Færeysk Stjórnmál

Í Færeyjum ríkir fulltrúalýðræði þar sem Landsstjórn Færeyja lýtur forstöðu Konungs Danmerkur sem er leiðtogi eyjanna og Þjóðþings Danmerkur sem rekur utanríkistefnu eyjanna. Í Færeyjum sitja ráðherrar yfirleitt jafnframt á lögþinginu.

Færeysk stjórnsýsla er rekin á tveimur stigum, ríkisvalds og sveitarstjórna og er kosið til beggja á fjagra ára fresti. Hefð er fyrir listakosningu til beggja kosninganna og í rúm 40 ár hafa fimm til sex stjórnmálaflokkar boðið fram lista til lögþingskosninga. Hins vegar hafa fjórir flokkar iðulega náð á bilinu 80-90% atkvæða.

Konungur Danmerkur er þjóðhöfðingi landsins. Hann hlýtur tign sína í arf, en getur jafnframt verið skipaður af Þjóðþingi Danmerkur. Völd hans í færeyjum takmörkuðust nokkuð þegar að að Heimastjórnarlögin 1948 tóku gildi.

Samkvæmt vestrænni hefð sem á rætur sínar að rekja til frönsku byltingarinnar er ríkisvaldinu skipt í þrennt. Þetta er gert til þess að tryggja það að enginn einn aðili fari með of mikil völd.

Löggjafarvaldið

Lögþingið er löggjafarsamlunda Færeyja og þar sitja nú 33 þingmenn í einni deild undir forsæti Lögþingsformanns. Kosið er til lögþingsins á fjögurra ára fresti, ef ekki kemur til þingrofs áður en kjörtímabilinu lýkur. Kosið er samkvæmt hlutfallskosningu þar sem landið er eitt kjördæmi.

Framkvæmdarvaldið

Þar sem sjaldgæft er að einn flokkur nái meirihluta í lögþingskosningum er nokkra áratuga hefð fyrir myndun samsteypustjórna í Færeyjum. Meirihlutinn skipar ráðherra sem sitja í Landsstjórn Færeyja. Æðsti handhafi framkvæmdarvalds er Lögmaður og hann staðfestir lög með undirskrift sinni.

Dómsvaldið

Í færeyjum eru tvö dómstig héraðsdómur og hæstiréttur. Héraðsdómurinn nær yfir færeyjar í heild sinni og stærri málum er skotið til hæstaréttardómstólsins í Danmörku. Héraðsdómarar eru skipaðir af tveimur fulltrúum ríkisins og tveimur fulltrúum lögþingsins.

Flokkar á Lögþinginu

•   Þjóðveldisflokkurinn
•   Sambandsflokkurinn
•   Fólkaflokkurinn
•   Jafnaðarflokkurinn
•   Miðflokkurinn
•   Sjálfstjórnarflokkurinn

Aðrir flokkar

• Miðnámsflokkurinn
• Grundstykkjalistinn (Sveitarfélagið Þórshöfn)
• Fellelisten (Sveitarfélagið Tvøroyri)

• Lögþingskosningar

s•r•b

Færeysk stjórnmál

Stjórnarskrá færeyja  • Héraðsdómur Færeyja • Heimastjórnarlögin 1948 Lögþingið: Lögmaður  • Lögþings formaður Konungar Færeyja  • Landsstjórn Færeyja Stjórnskipan Færeyja: Sýslur í Færeyjum  • Listi yfir sveitarfélög í Færeyjum Kosningar: Kosningar til Danska Þjóðþingsins  • Sveitarstjórnarkosningar í Færeyjum  • Lögþingskosningar  • Þjóðaratkvæðagreiðslur í Færeyjum (1946 og 2009) Færeyskir stjórnmálaflokkar:   Þjóðveldisflokkurinn   Sambandsflokkurinn   Fólkaflokkurinn   Jafnaðarflokkurinn   Miðflokkurinn   Sjálfstjórnarflokkurinn