სამცხე-ჯავახეთის მხარე
სამცხე-ჯავახეთის მხარე: მხარე საქართველოში
სამცხე-ჯავახეთის მხარე — მხარე სამხრეთ საქართველოში, მოიცავს ისტორიულ-გეოგრაფიული პროვინციების სამცხის, ჯავახეთისა და თორის ტერიტორიებს. რეგიონის საერთაშორისო კოდია: GE-SJ.
ადმინისტრაციული ერთეული | |
---|---|
სამცხე-ჯავახეთის მხარე | |
![]() | |
ქვეყანა | ![]() |
ადმ. ცენტრი | ახალციხე |
შიდა დაყოფა | ადიგენის მუნიციპალიტეტი, ასპინძის მუნიციპალიტეტი, ახალქალაქის მუნიციპალიტეტი, ახალციხის მუნიციპალიტეტი, ბორჯომის მუნიციპალიტეტი და ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტი |
კოორდინატები | 41°35′00″ ჩ. გ. 43°16′00″ ა. გ. / 41.58333° ჩ. გ. 43.26667° ა. გ. |
სახელმწიფო რწმუნებული | ბესიკ ამირანაშვილი[1] |
დაარსდა | 1995 |
ფართობი | 6413 კმ² |
ოფიციალური ენა | ქართული ენა |
მოსახლეობა | ![]() |
სიმჭიდროვე | 25,03 კაცი/კმ² |
ეროვნული შემადგენლობა | სომხები 50,5 % ქართველები 48,3 % რუსები 0,4 % ბერძნები 0,3 % ოსები 0,2 %[2] |
სარწმუნოებრივი შემადგენლობა | მართლმადიდებლები 45,24 % გრიგორიანები 39,95 % კათოლიკეები 9,36 % მუსლიმები 3,78 %[3] |
სასაათო სარტყელი | UTC+4 |
ოფიციალური საიტი | http://samtskhe-javakheti.gov.ge/ |
![]() | |
ზოგადი ცნობები
მხარის ფართობი შეადგენს 6413 კვ.კმ-ს, მოსახლეობა — 160 504 (2014)[4], მათგან 48,28 % ეთნიკურად ქართველი იყო, 50,52 % კი სომეხი. მოსახლეობის სიმჭიდროვე 1 კვ.კმ-ზე — 24,6 კაცს.
მხარის ადმინისტრაციული ცენტრია ქალაქი ახალციხე. მხარეში 353 დასახლებული პუნქტია, მათ შორის:
- ქალაქი — 5: ახალქალაქი, ახალციხე, ბორჯომი, ვალე, ნინოწმინდა;
- დაბა — 7: ბაკურიანი, ბაკურიანის ანდეზიტი, წაღვერი, ახალდაბა, ადიგენი, აბასთუმანი, ასპინძა;
- სოფელი — 258[5].
ადგილობრივი მმართველობა
სამცხე-ჯავახეთში აღმასრულებელ ხელისუფლებას განახორციელებს სახელმწიფო რწმუნებული-გუბერნატორი. მისი ფუნქციებია უზრუნველყოს რეგიონში საზოგადოებრივი წესრიგის დაცვის კოორდინაცია, რესურსების მობილიზება, ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულების სოციალურ-ეკონომიკური განვითარების პროგრამების შემუშავებისა და განხორციელების ხელშეწყობა, ადამიანის უფლებების დაცვა და სხვა.
მხარეში ადგილობრივი თვითმმართველობა ხორციელდება წარმომადგენლობითი (საკრებულო) და აღმასრულებელი ორგანოების მიერ შემდეგი ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულების მიხედვით:
- ადიგენის მუნიციპალიტეტი;
- ასპინძის მუნიციპალიტეტი;
- ახალქალაქის მუნიციპალიტეტი;
- ახალციხის მუნიციპალიტეტი;
- ბორჯომის მუნიციპალიტეტი;
- ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტი.
