Յոհան Նեստրոյ
Յոհան Նեպոմուկ Նեստրոյ (գերմ.՝ Johann Nepomuk Eduard Ambrosius Nestroy, դեկտեմբերի 7, 1801(1801-12-07), Վիեննա, Հաբսբուրգի միապետություն - մայիսի 25, 1862(1862-05-25), Գրաց, Ավստրիական կայսրություն), ավստրիացի դրամատուրգ, կատակերգակ, հումորային դերասան, օպերային երգիչ։
| Յոհան Նեստրոյ | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | դեկտեմբերի 7, 1801[…] |
| Ծննդավայր | Վիեննա, Հաբսբուրգի միապետություն |
| Մահացել է | մայիսի 25, 1862[…] (60 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Գրաց, Ավստրիական կայսրություն |
| Գերեզման | Währinger Ortsfriedhof և Վիենայի կենտրոնական գերեզմանատուն |
| Քաղաքացիություն |  Ավստրիական կայսրություն |
| Կրթություն | Վիեննայի ակադեմիական գիմնազիա |
| Մասնագիտություն | գրող, դրամատուրգ, բանաստեղծ-փաստաբան, թատրոնի դերասան, օպերային երգիչ, երգիծաբան, բանաստեղծ և դերասան |
| Կայք | nestroy.at |
 Johann Nestroy Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն
Յոհան Նեստրոյը ծնվել է Վիեննայում։ Նրա հայրը եղել է պալատական փաստաբան։ Կրթություն ստանալու նպատակով Յոհանը հաճախել է շոտլանդական գիմնազիա, ուսումնասիրել փիլիսոփայություն և իրավագիտություն, բայց արդեն այդ ժամանակվանից խաղում էր սիրողական թատրոններում։ 1822 թվականին դարձել է Վիեննայի պալատական օպերայի երգիչ։ 1823 թվականին աշխատել է Ամստերդամի գերմանական թատրոնում։ Ավելի ուշ Բրյունեում, Գրացում, Բրատիսլավայում և Լվովում աշխատել է որպես դերասան։
Աստիճանաբար Նեստրոյը օպերայից անցում է կատարում թատրոն։ Ավելի ուշ իրեն փորձում է դրամատուրգի ասպարեզում։ 1831 թվականին իմպրեսարիո Կառլ Կառլից առաջարկություն է ստանում աշխատել «Ան Դեր Վին» թատրոնում։ Նոր աշխատավայրում Նեստրոյը իրեն դրականորեն է դրսևորում և շուտով գրավում է Վիեննայի բնակիչների սրտերը՝ դառնալով ժողովրդական սիրված դերասան։ Առավել մեծ հաջողության է հասել հետևյալ կատակերգությունների շնորհիվ՝ «Թալիսման», «Վարդի կավալերը», «Մատուռում և առաջին հարկում» և այլն։
1823 թվականին ունենում է հաշվարկով անհաջող ամուսնություն։ Իր ամբողջ կյանքում Նեստրոյը սիրում էր այլ կնոջ՝ երգչուհի Մերի Վայլերին, ով իրեն պարգևել էր երկու երեխա և ում անունով էլ հետագայում կտակ էր թողել։
1854 թվականից մինչև 1860 թվականը Յոհան Նեստրոյը Լեոպոլդշտադում ղեկավարում էր Կառլի անվան թատրոնը։
Նրա վերջին դերը եղել է «Լումպացիվագաբունդուսի չար հոգին» պիեսում, որտեղ խաղացել է թափառաշրջիկի դեր։
Կյանքի վերջին տարիներն ապրել է Գրացում և Իշլեում։
Պիեսներ
Յոհան Նեստրոյը գրել է տասնյակ պիեսներ։ Նրա ստեղծագործական լեզուն գերմաներենն էր։ Ստորև ներկայացված է նրա հեղինակած պիեսների ցուցակը՝
- Friedrich der Prinz von Korsika (1822 և 1827 թթ.-ի ընթացքում)(գերմ.)
- Der Zettelträger Papp (1827թ.)(գերմ.)
- Sieben/ Zwölf Mädchen in Uniform (1827թ.)(գերմ.)
- Die Verbannung aus dem Zauberreiche oder Dreißig Jahre aus dem Leben eines Lumpen (1828թ.)(գերմ.)
