Д
Д, д — кириллицаға негізделген әліпби әрпі.
| Қазақ кирил әліпбиі | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| -{Аа}- | -{Әә}- | -{Бб}- | -{Вв}- | -{Гг}- | -{Ғғ}- | -{Дд}- | |||||||
| -{Ее}- | -{Ёё}- | -{Жж}- | -{Зз}- | -{Ии}- | -{Йй}- | -{Кк}- | |||||||
| -{Ққ}- | -{Лл}- | -{Мм}- | -{Нн}- | -{Ңң}- | -{Оо}- | -{Өө}- | |||||||
| -{Пп}- | -{Рр}- | -{Сс}- | -{Тт}- | -{Уу}- | -{Ұұ}- | -{Үү}- | |||||||
| -{Фф}- | -{Хх}- | -{Һһ}- | -{Цц}- | -{Чч}- | -{Шш}- | -{Щщ}- | |||||||
| -{Ъъ}- | -{Ыы}- | -{Іі}- | -{Ьь}- | -{Ээ}- | -{Юю}- | -{Яя}- | |||||||
Тілдің ұшы жоғарғы күрек тістердің түбіне тиіп, кері қайтуы әрі дауыс шымылдығының қатысуы арқылы жасалатын дауыссыз дыбысты таңбалайтын әріп.
Қазақ тілінде Д фонемасы жуан я жіңішке дауысты дыбыспен тіркесуіне қарай жуан (мысалы, адам, дана) және жіңішке (мысалы, дене, дән) болып айтылады. Д қазақтың байырғы сөздерінің аяғында жазылмайды, тек орыс тілі арқылы келген сөздердің соңында (мысалы, анод, катод) кездеседі. Кейде ауызекі тілде кейбір жеке Т-дан басталатын сөздердің басында Д дыбысымен айтылады (деңіз-теңіз, түзу-дүзу, тізе-дізе) айтылады.
Кодтар кестесі
| Код | Регистр | Ондық код | 16-лық код | 8-дік код | Екілік код |
|---|---|---|---|---|---|
| Юникод | Бас | 1044 | 0414 | 002024 | 00000100 00010100 |
| Кіші | 1076 | 0434 | 002064 | 00000100 00110100 | |
| ISO 8859-5 | Бас | 180 | B4 | 264 | 10110100 |
| Кіші | 212 | D4 | 324 | 11010100 | |
| КОИ-8 | Бас | 228 | E4 | 344 | 11100100 |
| Кіші | 196 | C4 | 304 | 11000100 | |
| Windows-1251 | Бас | 196 | C4 | 304 | 11000100 |
| Кіші | 228 | E4 | 344 | 11100100 |
HTML жүйесінде бас әріп «Д»-ны Д немесе Д, ал кіші «д» әріпін - д немесе д деп белгілейді.
Дереккөздер
| Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Cyrillic alphabet |
This article uses material from the Wikipedia Қазақша article Д, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Мәлімет CC BY-SA 4.0 лицензиясы аясында қолжетімді (басқа шарттар көрсетілмеген жағдайда). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Қазақша (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.