Alzheimer Mba'asy

Hekochauka niko pe hasýva hesaraireíva ha iñakã ndaikatupyry porãvéima (iñakã rembiapo teéva), omanóvove umi tajygue rekoveapỹi (tajyapỹi) ha oñyñýivove iñapytu'ũ. Jahechameméva ko mba'asy hi'are haimete 10 ary, ojejuhúma rire ko mba'asy. ikatu iñambuekuaa ko mba'asy ivaivérõ ojejuhúvo pe tapicha hasyha.

Alzheimer mba'asy
Ñemohenda ha marandu ambuéva
CIE-10	G30, F00
CIE-9	331.0, 290.1
CIAP-2	P70
OMIM	104300
DiseasesDB	490
MedlinePlus	000760
PubMed	Buscar en Medline mediante PubMed (en inglés)
MeSH	D000544
Pohano rehegua
[editar datos en Wikidata]

Alzheimer mba'asy niko teko tarova mba'e ojehechavéva, mba'asy ndokueráiva ha ipukúva, ha py'ỹinte oiko umi itujavévare 65 arýgui, sapy'apy'a ikatúramo jepe oiko umi itujavévare 40 arýgui.

Hetaite tapicha itujavévo hesaraimi katu térã iñakãngatu mbeguemi, upéicha niko mba'e hekopegua ñandetujávo. Sapy'ánte maymávape ijetu'umi imandu'a hag̃ua peteĩ ñe'ẽ térã hapicha réra. Hákatu, umi Alzheimer mba'asy hasýva térã heko tarova ambuéva ijetu'uve chupekuéra ha py'ỹinte oikóta chupekuéra hesaraireíva.

Py'ỹinte pe mba'asyapypẽ ojehechaukaraẽva niko pe ndaikatúi imandu'akuaa mba'a pyahu, hákatu sapy'ánte oimo'ã ndahasyiha itujavemínte térã ipy'a jopýnte. Oimo'ãrõ hasyha alzheimer reheve, mba'asy jehechauka oiko akã rembiapo ha akãngatu ñehesa'ỹijo rupive, upéicha avei tajyapỹi kuaapy rupive.

Ko mba'asy oñembyai vaivévo, pe ohasy'asýva ojejavyve iñakãme, ipochyreivéva ha ipy'añarõva, ipireporã ha ipy'avai, ojehechave apañuái oñe'ẽvo, hesaraireivéva ha hi'añosevéva, upe aja oñeñandu vaive avei. Mbeguehápe hekove ha hete oñembyaive ha ipahápe omano. Hasyite jaikuaa porã hag̃ua mba'épa ojehúta umi hasývape. Ojehechameméva ndohasái hikuái 7 ary; sa'ive 3 % umi ohasa'asývagui ohasa 14 ary pukukue oikuaa rire hasyha.

Ne'ĩra jaikuaa mba'épa ogueru Alzheimer mba'asy. Pohano rupive ikatu omokangymi umi mba'asyapypẽ, ndaipóri gueteri mba'e ikatu ojoko téra omombegue ko mba'asy. Ani hag̃ua ñanderasy alzheimer reheve, oje'e heta mba'e ñande rekopy rehegua, hákatu ndaipóri mba'e ohechaukáva iñañeteha, umi mba'e oje'éva apytépe oĩ ñamomba'apo va'erã ñane akã ha ñane akãngatu ha jakaru porã va'erã.

Alzheimer mba'asy ára ojegueromandu'a 21 jasyporundy jave, OMS ha Federación Internacional de Alzheimer Joaty Arapygua oiporavo ko arange, upe ára jave heta tetãme oiko mba'e oporomomarandúva ko mba'asy rehegua ha oporopytyvõ ani hag̃ua ohasa'asy. Tesãi Arapygua Atyguasu ojapo ary 2015 jave pe amandaje guasu peteĩha oñemongeta hag̃ua teko tarova rehe.

Alzheimer mba'asy rekochauka ikatu niko ko'ãva:

• Hekoverãite iñambue
• Ndaikatuvéima oku'e porã térã oguata porã
• Ijetu'u chupe oñe'ẽ hag̃ua
• Ipirevai
• Hesaraireíva
• Sapy'ánte ipireporã ha ipy'avai
• Apañuái ojesarekohápe ha ndoikuaái moõpa oĩ
• Ndoikuaái mba'éichapa omyesakã mba'e papapykuaa rehegua ndahasýiva

•   Wiki Commons oguereko ta'ãnga Alzheimer mba'asy reheguaCommons.