ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಾಂತರವನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಮತ್ತು ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಅಧಿಕಾರದ ಆಮಿಷಕ್ಕಾಗಿ ಪಕ್ಷಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ ಹತ್ತನೇ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ೧೯೮೫ರಲ್ಲಿ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು.
ರಾಜೀವ್ ಗಾಂಧಿಯವರ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ೫೨ನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿಯಿಂದ ಪರಿಚಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಸಂವಿಧಾನದ ಹತ್ತನೇ ಅನುಚ್ಛೇದದಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷಾಂತರ ವಿರೋಧಿ ಕಾನೂನು ಇದೆ. ಇದಕ್ಕೂ ಮೊದಲು ೧೦ನೇ ಅನುಚ್ಛೇದವು ಸಿಕ್ಕಿಂ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿತ್ತು. ಸಿಕ್ಕಿಂ ಭಾರತದೊಂದಿಗೆ ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ರಾಜ್ಯವಾದ ಬಳಿಕ ಈ ಅನುಚ್ಛೇದವನ್ನು ೩೬ನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಕಾಯ್ದೆಯ ಮೂಲಕ ರದ್ದುಪಡಿಸಲಾಯಿತು.
ಪಕ್ಷಾಂತರವನ್ನು "ಒಂದು ಸ್ಥಾನ ಅಥವಾ ಸಂಘವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಲು ಅಥವಾ ಪದೇ ಪದೇ ಎದುರಾಳಿ ಗುಂಪಿಗೆ ಸೇರುವುದು" ಎಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪಕ್ಷದ ಸದಸ್ಯನು ಆ ಪಕ್ಷದ ಬಗೆಗಿನ ತನ್ನ ನಿಷ್ಠೆಯನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿದಾಗ ಮತ್ತು ಅವನ ಬೆಂಬಲವನ್ನು (ಅವನ ಮತದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಇನ್ನು ಯಾವುದೇ ರೂಪದಲ್ಲಿ ) ಮತ್ತೊಂದು ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಸೂಚಿಸುವುದನ್ನು ಇದು ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.
ಮೂಲತಃ, ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನವು ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ಉಲ್ಲೇಖವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಬಹು-ಪಕ್ಷ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವು ೧೯೫೦ ಮತ್ತು ೧೯೬೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ವಿಕಸನಗೊಂಡಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ, ಪಕ್ಷಾಂತರಗಳ ಉಷ್ಣತೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಅನುಭವಿಸಲಿಲ್ಲ. ೧೯೬೭ರ ಚುನಾವಣೆಯ ನಂತರ ಹಲವಾರು ವಿಷಯಗಳು ಬದಲಾದವು. ೧೯೬೭ರ ಚುನಾವಣೆಯನ್ನು ಭಾರತದ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪರ್ವಕಾಲ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
1977ರಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೧೬ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಮತದಾನ ನಡೆಯಿತು. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಒಂದು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಸರ್ಕಾರ ರಚಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಉಳಿದ ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಬಹುಮತವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿತು. ಈ ಸಂದರ್ಭ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಮ್ಮಿಶ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಯುಗವು ಆರಂಭಗೊಂಡಿತು. ಈ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಪಕ್ಷಾಂತರಗಳು ನಡೆದವು. 1977 ರಿಂದ 1978 ರ ನಡುವೆ, ಸುಮಾರು ೧೪೨ ಸಂಸದರು ಮತ್ತು ೧೯೦೦ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಶಾಸಕರು ತಮ್ಮ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳಿಂದ ವಲಸೆ ಹೋದರು. ಹರಿಯಾಣದಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ ಅನೇಕ ರಾಜ್ಯಗಳ ಸರ್ಕಾರವು ಕುಸಿದವು. ಪಕ್ಷಾಂತರ ಮಾಡಿದವರಿಗೆ ಹರಿಯಾಣದಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಬೇರೆ ಸರ್ಕಾರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ಲಮ್ ಸಚಿವಾಲಯಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ಹರಿಯಾಣದಲ್ಲಿ, ಶಾಸಕ “ಗಯಾ ಲಾಲ್” ಎಂಬುವವರು ಒಂದೇ ದಿನದಲ್ಲಿ ಮೂರು ಬಾರಿ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿದರು .ಆದ್ದರಿಂದ, ಎಲ್ಲಾ ಪಕ್ಷಾಂತರಗಾರರನ್ನು “ಆಯಾ ರಾಮ್-ಗಯಾ ರಾಮ್” ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.
ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಾಂತರವನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಮತ್ತು ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಅಧಿಕಾರದ ಆಮಿಷಕ್ಕಾಗಿ ಪಕ್ಷಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ ಹತ್ತನೇ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ೧೯೮೫ರಲ್ಲಿ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು.
ಈ ತಿದ್ದುಪಡಿಯಲ್ಲಿ ೧೦೧, ೧೦೨, ೧೯೦ ಮತ್ತು ೧೯೧ನೇ ವಿಧಿಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಕೆಳಗಿನ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಶಾಸಕರನ್ನು ಅನರ್ಹಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಅದು ತಿಳಿಸಿದೆ:
ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷದ ಸದಸ್ಯರು
ಸ್ವತಂತ್ರ ಸದಸ್ಯರು
ಒಬ್ಬ ಸದಸ್ಯನನ್ನು “ಸ್ವತಂತ್ರ” ಎಂದು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದ್ದು, ನಂತರ ಅವರು ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಸೇರಿದರೆ ಅನರ್ಹರಾಗುತ್ತಾರೆ.