- Dreißig Jahre aus dem Leben eines Lumpen (1829թ.)(գերմ.)
- Der Einsilbige oder Ein dummer Diener seines Herrn (1829թ.)(գերմ.)
- Der Tod am Hochzeitstage oder Mann, Frau, Kind (1829թ.)(գերմ.)
- Der unzusammenhängende Zusammenhang (1830թ.)(գերմ.)
- Magische Eilwagenreise durch die Komödienwelt (1830թ.)(գերմ.)
- Zwei Schüsseln voll Faschingskrapfen (1831թ.)(գերմ.)
- Der gefühlvolle Kerkermeister oder Adelheid die verfolgte Wittib (1832թ.)(գերմ.)
- Nagerl und Handschuh oder Die Schicksale der Familie Maxenpfutsch (1832թ.)(գերմ.)
- Humoristische Eilwagenreise durch die Theaterwelt (1832թ.)(գերմ.)
- Zampa der Tagdieb oder die Braut von Gips (1832թ.)(գերմ.)
- Der konfuse Zauberer oder Treue und Flatterhaftigkeit (1832թ.)(գերմ.)
- Die Zauberreise in die Ritterzeit oder Die Übermütigen (1832թ.)(գերմ.)
- Genius, Schuster und Marqueur oder Die Pyramiden der Verzauberung (1832թ.)(գերմ.)
- Der Zauberer Februar oder Die Überraschungen (1833թ.)(գերմ.)
- Der Feenball oder Tischler, Schneider und Schlosser(գերմ.)
- Der böse Geist Lumpazivagabundus oder Das liederliche Kleeblatt (1833թ.)(գերմ.)
- Robert der Teuxel (1833թ.)(գերմ.)
- Der Tritschtratsch (1833թ.)(գերմ.)
- Der Zauberer Sulphurelectrimagnetikophosphoratus und die Fee (1834թ.)(գերմ.)
- Müller, Kohlenbrenner und Sesseltrager oder Die Träume von Schale und Kern (1834թ.)(գերմ.)
- Das Verlobungsfest im Feenreiche oder Die Gleichheit der Jahre (1834թ.)(գերմ.)
- Die Gleichheit der Jahre (1834թ.)(գերմ.)
- Die Fahrt mit dem Dampfwagen (1834թ.)(գերմ.)
- Die Familien Zwirn, Knieriem und Leim oder Der Welt-Untergangs-Tag (1834թ.)(գերմ.)
- Weder Lorbeerbaum noch Bettelstab (1835թ.)(գերմ.)
- Eulenspiegel oder Schabernack über Schabernack (1835թ.)(գերմ.)
- Zu ebener Erde und erster Stock oder Die Launen des Glückes (1835թ.)(գերմ.)
- Der Treulose oder Saat und Ernte (1836թ.)(գերմ.)
- Die beiden Nachtwandler oder Das Notwendige und das Überflüssige (1836թ.)(գերմ.)
- Der Affe und der Bräutigam (1836թ.)(գերմ.)
- Eine Wohnung ist zu vermieten in der Stadt, Eine Wohnung ist zu verlassen in der Vorstadt, Eine Wohnung mit Garten ist zu haben in Hietzing (1837թ.)(գերմ.)
- Moppels Abenteuer im Viertel unter Wiener Wald, in Neu-Seeland und Marokko (1837թ.)(գերմ.)
- Das Haus der Temperamente (1837թ.)(գերմ.)
- Glück, Mißbrauch und Rückkehr oder Das Geheimnis des grauen Hauses (1838թ.)(գերմ.)
- Der Kobold oder Staberl im Feendienst (1838թ.)(գերմ.)
- Gegen Torheit gibt es kein Mittel (1838թ.)(գերմ.)
- Die verhängnisvolle Faschingsnacht (1839թ.)(գերմ.)
- Der Färber und sein Zwillingsbruder (1840թ.)(գերմ.)
- Der Erbschleicher (1840թ.)(գերմ.)
- Die zusammengestoppelte Komödie (1840թ.)(գերմ.)
- Der Talisman (1840թ.)(գերմ.)
- Das Mädl aus der Vorstadt oder Ehrlich währt am längsten (1841թ.)(գերմ.)
- Einen Jux will er sich machen (1842թ.)(գերմ.)
- Die Ereignisse im Gasthofe (1842թ.)(գերմ.)
