Frederik Ruysch: Nederlanda botanikisto, kuracisto kaj anatomo
Frederik Ruysch (1638-1731) estis nederlanda botanikisto, kirurgo, kuracisto, anatomo, zoologo, kiu famiĝis dank'al siaj studoj rilate al la anatomia konservado kaj al la kreado de dioramoj aŭ scenaro por enkorpigo de hompartoj.
Ruysch estas agnoskita pro sia esploroj rilate al la valvoj de la limfa sistemo, vomeronazaj organoj, ekzistantaj en la vipuroj, kaj la centra okulo-arterio aŭ arteria centralis oculi.
| Frederik Ruysch | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| Persona informo | |||||
| Frederik Ruysch | |||||
| Naskiĝo | 28-an de marto 1638 en Hago,  Respubliko de la Sep Unuiĝintaj Provincoj | ||||
| Morto | 22-an de februaro 1731 (92-jaraĝa) en Amsterdamo, Respubliko de la Sep Unuiĝintaj Provincoj | ||||
| Lingvoj | latina • nederlanda vd | ||||
| Loĝloko | Holando vd | ||||
| Ŝtataneco | Respubliko de la Sep Unuiĝintaj Provincoj vd | ||||
| Alma mater | Universitato de Lejdeno vd | ||||
| Familio | |||||
| Infanoj | Anna Ruysch • Rachel Ruysch vd | ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | botanikisto • anatomo • kuracisto • universitata instruisto vd | ||||
| Laborkampo | plantoscienco • anatomio • forensic medicine vd | ||||
| Aktiva en | Hago • Amsterdamo vd | ||||
| Doktoreca konsilisto | Johannes van Hornius vd | ||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Li studis en la Universitato de Lejdeno, kie Franciscus Sylvius (1614-1672) estis lia profesoro, kaj liaj kun-studentoj estis Jan Swammerdam (1637-1680), Regnier de Graaf (1641-1673) kaj Nikolao Stenono (1638-1686). En 1661, li edziĝis al la filino de la nederlanda arkitekto Pieter Post (1608-1669). En 1685, li estis nomumita profesoro pri botaniko de la Amsterdama Ĝardena Botaniko, kie li laboris kun Jan Commelijn (1629-1692) kaj Caspar Commelijn (1668-1731).
Ruysch esploris multajn kampojn de la homa anatomio kaj muntis unu el la plej famaj kolektoj pri anatomio el Eŭropo. En 1697, Petro la Granda kaj Nicolaes Witsen (1641-1717) vizitis lian anatomian ekspozicion, dum du tagoj kiam okazis malferma vizitado por la publiko. Lia filino, Rachel Ruysch (1664-1750) estis Aĵpentristino. Unu el liaj ĉefaj verkoj "Thesaurus anatomicus" estis tute ilustrita de Cornelius Huyberts (1669-1720).
Selektita verkaro
- Dilucidatio valvularum in vasis lymphaticis et lacteis. Hagae-Comitiae, ex officina H. Gael, 1665; Leiden, 1667; Amsterdamo, 1720. 2-a eldono 1742
- Museum anatomicum Ruyschianum, sive catalogus rariorum quae in Authoris aedibus asservantur. Amsterdamo, 1691, 2-a eldono 1721; 3-a eldono 1737
- Observationum anatomico-chirurgicarum centuria. Amsterdamo 1691; 2-a eldono 1721; 3-a eldono 1737
- Epistolae anatomicae problematicae. 14 volumoj, Amsterdamo, 1696-1701
- Het eerste Anatomisch Cabinet. Amsterdamo, Johan Wolters, 1701
- Thesaurus anatomicus. 10 volumoj, Amsterdamo, Johan Wolters, 1701–1716
- Adversarium anatomico-medico-chirurgicorum decas prima. Amsterdamo 1717
- Opera omnia. 4 volumoj, Amsterdamo, 1721
- Kune kun Herman Boerhaave: Opusculum anatomicum de fabrica glandularum in corpore humano. Leiden, 1722; Amsterdamo, 1733
- Tractatio anatomica de musculo in fundo uteri. Amsterdamo, 1723
- Thesaurus animalium primus. Amsterdamo, 1728, Amsterdamo, 1710, 1725
- Curae renovatae seu thesaurus anatomicus post curas posteriores novus. Amsterdamo, 1728
- Opera omnia anatomico-medico-chirurgica huc usque edita. 5 libroj. Amsterdamo, 1737
- Herbarivm Rvyschianvm, in Mvsei Imperialis Petropolitani, vol. 1, pars secvnda. Petropolitanae, 1745
- Curae posteriores seu thesaurus anatomicus omnium precedentium maximus. Amsterdamo, 1724
- Catalogus Musaei Ruyschiani. Praeparatorum Anatomicorum, variorum Animalium, Plantarum, aliarumque Rerum Naturalium. Amsterdamo: Janssonio-Waesbergios, 1731
- Tractatio anatomica de musculo in fundo uteri. Amsterdamo, 1723
- Thesaurus animalium primus. Amsterdamo, 1728, Amsterdamo, 1710, 1725
- Curae renovatae seu thesaurus anatomicus post curas posteriores novus. Amsterdamo, 1728
- Opera omnia anatomico-medico-chirurgica huc usque edita. 5 libroj. Amsterdamo, 1737
- Herbarivm Rvyschianvm, in Mvsei Imperialis Petropolitani, vol. 1, pars secvnda. Petropolitanae, 1745
- Curae posteriores seu thesaurus anatomicus omnium precedentium maximus. Amsterdamo, 1724
- Catalogus Musaei Ruyschiani. Praeparatorum Anatomicorum, variorum Animalium, Plantarum, aliarumque Rerum Naturalium. Amsterdamo: Janssonio-Waesbergios, 1731
Literaturo
- Dream Anatomy, Michael Sappol
- Forces of Form: The Vrolik Museum, Laurens de Rooy, Simon Knepper
- Collection - Laboratory - Theater: Scenes of Knowledge in the 17th Century, Helmar Schramm, Ludger Schwarte, Jan Lazardzig
- Fluid Preservation: A Comprehensive Reference, John E. Simmons
- Spina Bifida: Management and Outcome, M. Memet Özek, Giuseppe Cinalli, Wirginia J. Maixner
- The Botany of the Commelins, D.O. Wijnands
- Misplaced Objects: Migrating Collections and Recollections in Europe and the ..., Silvia Spitta
- The Body Within: Art, Medicine and Visualization, Renée van de Vall, Robert Zwijnenberg
- History of Allergy, K.-C. Bergmann, J. Ring
- Manhood: The Rise and Fall of the Penis, Mels van Driel
- Speaking for the Dead: The Human Body in Biology and Medicine, Professor D Gareth Jones, Maja I Whitaker
- Ornament: A Modern Perspective, James Trilling
- A History of Modern Culture, Volume 2, Preserved Smith
- Sex and Drugs Before Rock 'n' Roll: Youth Culture and Masculinity During ..., Benjamin Roberts
- The Hospital Autopsy: A Manual of Fundamental Autopsy Practice, Third Edition, Julian L. Burton, Guy Rutty
- Boerhaave and His Time, Gerrit Arie Lindeboom
- Science and Spectacle in the European Enlightenment, Bernadette Bensaude-Vincent, Christine Blondel
Vidu ankaŭ
This article uses material from the Wikipedia Esperanto article Frederik Ruysch, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). La enhavo estas disponebla laŭ CC BY-SA 4.0, se ne estas alia indiko. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Esperanto (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.