მხარეში სახელმწიფო მმართველობას ახორციელებს საქართველოს მთავრობის მიერ დანიშნული სახელმწიფო რწმუნებული-გუბერნატორი. ამ თანამდებობაზე, დღემდე მუშაობდნენ:
მოსახლეობა
მხარე / რაიონი-მუნიციპალიტეტი[6] | 1959 წ. აღწ. | 1970 წ. აღწ. | 1979 წ. აღწ. | 1989 წ. აღწ. | 1991' | 2002 წ. აღწ. | 2014 წ. აღწ. | 2016' | 2017' | 2018' |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
სამცხე-ჯავახეთი | 213 329 | 231 593 | 227 676 | 238 750 | 240 300 | 207 598 | 160 504 | 158 700 | 157 200 | 155 900 |
ადიგენის | 19 593 | 20 272 | 20 278 | 21 284 | 21 500 | 20 752 | 16 462 | 16 400 | 16 400 | 16 300 |
ასპინძის | 11 265 | 12 494 | 12 264 | 13 262 | 13 200 | 13 010 | 10 372 | 10 500 | 10 500 | 10 500 |
ახალქალაქის | 62 977 | 69 992 | 68 234 | 69 256 | 71 500 | 60 975 | 45 070 | 44 200 | 43 500 | 42 900 |
ახალციხის | 50 420 | 51 907 | 49 836 | 54 747 | 54 700 | 46 134 | 38 895 | 39 200 | 39 300 | 39 400 |
ბორჯომის | 37 010 | 39 661 | 40 796 | 41 266 | 41 500 | 32 422 | 25 214 | 25 300 | 25 300 | 25 200 |
ნინოწმინდის | 32 064 | 37 267 | 36 268 | 38 935 | 37 900 | 34 305 | 24 491 | 23 100 | 22 200 | 21 500 |
ღირსშესანიშნაობები
მხარის ტერიტორიაზე მდებარეობს ბუნების, არქიტექტურისა და კულტურის მრავალი ძეგლი, მათ შორის უმნიშვნელოვანესია:
გალერეა
- სამცხე-ჯავახეთის ღირსშესანიშნაობების ფოტო-გალერეა
ხერთვისის ციხე
ჯაბა ლაბაძის სურათიაწყურის ციხე
ლაშა ხაჩიძის ფოტოაწყურის ტაძარი
ლაშა ხაჩიძის ფოტოზარზმის მონასტერი
ჯაბა ლაბაძის სურათივანის ქვაბები, წმინდა გიორგის ტაძარი
ლაშა ხაჩიძის ფოტოჯაყისმანის მონასტერი
ლაშა ხაჩიძის ფოტო
იხილეთ აგრეთვე
რესურსები ინტერნეტში
- სამცხე-ჯავახეთის მხარის ოფიციალური საიტი დაარქივებული 2015-10-11 საიტზე Wayback Machine.
სქოლიო
- ↑ 7 ახალი გუბერნატორიდან ყველა კაცია
- ↑ Ethnic composition of Georgia 2014
- ↑ georgia-religion2014
- ↑ მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014. საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური (ნოემბერი 2014). ციტირების თარიღი: 26 ივლისი 2016.
- ↑ საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-09-19. ციტირების თარიღი: 2012-03-16.
- ↑ Georgia division
This article uses material from the Wikipedia ქართული article სამცხე-ჯავახეთის მხარე, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply. (view authors). შინაარსი წარმოდგენილია შემდეგი ლიცენზიით (თუ სხვა არ არის მითითებული): CC BY-SA 3.0. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
#Wikipedia® is a registered trademark of the Wikimedia Foundation, Inc. Wiki (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wikimedia Foundation.