- Die Papiere des Teufels oder Der Zufall (1842թ.)(գերմ.)
- Liebesgeschichten und Heiratssachen (1843թ.)(գերմ.)
- Das Quodlibet verschiedener Jahrhunderte (1843թ.)(գերմ.)
- Nur Ruhe! (1843թ.)(գերմ.)
- Eisenbahnheiraten oder Wien, Neustadt, Brünn (1844թ.)(գերմ.)
- Hinüber Herüber (1844թ.)(գերմ.)
- Der Zerrissene (1844թ.)(գերմ.)
- Die beiden Herren Söhne (1845թ.)(գերմ.)
- Das Gewürzkrämerkleeblatt oder Die unschuldigen Schuldigen (1845թ.)(գերմ.)
- Unverhofft (1845թ.)(գերմ.)
- Der Unbedeutende (1846թ.)(գերմ.)
- Zwei ewige Juden und Keiner (1846թ.)(գերմ.)
- Der Schützling (1847թ.)(գերմ.)
- Die schlimmen Buben in der Schule (1847թ.)(գերմ.)
- Martha oder Die Mischmonder Markt-Mägde-Mietung (1848թ.)(գերմ.)
- Die Anverwandten (1848թ.)(գերմ.)
- Freiheit in Krähwinkel (1848թ.)(գերմ.)
- Lady und Schneider (1849թ.)(գերմ.)
- Judith und Holofernes (1849թ.)(գերմ.)
- Der alte Mann mit der jungen Frau (1849թ.)(գերմ.)
- Höllenangst (1849թ.)(գերմ.)
- Sie sollen ihn nicht haben oder Der holländische Bauer (1850թ.)(գերմ.)
- Der holländische Bauer (1850թ.)(գերմ.)
- Karikaturen-Charivari mit Heiratszweck (1850թ.)(գերմ.)
- Alles will den Propheten sehen (1850թ.)(գերմ.)
- Verwickelte Geschichte (1850թ.)(գերմ.)
- Mein Freund (1851թ.)(գերմ.)
- Der gemütliche Teufel oder Die Geschichte vom Bauer und der Bäuerin (1851թ.)(գերմ.)
- Kampl(գերմ.)
- Heimliches Geld, heimliche Liebe (1853թ.)(գերմ.)
- Theaterg’schichten durch Liebe, Intrige, Geld und Dummheit (1854թ.)(գերմ.)
- Nur keck! (1856թ.)(գերմ.)
- Umsonst (1857թ.)(գերմ.)
- Tannhäuser (1857թ.)(գերմ.)
- Ein gebildeter Hausknecht(գերմ.)
- Zeitvertreib (1858թ.)(գերմ.)
- Lohengrin (1859թ.)(գերմ.)
- Frühere Verhältnisse (1862թ.)(գերմ.)
- Häuptling Abendwind oder Das greuliche Festmahl (1862թ.)(գերմ.)
Հեղինակություն և ճանաչում
.jpg)
Յոհան Նեստրոյը հանդիսանում է ավստրիական ազգային թատրոնի հիմնադիրներից մեկը։ Նրա ազդեցությունը ավստրիական բեմում զգացվում է նաև մեր օրերում։ Նրա անվան մրցանակը համարվում է Ավստրիայի թատերական ամենահեղինակավոր մրցանակներից մեկը։ Մրցանակաբաշխությունը իրականացվում է 2001 թվականից սկսած և ունի մի քանի անվանակարգեր։
Նեստրոյի դրամաները տարածված էին բազմաթիվ երկրների թատերական շրջանակներում և բեմադրվում էին մեծ խանդավառությամբ։ Ներկայում ևս հաճախակի կարելի է դիտել նրա հեղինակած պիեսների բեմադրությունները։
Յոհան Նեստրոյի անունով Ավստրիայի մայրաքաղաք Վիեննայում, ի պատիվ մեծ դերասանի, կոչվել է մետրոյի կայարան և հրապարակ։
Նրա դիմանկարը պատկերվել է 1962 թվականին թողարկված ավստրիական փոստային նամականիշի վրա։
Դերասանական պատկերներ
Ծանոթագրություններ
 | Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Յոհան Նեստրոյ կատեգորիայում։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 8, էջ 239)։  |
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Յոհան Նեստրոյ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.