Նիդերլանդների Թագավորություն
Նիդերլանդների Թագավորություն (հոլ.՝ Koninkrijk der Nederlanden), բաղկացուցիչ ինքնիշխան պետություն Արևմտյան Եվրոպայում և Կարիբյան ավազանում, բաղկացած է 4 մասից (տարածք)՝ հենց Նիդերլանդներից (հիմնադիր երկիր), Արուբայից, Կյուրասաոյից և Սինտ Մաարտենից։ Հիմնադիր երկիր Նիդերլանդների մեծ մասը գտնվում է Արևմտյան Եվրոպայում, բացառությամբ Բոնեյրեի, Սինթ Էստատիուսի և Սաբայի, որոնք ունեն հատուկ համայնքների կարգավիճակ և գտնվում են Կարիբյան ավազանում։
| Նիդերլանդների Թագավորություն | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
.svg) | |||||
| Կարգավիճակ | ինքնիշխան պետություն, թագավորություն, colonial power?, երկիր և realm? | ||||
| Ներառում է | Արուբա, Կյուրասաո, Նիդերլանդներ և Սինտ Մաարտեն | ||||
| Պետական լեզու | հոլանդերեն | ||||
| Մայրաքաղաք | Ամստերդամ | ||||
| Պետական կարգ | սահմանափակ միապետություն | ||||
| Երկրի ղեկավար | Վիլեմ Ալեքսանդր | ||||
| Կառավարության ղեկավար | Մարկ Ռիուտե | ||||
| Ազգաբնակչություն | 17 100 715 մարդ (2013) | ||||
| Հիմն | Նիդերլանդների հիմն | ||||
| Կարգախոս | Je maintiendrai և The original cool | ||||
| Հիմնադրված է | մարտի 16, 1815 և դեկտեմբերի 15, 1954 թ. | ||||
| Արժույթ | եվրո | ||||
| Ժամային գոտի | ADT?, Կենտրոնական եվրոպական ժամանակ և Europe/Amsterdam? | ||||
| Հեռախոսային կոդ | +31 | ||||
| Մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքս | 0,941 | ||||
Թագավորության ընդհանուր մակերեսը 42 525 քառակուսի կիլոմետր է, բնակչությունը՝ մոտ 17 միլիոն։ Նիդեռլանդների թագավորությունը ՆԱՏՕ-ի և ԵՄ-ի անդամ է։
Պատմություն
Մինչև 2010 թվականի հոկտեմբերի 10-ը Կյուրասաոն, Բոնայրեն, Սինտ Մաարտենը, Սինթ Էստատիուսը և Սաբան կազմում էին Նիդերլանդական Անտիլյան կղզիների ինքնավարությունը, որը Թագավորության 3 անդամներից մեկն էր, բացի բուն Նիդերլանդներից և Արուբայից։ Նախկինում Նիդեռլանդների Թագավորության կազմում էին նաև Սուրինամը (մինչև 1975 թվականը) և Նիդեռլանդական Նոր Գվինեան (մինչև 1963 թվականը)։
1949-1956 թվականներին գոյություն է ունեցել Նիդերլանդա-Ինդոնեզական միությունը, որտեղ Նիդեռլանդների Թագավորությունը երկու իրավահավասար անդամներից մեկն էր։ Մինչև 1986 թվականի հունվարի 1-ը Արուբան, Բոնեյրեն, Կյուրասաոն, Սաբան, Սինտ Մաարտենը և Սինթ Էվստատիուսը կազմում էին Նիդեռլանդական Անտիլյան կղզիների ինքնավարությունը։ 1986 թվականին Արուբան դուրս է եկել ինքնավարության կազմից՝ դառնալով Թագավորության 3 անդամներից մեկը։ 2010 թվականի հոկտեմբերի 10-ին Նիդեռլանդական Անտիլյան կղզիները դադարել են գոյություն ունենալ, Կյուրասաոյի և Սինտ Մաարտենը դարձել են Թագավորության կազմում ինքնակառավարվող պետություններ։
Կառավարում
Թագավորության անդամների միջև հարաբերությունները կարգավորվում են Նիդերլանդների Թագավորության Խարտիայով, որն ընդունվել է 1954 թվականին։ Գործադիր մարմինը Նախարարների Պետական խորհուրդն է (Rijksministerraad), որը բաղկացած է Նիդերլանդների Նախարարների Խորհրդի բոլոր անդամներից և տարածքների լիազորված նախարարներից։
Տարածքներն ունեն իրենց ներկայացուցչական մարմինները՝ կղզու խորհուրդներ (eilandsraad) և գործադիր - կղզու պատգամավորներ (eilandgedeputeerde)։
| Դրոշ | Զինանշան | Տարածք | Մարզ | Մակերես, կմ² | Բնակչություն, մարդ (2012) | Մայրաքաղաք | Կարգավիճակ | Տարադրամ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |  | Նիդերլանդներ, այդ թվում | 41 854 | 16 748 205 | Ամստերդամ | Ինքնիշխան պետություն | ||
| | | Նիդերլանդների եվրոպական մաս | Արևմտյան Եվրոպա | 41 526 | 16 725 902 | 12 գավառ | Եվրո | |
 | .svg) | Բոնեյրե | Կարիբյան ծով | 294 | 16 541 | Կրալենդիյկ | Հատուկ համայնք | ԱՄՆ դոլար |
 |  | Սինթ Էվստատիուս | Կարիբյան ծով | 21 | 3791 | Օրանյեստադ | Հատուկ համայնք | ԱՄՆ դոլար |
 |  | Սաբա | Կարիբյան ծով | 13 | 1971 | Բոթոմ | Հատուկ համայնք | ԱՄՆ դոլար |
 |  | Արուբա | Կարիբյան ծով | 193 | 103 504 | Օրանյեստադ | Ինքնակառավարվող պետություն | Արուբանյան Ֆլորին |
 |  | Կյուրասաո | Կարիբյան ծով | 444 | 145 406 | Վիլլեմստադ | Ինքնակառավարվող պետություն | Նիդերլանդական անտիլյան գուլդեն |
 |  | Սինտ Մաարտեն | Կարիբյան ծով | 34 | 37 429 | Ֆիլիպսբուրգ | Ինքնակառավարվող պետություն | Նիդերլանդական անտիլյան գուլդեն |
| Ընդհանուր | 42 525 | 17 034 544 |
Տես նաև
Ծանոթագրություններ
Արտաքին հղումներ
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Նիդերլանդների Թագավորություն, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.