ನಾಮನಿರ್ದೇಶಿತ ಸದಸ್ಯರು
ಪಕ್ಷದ ಸದಸ್ಯರಲ್ಲದ ನಾಮನಿರ್ದೇಶಿತ ಸದಸ್ಯರು ಆರು ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಸೇರಲು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಬಹುದು; ಆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಪಕ್ಷದ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ಅಥವಾ ಸ್ವತಂತ್ರ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಾಂತರವನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಮತ್ತು ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಅಧಿಕಾರದ ಆಮಿಷಕ್ಕಾಗಿ ಪಕ್ಷಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ ಹತ್ತನೇ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ೧೯೮೫ರಲ್ಲಿ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು.
ಈ ಮೊದಲು, ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷವೊಂದರ ಚುನಾಯಿತ ಸದಸ್ಯರಲ್ಲಿ ಮೂರನೇ ಒಂದು ಭಾಗದಷ್ಟು ಸದಸ್ಯರು ಪಕ್ಷಾಂತರಗೊಂಡರೆ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ವಿಲೀನಗೊಳಿಸಬಹುದಿತ್ತು. ಆದರೆ ೯೧ನೇ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಕಾಯ್ದೆ, ೨೦೦೩ ಇದನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿತು. ಅದರ ಅನುಸಾರ, ಈಗ ಪಕ್ಷದ ಕನಿಷ್ಠ ಮೂರನೇ ಎರಡರಷ್ಟು ಸದಸ್ಯರು ಕಾನೂನಿನ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ವಿಲೀನದ ಪರವಾಗಿರಬೇಕು. ೯೧ನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿಯು ಪಕ್ಷಾಂತರಗೊಳ್ಳುವ ಎಲ್ಲರೂ - ಒಂಟಿಯಾಗಿ ಅಥವಾ ಗುಂಪುಗಳಾಗಿರಲಿ - ತಮ್ಮ ಶಾಸಕಾಂಗ ಸದಸ್ಯತ್ವಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡುವುದು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿದೆ. ನಂತರ ಅವರು ಮರುಚುನಾವಣೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಾಂತರವನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಮತ್ತು ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಅಧಿಕಾರದ ಆಮಿಷಕ್ಕಾಗಿ ಪಕ್ಷಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ ಹತ್ತನೇ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ೧೯೮೫ರಲ್ಲಿ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು.
ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಮನೆಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರೆ:
ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷವು ಇನ್ನೊಂದು ಪಕ್ಷದೊಂದಿಗೆ ವಿಲೀನಗೊಂಡರೆ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಅನರ್ಹಗೊಳಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಮತ್ತು:
ಸದನದಲ್ಲಿ ಮೂರನೇ ಎರಡು ಭಾಗದಷ್ಟು ಸದಸ್ಯರು ವಿಲೀನಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದ್ದರೆ ಮಾತ್ರ ಈ ವಿನಾಯಿತಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಾಂತರವನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಮತ್ತು ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಅಧಿಕಾರದ ಆಮಿಷಕ್ಕಾಗಿ ಪಕ್ಷಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ ಹತ್ತನೇ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ೧೯೮೫ರಲ್ಲಿ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು.
ಈ ಅನುಚ್ಛೇದದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸದನದ ಸದಸ್ಯರ ಅನರ್ಹತೆಯ ಕುರಿತಾದ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ವಿಚಾರಣೆಗಳು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ರಾಜ್ಯದ ಶಾಸಕಾಂಗದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಯಾವುದೇ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಯಾವುದೇ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಇದನ್ನು ನಂತರ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಹೊಡೆದುರುಳಿಸಿತು. ಪ್ರಸ್ತುತ, ಪಕ್ಷಾಂತರ ವಿರೋಧಿ ಕಾನೂನು ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಪರಿಶೀಲನೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿದೆ.
ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಾಂತರವನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಮತ್ತು ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಅಧಿಕಾರದ ಆಮಿಷಕ್ಕಾಗಿ ಪಕ್ಷಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ ಹತ್ತನೇ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ೧೯೮೫ರಲ್ಲಿ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು.
ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಾಂತರವನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಮತ್ತು ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಅಧಿಕಾರದ ಆಮಿಷಕ್ಕಾಗಿ ಪಕ್ಷಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ ಹತ್ತನೇ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ೧೯೮೫ರಲ್ಲಿ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು.
This article uses material from the Wikipedia ಕನ್ನಡ article ಪಕ್ಷಾಂತರ ವಿರೋಧಿ ಕಾನೂನು, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಟಿಪ್ಪಣಿ ಮಾಡದಿದ್ದ ಹೊರತು ಪಠ್ಯ "CC BY-SA 4.0" ರಡಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ಕನ್ನಡ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.
