен ако не е поинаку наведено. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Македонски (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.