Bond Hydrogen
Mae Bond hydrogen yn fath o ryngweithiad rhyngfoleciwlaidd pan geir atyniad electrostatig rhwng dau grwp pegynol: atomau hydrogen, cyfalent yn bondio gydag atom hynod o electronegatif, megis nitrogen.
 | |
| Math | bondio cemegol, association, dipole-dipole interaction  |
|---|---|
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Ei roi mewn geiriau eraill, mae'r ryngweithiad yn digwydd pan fo atom o hydrogen ynghlwm wrth atom electronegatif mewn un moleciwl ac atom electronegatif mewn moleciwl arall.
Cefndir
Mae bondiau hydrogen ar eu cryfaf pan fo'r atomau electronegatif yn rhai nitrogen (N), ocsigen (O) neu fflworin (F) ond gallant hefyd ddigwydd gydag elfennau llai electronegatif megis sylffwr. Bondio hydrogen yw'r rhyngweithiad rhyngfoleciwlaidd sy'n cysylltu moleciwlau dŵr (gw. y diagram ar y dde).
Gall y bondiau hydrogen ddigwydd hefyd rhwng moleciwlau (intermolecular) neu rhwng rannau gwahanol o un foleciwl (intramolecular). Yn ddibynnol ar geometreg a'r amgylchedd, mae cynnwys egni rhydd y bond hydrogen rhwng 1 a 5 kcal/mol. Mae hyn tipyn uwch na rhyngweithiad van der Waals ond yn wanach na bondiau cofalent neu fondiau ionig. Gall ddigwydd mewn moleciwlau anorganaidd (e.e. dŵr) neu foleciwlau organig (e.e. DNA a phrotein).
Hanes
Yn ei lyfr The Nature of the Chemical Bond mae Linus Pauling yn rhoi'r clod i T. S. Moore a T. F. Winmill am gyfeirio at y bond hydrogen am y tro cyntaf, a hynny yn 1912.
Cyfeiriadau
This article uses material from the Wikipedia Cymraeg article Bond hydrogen, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Rhoddir testun y dudalen ar gael ar delerau'r drwydded CC BY-SA 4.0, heblaw ei fod wedi nodi'n wahanol. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Cymraeg (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.