Կալիմանտան
Կալիմանտան (ինդոն.՝ Kalimantan, նաև Բոռնեո (մալայերեն՝ Borneo)), Մալայան կղզեխմբի ամենախոշոր կղզին։ Տարածքը՝ 734 000 կմ2 է, բնակչությունը՝ 18.590.000 (2009)։
 | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | կղզի |
| Երկիր |  Ինդոնեզիա,  Մալայզիա և  Բրունեյ |
| Վարչատարածքային միավոր | Ինդոնեզիա |
| Մասն է | Մալայան կղզեխումբ |
| Երկարություն | 1366 կմ |
| Լայնություն | 1026 կմ |
| Մակերես | 748 168 կմ² |
| Ամենաբարձր կետը | Mount Kinabalu? |
| Բնակչություն | 18 590 000 մարդ (2009) |
Անվանում
Անվանումը բացատրում են որպես «մանգոյի երկիր»․ մանգոն կարևոր դեր է խաղում կղզու բնակիչների կյանքում։ 1921 թվականից (երբ իսպանացիներն իմացան այդ կղզու մասին), եվրոպացիներն այն անվանում են Բոռնեո՝ կղզու հյուսիսում Բրունեյի սուլթանության անունով։
Մինչ եվրոպացիների գալն այնտեղ բնակվող մալայացիները կղզու հյուսիսային մասն անվանում էին Բերունայ, հարավային մասը՝ Կեմանտան․ երկու անվանումն էլ սկզբնապես նշանակել են «բույս»։
Այդ անվանումները տարածվեցին ամբողջ կղզու վրա և աշխարհագրորեն դարձան հոմանիշներ։
Աշխարհագրություն
Թույլ կտրտված մակերևույթով կղզի է՝ ժամանակակից հրաբխականության բացակայությամբ։ Ափերը ցածրադիր են, ճահճակալած։ Կենտրոնական մասը կազմված է բեկորային լեռնաշղթաներից (ամենաբարձր կետը Կինաբալուն է, 4101 մ), ավազաքարային և տուֆային սարավանդներից, ծայրամասերում հերթագայում են լեռներն ու հարթավայրերը։ Օգտակար հանածոներից կան նավթ, քարածուխ, երկաթ, մոլիբդեն, պղինձ, ոսկի։
Կլիման հասարակածային է, տարեկան տեղումները՝ 2000-3500 մմ։ Գետային ցանցը խիտ է, ջրառատ։ Հողերը պոդզոլացված լատերիտներ են։ Տարածքի մոտ 3/4-ը անտառածածկ է։
Հարուստ և բազմազան է կենդանական աշխարհը։ Հիմնական կուլտուրաներն են բրինձը, կաուչուկատուները, արմավենիները։ Գլխավոր քաղաքներն են Բանջարմասինը, Պոնտիանակը, Կուչինգը։
Ծանոթագրություններ
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կալիմանտան» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 171)։  |
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Կալիմանտան, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.