Զապորոժցիների Նամակը Թուրք Սուլթանին

«Թուրք սուլթանի և կազակների հաղորդագրական կապերի» ամենավաղ ռուսական ձեռագրերը և 17-րդ դարի գերմանական հրապարակումը բովանդակում են հայհոյանքներից զուրկ տեքստի ամենավաղ տարբերակը։ Գրվաքի մեջ խոսքը ոչ թե զապորոժյան, այլ չիգիրինյան կազակների մասին է։ Հաղորդագրության բազմաթիվ տարբերակները, որտեղ զապորոժցիները դիմում են թուրք սուլթանին, հայտնվում են ռուսական ձեռագրերում միայն 18-րդ դարի կեսերից։ Ժողովրդական հրապարակումներում (տպագրական և էլեկտրոնային) հուշարձանի նկատմամաբ հետաքրքրությունը բարձրացնլելու համար համատեղում են 17-րդ դարի նամակների տեքստերը և ոչ նորմատիվ բառապաշարով հարուստ մինչև 18-րդ դարը գրված հաղորդագրությունները։

Գոյություն ունի նամակի մի քանի տարբերակ, ստորև ներկայացված տարբերակը կանոնական է համարվում։

Թուրք սուլթանի նամակը կազակներին

Մուհամեդ Դ սուլթանի նամակը կազակներին.

Ես, Բարձր Պորտայի սուլթան և տիրակալ, Իբրահիմ Ա-ի որդին, Արեգակի և Լուսնի եղբայրը, աստծո թոռը և գահակալը երկրի վրա, Մակեդոնյան, Բաբելոնյան, Երուսաղեմյան, Մեծ և Փոքր Եգիպտոսի, թագավորների թագավոր, տիրակալների տիրակալ, արտակարգ ասպետ, պարտություն չկրած զինվոր, կենաց ծառի տիրակալ, Հիսուս Քրիստոսի աճյունի մշտարթուն պահապանս, ամենազոր Աստծո խնամակալս, մուսուլմանների հույսն ու ապավենս, քրիստոնյաների մեծ պաշտպանս, հրամայում եմ ձեզ սեփական կամոք հանձնվել ինձ, առանց դիմադրության և այլևս չանհանգստացնել ձեր ասպատակություններով։

Թուրք սուլթան Մուհամեդ Դ։

Սուլթանին ուղղված կազակների նամակի բնօրինակը

Սանկտ Պետերբուրգում գտնվող Ռուսաստանի ազգային գրադարանում պահպանվող նամակի մեջբերումը Դմիտրի Յավրոնսկու պատմությունից

Отвiт Запорожцiв Магомету IV

Запорожские казаки турецкому султану!

Ти, султан, чорт турецкий, i проклятого чорта брат i товарищ, самого Люцеперя секретарь. Якiй ты в чорта лыцарь, коли голою сракою ежака не вбъешь. Чорт высирае, а твое вiйско пожирае. Hе будешь ты, сукiн ты сыну, сынiв христiянських пiд собой маты, твойого вiйска мы не боiмось, землею i водою будем биться з тобою, распройоб твою мать.

Вавилоньский ты кухарь, Макидоньский колесник, Iерусалимський бравирник, Александрiйський козолуп, Великого и Малого Египта свинарь, Армянська злодиюка, Татарський сагайдак, Каменецкий кат, у всего свiту i пiдсвiту блазень, самого гаспида внук и нашего хуя крюк. Свиняча ты морда, кобыляча срака, рiзницька собака, нехрещений лоб, мать твою въйоб.

От так тобi запорожцi виcказали, плюгавче. Не будешь ти i свиней христiанских пасти. Теперь кончаемо, бо числа не знаемо i календаря не маемо, мiсяц у небi, год у кнызи, а день такий у нас, який i у Вас, за це поцелуй в сраку нас!..

Пiдписали։ Кошевой атаман Иван Сирко Зо всiм кошем Запорожськiм

Նամակը ժամանակակից ուկրաինական ուղղագրությամբ

Відповідь Запорожців Магомету IV

Запорізькі козаки турецькому султану!

Ти, султан, чорт турецький, і проклятого чорта брат і товариш, самого Люцифера секретар! Який ти в чорта лицар, коли голою сракою їжака не вб’єш? Чорт висирає, а твоє війско пожирає. Не будеш, сучий ти сину, синів християнських під собою мати. Твого війська ми не боїмося, землею і водою будемо битися з тобою, распройоб твою мати.

Вавилонський ти кухар, македонський колесник, єрусалимський броварник, олександрійський козолуп, Великого та Малого Єгипту свинар, вірменський злодіюка, татарський сагайдак, кам’янецький кат, в усього світу й підсвіту блазень, самого гаспида онук і нашого хуя крюк. Свиняча ти морда, кобиляча срака, різницький собака, не хрещений лоб, матір твою вйоб.

От так тобі запорожці висловили, плюгавче. Не будеш ти і свиней християнських пасти. Теперь кінчаємо, бо числа не знаємо і календаря не маємо, місяць у небі, рік у книзі, а день такий у нас, який і у вас, за це поцілуй у сраку нас!..

Підписали։ Кошовий отаман Іван Сірко з усім кошем Запорізьким

Նամակի թարգմանությունը հայերեն

Զապորոժցիների պատասխանը Մուհամեդ Դ-ին։

Զապորոժցի կազակները թուրք սուլթանին։

Դու՝ թուրքական շեյթան, անիծված սատանայի եղբայր և ընկեր, Լյուցիֆերի քարտուղար։ Գրողը տանի, դու ինչ ասպետ ես, երբ մերկ ոռով ոզնի էլ չես սպանի։ Շան տղա, դու քո տակ քրիստոնյա որդիներին չես ունենալ, քո զորքից մենք չենք վախենում, երկրով և ջրով կկռվենք քո դեմ, քունենք քո մորը։

Դու բաբելոնյան խոհարար ես, մակեդոնական կառապան, երուսաղեմյան գարեջրագործ, ալեքսանդրիական այծ հարվածող, Մեծ և Փոքր Եգիպտոսի խոզարած, հայկական չարագործ, թաթարական աղեղապատյան՛ կամենեցյան դահիճ, ամբողջ աշխարհի և ենթաաշխարհի հիմար, ասպիդի թոռը և մեր կլիրի կեռչան։ Դու խոզի դունչ ես, զամբիկի քամակ, մսագործի շուն, չկնքված ճակատ, քունենք քո մորը։

Այսպես են քեզ զապորոժցիները պատասխանել, քոսոտ։ Դու քրիստոնյաների մոտ նույնիսկ խոզեր չես պահելու։ Սրանով ենք վերջացնում, քանի որ թիվ չգիտենք և օրացույց չունենք, ամիսը երկրնքում է, իսկ օրը մեզ մոտ այնպիսին է, ինչպիսին Ձեզ մոտ, դրա համար համբուրիր մեր քամակը։

Ստորագրել են. Կոշային ատաման Իվան Սիրկոն ամբողջ ճամբարով Զապորոժյան։

• Իվան Սիրկո