In other languages:
- აფხაზური: Самцхе-Џьавахеҭи - Wiki аԥсшәа
- არაბული: سامتسخه–جافاخيتي - Wiki العربية
- აზერბაიჯანული: Samtsxe-Cavaxeti - Wiki Azərbaycanca
- ბელარუსული: Самцхэ-Джавахеты - Wiki беларуская
- Belarusian (Taraškievica orthography): Самцхэ-Джавахэці - Wiki беларуская (тарашкевіца)
- ბულგარული: Самцхе-Джавахети - Wiki български
- ბრეტონული: Samtsc'he-Djavac'hethi - Wiki Brezhoneg
- კატალანური: Samtskhé-Djavakheti - Wiki Català
- ჩეჩნური: Самцхе-Джавахети - Wiki нохчийн
- სებუანო: Samtskhe-Javakheti - Wiki Cebuano
- ჩეხური: Samcche-Džavachetie - Wiki čeština
- გერმანული: Samzche-Dschawachetien - Wiki Deutsch
- Zazaki: Samtsxe-Cavaxeti - Wiki Zazaki
- ბერძნული: Σάμτσχε-Τζαβαχέτι - Wiki Ελληνικά
- ინგლისური: Samtskhe–Javakheti - Wiki English
- ესპერანტო: Samcĥe-Ĝavaĥeti - Wiki Esperanto
- ესპანური: Región de Mesjetia-Yavajetia - Wiki Español
- ესტონური: Samtshe-Džavahhethi - Wiki Eesti
- ბასკური: Samtskhe-Javakheti - Wiki Euskara
- სპარსული: سامتسخه-جاواختی - Wiki فارسی
- ფინური: Samtskhe-Džavakheti - Wiki Suomi
- ფრანგული: Samtskhé-Djavakhétie - Wiki Français
- ჩრდილოფრიზიული: Samts'che-Dschawacheetien - Wiki Nordfriisk
- ებრაული: סאמצחה-ג'אוואחתי - Wiki עברית
- ხორვატული: Samche-Džavahetija - Wiki Hrvatski
- უნგრული: Szamche-Dzsavaheti - Wiki Magyar
- სომხური: Սամցխե-Ջավախքի մարզ - Wiki հայերեն
- ინდონეზიური: Samtskhe-Javakheti - Wiki Bahasa Indonesia
- იტალიური: Samtskhe-Javakheti - Wiki Italiano
- იაპონური: サムツヘ=ジャヴァヘティ州 - Wiki 日本語
- კორეული: 삼츠헤자바헤티주 - Wiki 한국어
- ლეზგიური: Самцхе-Джавахети - Wiki лезги
- ლიეტუვური: Samcchė–Džavachetija - Wiki Lietuvių
- ლატვიური: Samche-Džavahetija - Wiki Latviešu
- მაკედონური: Самцхе-Џавахетија - Wiki македонски
- მალაიალამური: സാംറ്റ്സ്കെ ജവാഖേറ്റി - Wiki മലയാളം
- ნიდერლანდური: Samtsche-Dzjavacheti - Wiki Nederlands
- ნორვეგიული ნიუნორსკი: Samtskhe-Dzjavakheti - Wiki Norsk nynorsk
- ნორვეგიული ბუკმოლი: Samtskhe-Javakheti - Wiki Norsk bokmål
- ოსური: Самцхе-Джавахет - Wiki ирон
- პამპანგა: Samtskhe-Javakheti - Wiki Kapampangan
- პოლონური: Samcche-Dżawachetia - Wiki Polski
- პორტუგალიური: Mesquécia-Javaquécia - Wiki Português
- კეჩუა: Samtskhe-Javakheti suyu - Wiki Runa Simi
- რუსული: Самцхе-Джавахети - Wiki русский
- შოტლანდიური: Samtskhe-Javakheti - Wiki Scots
- Simple English: Samtskhe-Javakheti - Wiki Simple English
- სერბული: Самцхе-Џавахетија - Wiki српски / srpski
- შვედური: Samtsche-Dzjavachetien - Wiki Svenska
- თურქული: Samtshe-Cavaheti - Wiki Türkçe
- უკრაინული: Самцхе-Джавахеті - Wiki українська
- ურდუ: سامتسخے-جاواختی - Wiki اردو
- უზბეკური: Samtsxe-Javaxeti - Wiki Oʻzbekcha / ўзбекча
- ვიეტნამური: Samtskhe-Javakheti - Wiki Tiếng Việt
- ვარაი: Samtskhe-Javakheti - Wiki Winaray
- ვუ: 萨姆茨赫-扎瓦赫季州 - Wiki 吴语
- Mingrelian: სამცხე-ჯავახეთიშ აკანი - Wiki მარგალური
- ჩინური: 薩姆茨赫-扎瓦赫季州 - Wiki 中文