Болгар Тілі

Болгар тілі (болг.

Болгария Республикасының ресми тілі. Болгар тілінде кең көлемде көркем және ғылыми әдебиет жазылған. 2014 жылы әлемдегі болгар тілінде сөйлейтіндердің жалпы саны шамамен 9 миллион адамды құрады.

болгар тілі
Өз атауы:

български език

Елдер:

Болгария, Солтүстік Македония, Украина, Сербия, Румыния, Грекия, Түркия, Молдова, Албания, Ресей

Аймақтар:

Балқан түбегі

Ресми күйі:

Болгар Тілі Болгария
Болгар Тілі Еуропа одағы
Афон
Аймақтық немесе азшылық тілі:
Болгар Тілі Румыния
Болгар Тілі Словакия
Болгар Тілі Сербия (Босилеград пен Димитровград қауымдастықтары)

Реттейтін мекеме:

Болгар тілі институты (болг.)
Болгария ғылым академиясы

Сөйлеушілер саны:

8 бен 9 миллион аралығында

Рейтинг:

86

Классификация
Санаты:

Еуразия тілдері

Үнді-Еуропа әулеті

Жазуы:

кириллица (болгар алфавиті)

Тіл коды
МЕСТ 7.75–97:

бол 115

ISO 639-1:

bg

ISO 639-2:

bul

ISO 639-3:

bul

Тағы қараңыз: Жоба:Лингвистика

Көптеген славян тілдермен салыстырғанда болгар тілінде септіктер жоғалған десе де болады, есесіне белгілі және белгісіздік артикльдері және де «нөлдік» деп аталатын артикль қолданылады. Болгар тілі мен оған бауырлас македон тілінен өзге славян тілдерінде артикль жоқ.

Лексикасы жағынан болгар тілі шіркеу славян тіліне едәуір жақын және онда әлі күнге дейін шығыс славян тілдерінде архаизм болып саналып кеткен көптеген сөздер бар. Тарихи себептерге байланысты болгар тілінде түркі тектес сөздер де көп кездеседі. Орыс және болгар лексикондарының ұқсастығына шіркеу әсер еткен, ал стилистикалық тұрғыдан болгар тілі серб, хорват және македон тілдеріне әлдеқайда жақын.

Болгар Тілі
Болгарияның өз ішіндегі болгар тілі диалекттерінің таралу картасы

Жазуы

Болгар Тілі 

Болгар алфавитінің (българска азбука) негізі — кириллица, ол 30 әріптен тұрады:

Әріп болгарша
атауы
Негізгі
аллофон (ХФӘ)
өзге
аллофондар
Аа а [a]
Бб бъ [b]
Вв въ [v]
Гг гъ [g]
Дд дъ [d]
Ее е [ɛ]
Жж жъ [ʒ]
Зз зъ [z]
Ии и [i]
Йй и кратко [j]
Кк къ [k]
Лл лъ [l]
Мм мъ [m]
Нн нъ [n]
Оо о [ɔ] [о]
Әріп болгарша
атауы
Негізгі
аллофон (ХФӘ)
өзге
аллофондар
Пп пъ [p]
Рр ръ [r]
Сс съ [s]
Тт тъ [t]
Уу у [u]
Фф фъ [f]
Хх хъ [x]
Цц цъ [t͡s]
Чч чъ [ʧ]
Шш шъ [ʃ]
Щщ штъ [ʃt]
Ъъ ер голям [ɤ̞] [ə]
Ьь ер малък -
Юю йу [ju] [u]
Яя йа [ja] [jɐ]

1945 жылы жүргізілген лингвистикалық реформаның нәтижесінде болгар алфавитінен ять Ѣ («е двойно» - «е двойное» деп аталады) және үлкен юс Ѫ (голям юс) әріптері алынып тасталды. Ять әрпі я немесе е әріптеріне , үлкен юс әрпі ъ әрпіне ауыстырылды. 1945 жылғы реформа сонымен қатар сөз соңында ъ және ь әріптерінің жазылуын жойды (градъ — қазіргі град, царь — қазіргі цар).

1945 жылдан кейінгі емле өзгерістерінің мысалдары:
реформаға дейін реформадан кейін
бѣли
цѣлъ
бели
цял
търгъ
царь
човѣкъ
търг
цар
човек
ще бѫдѫ
тѣ сѫ
ще бъда
те са

Дереккөздер

Tags:

БолгарияБолгарларСлавян тілдеріҮнді-Еуропа тілдеріӘдебиет

🔥 Trending searches on Wiki Қазақша:

Барсакелмес қорығыТабиғатҚазақстан соғыстан кейінгі кезеңдеҚазақтың арқар-мериносыТерминБірінші дүниежүзілік соғысБалғынбек ИмашевДүниежүзілік көрме (2017)ЖасушаИнтернетЮНЕСКОБактерияларАвангардизмКөне түркі жазбаларыТөтенше жағдайКөктемЭлектр тогыКаспий экологиясыЕсім хан саясатыТұлғаШоқан Шыңғысұлы УәлихановҚазақ батырлар тізіміҚазақстанның ХХ ғасырдың бас кезіндегі оқу-ағарту ісіЖапонияАқтабан шұбырындыДемографияКеңес Одағының БатырыАманжол Дүйсенбайұлы ӘлтаевӨлсем, орным қара жер, сыз болмай ма?..СоқырішекШанхай Ынтымақтастық ҰйымыМіржақып. Оян, Қазақ (фильм, 2023)ӨзбекстанОрманКөмірТалғат Жақыпбекұлы БигелдиновБаланы қырқынан шығаруҚояндарПедагогикаИсламАлматы облысыҚожа Ахмет Ясауи кесенесіҚазақстан мәдениетіЖошы ханЗат алмасуЕжелгі Рим өнеріШикізатҚазақстандағы су айдындарының экологиялық жағдайларыАнтропогендік факторСөйлем мүшелеріҚазақстанның кен ресурстарыҚазақ Автономиялы Кеңестік Социалистік РеспубликасыPythonҚазақстан географиясыХолециститҚиял-ғажайып ертегілеріҚазақстан тарихыҚан мен терҚұралайдың салқыныҚазақ халқының әдет-ғұрпы мен салт-дәстүрлері1836-1838 жылдардағы халық-азаттық көтерілісӘлия Нұрмұхамедқызы МолдағұловаТабиғи сұрыптауЭкологияАзотЖүрекЭлектр энергетикасыБарбаросса жоспарыОралхан БөкейҚажығали МұханбетқалиұлыДүниежүзі елдерін даму деңгейі бойынша топтастыруӘбілхан ҚастеевЖынысты көбею және ұрықтану ерекшеліктеріГалогендерТеріАққулар ұйықтағандаҚазақстан Республикасы Қарулы КүштеріИт🡆 More