Фарэ́рскія астравы́ ці Фарэ́ры (па-фарэрску: Føroyar, па-дацку: Færøerne) — група астравоў у паўночнай частцы Атлянтычнага акіяну паміж Шатляндыяй, Нарвэгіяй і Ісьляндыяй.
Яны зьяўляюцца аўтаномным рэгіёнам Даніі з 1948 году і кантралююць усе сфэры, акрамя абарончай.
Фарэрскія астравы Føroyar Færøerne | |||||
| |||||
Дзяржаўны гімн: «Tú alfagra land mítt» | |||||
Афіцыйная мова | фарэрская, дацкая | ||||
Сталіца | Торсгаўн | ||||
Найбуйнейшы горад | Торсгаўн | ||||
Форма кіраваньня | Канстытуцыйная манархія Фрэдэрык Х Аксэль Ёганэсэн | ||||
Плошча • агульная • адсотак вады | 180-е месца ў сьвеце 1399 км² 0,5 | ||||
Насельніцтва • агульнае (2010) • шчыльнасьць | 205-е месца ў сьвеце 48 917 35/км² | ||||
СУП • агульны (2008) • на душу насельніцтва | Сьпіс краінаў паводле СУП $1,56 млрд $32 000 | ||||
Валюта | Фарэрская крона (DKK) | ||||
Часавы пас • улетку | GMT EST (UTC+1) | ||||
Дамэн верхняга ўзроўню | .fo | ||||
Тэлефонны код | +298 |
Астравы заселеныя вікінгамі-пасяленцамі з ІХ стагодзьдзя, з XIV стагодзьдзя палітычна зьвязаныя з Каралеўствам Даніі, з 1948 году — «заморская самакіроўная тэрыторыя» Фарэрскія астравы Даніі (адм. цэнтар: Торсгаўн).
Фарэрскія астравы — выступ з акіяну часткі падводнага хрыбта Ўайвіла Томсана, які злучае Грэнляндыю цераз Ісьляндыю з Шатляндыяй. Гэты хрыбет разьмяжоўвае басэйны Атлянтычнага і Паўночнага Ледавітага акіянаў, і Фарэры знаходзяцца якраз на мяжы абодвух.
Архіпэляг прасьціраецца з поўначы на поўдзень на 113 км, а з захаду на ўсход — на 75 км. Плошча каля 1,4 тыс. км². Усяго архіпэляг уключае 24 астравы, найбольшыя зь іх — Стрэймой, Эстурой, Вагар і Сувурой.
Усе астравы вульканічнага паходжаньня й складзеныя пераважна з базальтаў і туфаў, што ўтвараюць плято, над якімі ўзвышаюцца завостраныя грабяні. Вышыня дасягае 882 м. Шматлікія ф’ёрды. Карысныя выкапні: буры вугаль, торф, базальт.
Клімат астравоў марскі зь невялікай розьніцай паміж тэмпэратурамі летам і зімой. Характэрнае ветранае дажджлівае надвор’е, туманы. Сярэдняя тэмпэратура самага халоднага месяца — сакавіка 3 °С, самага цёплага — ліпеня 10 °С. Для клімату архіпэлягу характэрныя дажджы на працягу ўсяго году, моцныя вятры, асабліва зімой, вялікая вільготнасьць паветра, туманы. За год выпадае ў сярэднім каля 1500 мм ападкаў. Зімою яны выпадаюць часьцей за ўсё ў выглядзе ліўняў. Сьнег, як правіла, растае на працягу некалькіх дзён, хоць на вяршынях трымаецца да наступленьня вясны.
На Фарэрах няма лясоў, трапляюцца толькі карлікавая вярба, нізкарослы хвойнік, верас ды чарніцы. Сустракаюцца лугі, тарфянікі, верасоўнікі. Паўднёвыя схілы плято і рачныя даліны ўкрытыя травяністай расьліннасьцю. На скалах нічога не расьце акрамя мхоў і лішайнікаў.
На архіпэлягу зусім няма паўзуноў і земнаводных, а сысуны патрапілі сюды ўжо ў гістарычны час. Разнастайная і багатая фаўна пярнатых: тут жыве 227 відаў птушак, у асноўным балотных і вадаплаўных. Ёсьць птушыныя базары. Прыбярэжныя воды багатыя рыбай: траска, палтус, селядзец і інш.
Найважнейшая галіна гаспадаркі — рыбалоўства.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Фарэрскія астравы, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.