Տիեզերագնացության Օր

1961 թվականի ապրիլի 12-ին խորհրդային տիեզերագնաց Յուրի Գագարինը «Վոստոկ-1» տիեզերանավով թռիչք է կատարել «Բայկոնուր» տիեզերական թռիչքների կայանից և առաջին անգամ աշխարհում կատարել է ուղեծրային թռիչք ամբողջ Երկիր մոլորակի շուրջը։ Տիեզերական շուրջերկրյա ճանապարհորդային տարածությունը տևել է մոտ 2 ժամ։

Խորհրդային միությունում տոնը սահմանվել է ԽՍՀՄ միության բարձրագույն նախագահության հրամանով, 1962 թվականի ապրիլի 9-ին։ Տոնվում է Տիեզերագնացության օրը անունով։ Այդ տոնը սահմանվել է ԽՍՀՄ-ի երկրորդ օդաչու-տիեզերագնացի` Գերման Տիտովի առաջարկով. վերջինս դիմել ԽՄԿԿ Կենտրոնական կոմիտե համապատասխան առաջարկով 1962 թվականի մարտի 26-ին։

Հենց այդ նույն օրը նշվում է Օդագնացության և տիեզերագնացության համաշխարհային օրը` համաձայն Ընդհանուր միջազգային օդագնացության ֆեդերացիայի 61-րդ արձանագրության, որը նշվել է 1968 թվականի նոյեմբերից` Միջազգային օդագնացության ֆեդերացիայի միության որոշումով, ընդունվել է 1969 թվականի ապրիլի 30-ին ԽՍՀՄ օդագնացության սպորտի ֆեդերացիայի առաջարկով։

Ռուսաստանի Դաշնությունում Տիեզերագնացության օրը նշվել է 1995 թվականի մարտի 13-ից` «Ռուսաստանի զինվորական փառքի և հիշարժան օրերի մասին» № 32-ФЗ Դաշնային օրենքների 1.1 հոդվածի համապատասխան։ Որպես կանոն, գլխավոր միջոցառումները տոնի տոնակատարության շրջանակներրում անց են կացվում Մոսկվայում. Մոսկվայի մոլորակադիտարանում անց են կացվում էքսկուրսիաներ, իսկ Տիեզերագնացության թանգարանում պատրաստում են հատուկ նախագծեր, դասախոսություններ և հանդիպումներ։ Ռուսհամագործակցության ներկայացուցիչները 80 երկրներում Տիեզերագնացության օրը կազմակերպում են «Մերոնք տիեզերքում» նախագիծը, որը ներառում է կազմակերպչական միջոցառումներ և մրցույթներ։ Նախագիծը անց է կացվում «Ռոսկոսմոսի», Յուրի Գագարինի ընտանիքի անդամների և Ռուսաստանի Կրթության և գիտության նախարարության աջակցությամբ։

2011 թվականի ապրիլի 7-ին Միավորված ազգերի կազմակերպության գլխավոր ասամբլեաի պլենարային հատուկ նիստի ժամանակ ընդունվել է բանաձև, որը պաշտոնապես հայտարարել է ապրիլի 12-ը Մարդու տիեզերք թռչելու միջազգային օր։ Բանաձևն ստորագրել են ավելի քան 60 երկրներ։

Դեպի տիեզերք կատարված առաջին թռիչքից ուղիղ քսան տարի անց, 1981 թվականի ապրիլի 12-ի թռիչքը ղեկավարել է ամերիկյան «Սփեյս Շաթլ» ընկերությունը։

Երկու իրադարձությունների պատվին էլ աշխարհի շատ քաղաքներում 2001 թվականից անց էր կացվում «Յուրայի գիշեր» միջոցառումը։ Կազմակերպիչն է Տիեզերական սերնդի խորհրդակցական խորհուրդ ոչ կառավարական կազմակերպությունը, որը միավորում է աշխարհի ավելի քան 60 երկրներ։

•  
  Խորհրդային փոստային նամականիշ. Յուրի Գագարին, 1964
•  
  Խորհրդային փոստային նամականիշ. Ալեքսեյ Լեոնով, 1967
•  
  Խորհրդային փոստային նամականիշ. 1972
•  
  Խորհրդային փոստային նամականիշ. "Միր", 1990
•  
  Ղազախական փոստային նամականիշ, 1996
•  
  Հոբելյանական մետաղադրամ "50 лет первого полёта человека в космос", Ռուսաստան, 2011
•  
  Հոբելյանական նամականիշ, Ուկրաինա, 2011
•  
  Կրծքանշան 12 ԱՊՐԻԼԻ տիեզերագնացության օր