ახალქალაქის მუნიციპალიტეტი

ახალქალაქის მუნიციპალიტეტი
ადმინისტრაციული ერთეული
	ახალქალაქის მუნიციპალიტეტი;
დროშა	გერბი
ქვეყანა	საქართველო
მხარე	სამცხე-ჯავახეთის მხარე
ადმ. ცენტრი	ახალქალაქი
კოორდინატები	41°24′20″ ჩ. გ. 43°29′10″ ა. გ. / 41.40556° ჩ. გ. 43.48611° ა. გ.
მერი	მელქონ მაკარიანი
ფართობი	1235 კმ²
ოფიციალური ენა	ქართული ენა
მოსახლეობა	45 070 კაცი (2014)
სიმჭიდროვე	36,5 კაცი/კმ²
ეროვნული შემადგენლობა	სომხები 92,9 %; ქართველები 6,8 %
სარწმუნოებრივი შემადგენლობა	გრიგორიანები 78,8 %; კათოლიკეები 11,7 %; მართლმადიდებლები 5,7 %; მუსლიმები 1,9 %
სასაათო სარტყელი	UTC+04:00
სატელეფონო კოდი	(362)
საფოსტო ინდექსი	0700–0799
ოფიციალური საიტი	http://www.akhalkalaki.ge/
	ახალქალაქის მუნიციპალიტეტი ვიკისაწყობში

ადმინისტრაციული ცენტრი — ახალქალაქი.

ისტორია

მუნიციპალიტეტის ტერიტორია 1917 წლამდე ტფილისის გუბერნიის ახალქალაქის მაზრაში შედიოდა, 1921-30 წლებში — აღმოსავლეთ საქართველოს ახალქალაქის მაზრაში, 1930 წლიდან ცალკე რაიონია. სამხრეთი საზღვარი ემთხვევა საქართველო-თურქეთის სახელმწიფო საზღვარს.

ბუნება

მუნიციპლალიტეტი მდებარეობს ჯავახეთის ვულკანურ ზეგანზე, რომლის სიმაღლე 1500-დან 3300 მ-მდე მერყეობს. პლატოს ზედაპირი ტალღობრივი ვაკეა, რომლის აღმოსავლეთ ნაწილში აღმართულია სამსრის ქედი (უმაღლესი მწვერვალი მთა დიდი აბული — 3301 მ). ტერიტორია — 1235 კვ.კმ., მათ შორის სასოფლო-სამეურნეო სავარგულებს უკავია 990 კვ.კმ. მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე მიედინება მდინარეები ფარავანი, ჭობარეთი, ბარალეთისწყალი. ტბებიდან აღსანიშნავია კარწახის ტბა, ვაჩიანის ტბა, მრუდე ტბა.

მუნიციპალიტეტში მოიპოვება სასარგებლო წიაღისეული: ვულკანური წიდა (სოფელი ზაკვი), პემზა (სოფლები სულდა და ოკამი) და პერლიტი (სოფელი სულდა).

მოსახლეობა

აღწერის მონაცემები

აღწერის წელი	მოსახლეობა
1989	69 256
2002	60 486
2014	45 070
2021	41 000

ადგილობრივი თვითმმართველობა

ადმინისტრაციული ერთეულები

მუნიციპალიტეტში 65 დასახლებული პუნქტია: 1 ქალაქი, 64 სოფელი. ადგილობრივი თვითმმართველობის უმაღლესი ორგანოა საკრებულო. მმართველობის ტერიტორიული ერთეულებია:

1 ქალაქი — ახალქალაქი
15 თემი — აზავრეთი, ალასტანი, არაგვა, ბარალეთი, გოგაშენი, ვაჩიანი, ზაკვი, კარტიკამი, კარწახი, კოჭიო, კუმურდო, ოკამი, სულდა, ხავეთი, ხოსპიო.
6 სოფელი — დილისკა, კოთელია, პტენა, ტურცხი, ჩუნჩხა, ხანდო.

საკრებულო

პარტია		2017	2021
	ქართული ოცნება	31	37
	ნაციონალური მოძრაობა		2
	ევროპული საქართველო	1	2
	ლელო		1
	პატრიოტთა ალიანსი	5
	თავისუფალი საქართველო	1
სულ		38	42

ეკონომიკა

სოფლის მეურნეობაში წამყვანია მეცხოველეობა, მოჰყავთ საგაზაფხულო ხორბალი და კარტოფილი. მრეწველობა სუსტადაა განვითარებული, ძირითადი დარგია კვების მრეწველობა. მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე გადის რკინიგზის ხაზი (მარაბდა-ახალქალაქი), რომელიც 2018 წლის გაზაფხულიდან დაუკავშირდა სასაზღვრო პუნქტ კარწახს და რომელმაც ერთმანეთთან შეაერთა საქართველოსა და თურქეთის რკინიგზები.

კულტურა

მუნიციპალიტეტში 67 საჯარო სკოლაა, 61 ბიბლიოთეკა, 1 თეატრი და 1 მუზეუმი (მხარეთმცოდნეობის).

ღირსშესანიშნაობანი

ახალქალაქის მუნიციპალიტეტში ბევრია ადრინდელი და შუა საუკუნეების ქართული კულტურის ძეგლები:

კუმურდოს ტაძარი (964 წ.)
აბულის ციკლოპური ციხე
აბულის ეკლესია (X ს.)
ბავრას ეკლესია (X-XI სს.)
ალასტანის ეკლესია (X-XI სს.)
ბარალეთის ეკლესია (XI ს.)
ბურნაშეთის ეკლესია (XI ს.)
ახალქალაქის ციხე-ნაქალაქარი (XI-XVIII სს.)

სქოლიო

This article uses material from the Wikipedia ქართული article ახალქალაქის მუნიციპალიტეტი, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). შინაარსი წარმოდგენილია შემდეგი ლიცენზიით (თუ სხვა არ არის მითითებული): CC BY-SA 4.0. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ქართული (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.